Lumbale stenose (LS)
Incidentie/prevalentie Natuurlijk beloop Prognostische factoren Klinische kenmerken
• 20% >60 jaar wv merendeel - Meerendeel asympt. (NHG 2015) ₁Matsudaira 2016, ₂Fukushima 2017, • Centraal; axiale rugpijn, NCI geen specifieke wortel, mogelijk i.c.m.
asymptomatisch. Incidentie - 85% stabilisatie/lichte verbetering na ₃McKillon 2013 motorische & sensorische rdx symp. Mogelijk pseudoradix in
neurogene claudicatio (NCI) o.b.v. 4jr (NHG 2015) • Afwezigheid cauda equina +OR 3.31₁ bil/lies/ant. Bovenbeen/onderbeen/voet, typisch bi-lateraal (L4-5,
SL 10/10.000 stijgend met leeftijd - Lichte LS 33-50% gunstig (NASS 2011) • Afwezigheid DSLL/scoliose +OR 2.53₁ L3-4, L5-S1)
(NHG richtlijn) - Matige LS; zelden achteruitgang (‘’) • <1 jr klachten +OR 2.09₁ • Lateraal; Bi en unilateraal, symptomen passend bij zenuwbeknelling
• 13-14% van de patiënten die de - Ernstige LS; onbekend (Vaak OK) (“) • Aanwezigheid cauda equina -OR 3.31₂ (1 of 2 specifieke radix), L5 (75%), L4 (5.3%), L3 (5.3%), L2 (4%).
specialist bezoeken voor LRP en 3- - 38% verbeterd, 31% onveranderd, • Aanwezigheid DSLL/scoliose -OR 2.53₂ • Foraminaal: Unilaterale radiculopathie met pijn en mogelijke
4% van de patienten die HA 31% verslechterd na 10jr (minamide • Ernst symptomen -OR 1.15 spierzwakte.
bezoeken voor LRP (Brogger 2013) à 1/3e,1/3e, 1/3e • Pijn • PT klagen ook over nachtelijk kramp, vermoeidheid en zwaar gevoel.
2018). - Snelle toename neurogene symp Soms continentieproblemen. (Bagley 2019).
• Degeneratief vs congenitaal 80% zelden (Bagley 2019) Er wordt gedacht dat degeneratieve • Bij OZ vaak geen of minimale afwijkingen, proef van Lasegue in
vs 20% (NHG standaard) - De gedachte dat het een spinale stenose het gevolg is van een uitzonderingsgevallen positief. Vaak < spierreflexen, matig
degeneratieve aandoening betreft met cascade van veranderingen in de krachtsverlies, geringe sensibele stoornissen.
Dynamische componenten spelen progressief beloop niet ondersteund. wervelkolom geïnitieerd door Diagnostiek
een belangrijke rol bij lumbale degeneratie van de nucleus pulposus • Cook’s rule centrale stenose (2010)
spinale stenose. Flexie 12% meer Omdat LSS met name oudere van de tussenwervelschijf. Verlies aan • Bilaterale sympt.
ruimte, extensie 15% minder ruimte. mensen betreft kan het beeld discushoogte is niet het gevolg van • Beenpijn > rugpijn
(Genevay et al., 2010). Tractie en verwarrend zijn door verouderen, maar mogelijk meer van • Pijn met staan en lopen
compressie spelen ook een rol. comorbiditeiten als vasculaire discus pathologie. • Vermindering bij zitten
aandoeningen, heupartrose of • Leeftijd >48 jaar
osteoporose. • 0/5+ SN 0.96, -LR 0.19 & >4+ SP 0.98, +LR 4.6
Stap 5; oefentherapie Stap 5; mobilisaties/manipulaties Stap 7; Is MT de beste zorg?
• Cardio; fietsen is even • Manuele therapie (manipulaties, rekken en massages • Behandeling stenose in eerste instantie conservatief, wanneer onsuccesvol wordt chirurgie
effectief als van TWK, LWK, bekken en onderste extremiteit) plus aanbevolen. Onduidelijkheid of conservatief of operatief beleid meer succesvol is (Brogger 2018)
ondersteunde loopband oefentherapie had vergeleken met huiswerkoefeningen • LSS is de meest voorkomende indicatie voor spinale chirugie >65 jaar (Brogger 2018).
training op ODQ en op korte termijn (6wkn) een grotere reductie van pijn • Onvoldoende bewijs voor oefentherapie, NASS standpunt is een beperkt aantal keer oefentherapie
RMDQ op korte termijn (niet MCID) en betere SPWT score en dagelijkse stappen een optie is (NASS 2011)
(Pua 2007) (Minetama 2019). Met één jaar had de PT groep beter % • Onvoldoende bewijs om aanbevelingen te doen voor of tegen MT bij LS (NASS 2011)
aan MCID’s op de uitkomst, maar geen toename in • Bij patiënten waarbij conservatieve therapie na 3-6mnd weinig effect bleek tehebben zorgde
MCID’s vergeleken met 6wkn (beide groepen minder %). operatie voor betere resultaten op het gebied van pijn, beperkingen en KvL. Geen significant verschil
(Minetama 2021) op loopafstand, resultaat bleef 3-6mnd aanhouden en 2-4 jr na operatie (Tran 2010)
• Manuele therapie toegevoegd een impairment-based • Chirugie bij oudere populatie, mn bij complexe fusie operaties is niet zonder risico (brogger 2018),
aanpak is effectief voor het verbeteren van sympt. En FBSS bij minimaal 20% van de fusie chirugie, stijging bij fusie 3 of meer niveaus, Pseudoartrosis bij 5-
functies bij patiënten met LSS. (Ramadan 2019) 10% (niet geslaagde fusie).
MT (TLO) en check heup extensie + mobiliseren
en wandelen. Bakstrom, 04 en Whitman, 07
HANDBOEK MMT AD MODUM SOMT | CHESLEY TEN OEVER | 421518 26