Wat is moraliteit?
- Moral thought/moral feeling: morele gedachten/gevoelens.
- Psychoanalytic theory: schuld/schaamte en het willen vermijden ervan is de basis
voor moral behavior. Kids nemen de standaard van goed en fout over van ouders,
wat het superego ontwikkeld.
- Moral behavior: de daadwerkelijke acties op morele basis. Consistenter, voorspelbaarder en
verantwoordelijker in hogere stages van Kohlberg.
- Social cognitive theory of morality: er is een verschil tussen moral competence
(het kunnen uitvoeren van moral behaviors, komt vanuit cognitieve processen) en
moral performance (het daadwerkelijk uitvoeren van moral behaviors in specifieke
situaties, komt vanuit motivatie).
- Moral development:veranderingen in gedachten, gevoelens en gedrag met betrekking tot
wat goed en fout is. Intrapersoonlijke (activiteiten zonder sociale interactie) en
interpersoonlijke (sociale interactie en conflict) dimensie.
- Empathie: perspective taking is nodig. Ontwikkeling van 1 tot 12 jaar. Draagt bij aan
moral development.
- Moral personality: bestaat uit 3 onderdelen:
- Moral identity: het geven om moraliteit en een moreel persoon willen zijn.
- Moral character: morele doelen stellen en gedreven zijn om deze te behalen.
- Moral exemplars: mensen die een uitstekend leven hebben gehad en hun
personality, identity, character en oordelen tot morele excellentie ontwikkeld hebben.
3 soorten: brave (dapper), caring (verzorgend) en just (rechtvaardig).
- Social-cognitive domain theory (Smetana): er zijn verschillende domeinen van sociale
kennis en beredenering met oa moral, social conventional en personal domains.
- Social conventional reasoning: focust op gewoonlijke regels die door de populatie
ontwikkeld zijn om gedrag te controleren en de sociale orde te behouden. Regels
kunnen veranderd worden.
- Moral reasoning: focus op ethische zaken en morele regels. Regels kunnen niet
veranderd worden (bijv. mbt liegen, stelen).
- Conventional is voor sociale organisatie, moreel is voor rechtvaardigheid.
- Personal reasoning: over lichaam, privacy, activiteiten en vriendenkeuze.
Hoe ontwikkelt moraliteit en hoe meet je dat? “Theorie Kohlberg, Piaget”
Piaget: two-stage theory: kids gaan door 2 periodes, met daartussen een transitieperiode.
- 4-7 jaar: heteronomous morality/moral realism stage: regels zijn niet te veranderen en
worden opgedragen door autoriteiten. Beslissingen op basis van consequenties.
- Immanent justice: verwachting van straf bij het breken van regels.
- 7-10 jaar: transitieperiode. Delen van beide stages zichtbaar.
- Vanaf 10 jaar: autonome moraliteit/moral relativism stage: realistischere kijk. Het is
mogelijk om regels te veranderen als iedereen het hiermee eens is. Beslissingen op basis
van intenties en oordelen.
Kohlberg's six stage theory
Level 1. Preconventional morality: kids spreken nog niet als leden van de populatie.
- Stage 1. Obedience and punishment orientation (vaak voor 9 jaar): zelfde als stage 1
Piaget. Kind neemt aan dat autoriteiten vaste regels gemaakt hebben en dat die nageleefd
moeten worden, ongeacht de mogelijke negatieve consequenties. Voorkomen van straf is
hoofdzaak. ‘’Het mag niet van de wet, want dan ga je naar de gevangenis.’’
- Stage 2. Individualism and exchange: realisatie dat er meerdere perspectieven zijn dan
alleen de autoriteit. Mensen hoeven zich dus niet per se aan de regels te houden. Voorkomen
straf is bijzaak. ‘’Als ik hem zou helpen, zou hij mij later helpen.’’
Level 2. Conventional morality
- Stage 3. Good interpersonal relationships of good boy/girl orientation: mensen moeten
de verwachtingen van familie en de maatschappij naleven en zich goed gedragen. ‘’Het is het
goede om te helpen.’’
- Stage 4. Maintaining the social order: meer aandacht naar maatschappij als geheel.
Autoriteit moet gerespecteerd worden om de sociale orde te behouden ipv om straf te
voorkomen (stage 1). Beslissingen op basis van de consequenties van de gehele
maatschappij. ‘’Je moet de wet niet overtreden, want als iedereen zou doen wat hij wil kan de
maatschappij niet meer goed functioneren.’’
Level 3. Postconventional morality
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmekienhuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,59. Je zit daarna nergens aan vast.