Bechterew (Ankylosing spondylitis SpA)
Incidentie/prevalentie Natuurlijk beloop Diagnostiek Prognostische factoren
• Prevalentie NL 0.05%-1% • Chronisch progressief beloop NHG standaard kenmerken AS • Vrouw OR 2.48 (Lukas, 2015)
• Incidentie 6.9/100.000 (richtlijn reumatologie) 4/5 kenmerken (inflammatoire rugpijn) • Roken OR 3.20 (Lukas, 2015) (Ward 2009, Doran 2003)
• Prevalentie 18.6/10.000 in Europa • Snelle diagnose = betere prognose • Begin <40 jaar • Hogere leeftijd begin AS HR 1.05 (Ward 2001)
(Dean, 2014) i.v.m. goede reactie op NSAID’s • Geleidelijk ontstaan • Lage opleidingsniveau <college OR 2.14 (Lukas 2015)
• 5% van CLRP betreft AS (walker 1993) • Verbetering bij bewegen Verandering soort werk (ward 2001)
• Leeftijd van ontstaan; 4%<15 jaar, 90% • Meest prominente kenmerken van • Geen verbetering bij rust • Vrouw OR 2,78 Lange ziekteduur
15-40jaar, 6%>40jaar (Sieper 2002) pijn/stijfheid ontwikkelen in eerste • Nachtelijke pijn • Pijn score 3.60 • HADQ OR 5.17
10 jaar. ASAS criteria • Fysiek zwaar werk 2.39 • Pijnscore OR 2.12
Psychosociale comorbiditeiten (Park, • Na ±40 jaar, 90% geen/milde • <45 jaar, >3mnd klachten Vermindering werkuren Hulp nodig op werk
2020) beperkingen (Schweiz, 1991) • Sacroiliitis op beeldvorming + >1/vd volgende • Vrouw OR 1.78 • HADQ OR 5.4
• Incidentie depressie RR 1.51 • 50% ontwikkelt osteopenie, 30% sympt. • HAQD index OR 3.06 • Pijnscore OR 2.06
• Incidentie angst HR 1.85 osteoporose, verhoogd risico op • Inflammatoire rugpijn, artritis, enthesis • Pijnscore OR 2.29 • Fysiek zwaar werk OR
• Opleidingsniveau belangrijke wervelfracturen binnen 5jr na (hiel), uveitis (oog) dactylitis (vinger), 2.84
determinant (lagere level opleiding diagnose (NVR) psoriasis, ziekte van crohn/ulceratieve - Progressieve verstijving
met hogere odds van depressie OR collitis, goede reactie op NSAIDS, familliair, - Begin jonge leeftijd
6.65 en angst OR 9.31) onder SpA HLA-B27, verhoogde CPR - Ineffectiviteit NSAID’s
patiënten. • HLA-B27 positief + 2 v/d bovenstaande kenmerken. (Horst-Bruinsman 2009)
Stap 5; oefentherapie Stap 5; Stap 7; Is MT de beste zorg? Slechte prognose volgens MacMillan (2021)
• Positieve effecten van combi anti-TNFalpha mobilisaties/manipulaties • NSAID’s zijn onmisbaar en dienen standaard • Aanwezigheid HLA-B27 gen
therapie en specifieke oefeningen in • Fysiotherapie met manuele gedoseerd te worden gebruikt (NVR) • Verhoogde C-reactieve protein (CRP)
zelfgerapporteerde functie (positiever dan mobilisaties (6 sessies) van de • American college of rheumatology (2015) raad sterk • Mannelijk geslacht
individueel) TWK verbeterd mobiliteit, fysiotherapeutische behandeling aan over geen • Jonge leeftijd ontstaan
• Geen lokale of systemische anti- longfunctie en heeft een behandeling. Actieve interventies tegenover passieve • MRI bevestigde sacroiliitis en heup betrokkenheid
inflammatoire effecten (Ziekte modificatie) positief effect op de ziekte interventies. • Vroege progressie van syndesosteofyten en sacrioiliac
• Specifieke OT kleine tot gemiddeld grote activiteit en fysiek • Manipulaties niet in acute ontstekingsfase (Ruthford, gewrichts veranderingen over een periode van 2 jaar
effecten op pijn, ziekte activiteit, wk functioneren. Wel zonder 2005) of bij bekende/vermoedelijke osteoporose • Meetinstrument; een hogere ziekte activiteit via PROM
mobiliteit en functie Advies: combi wk ankylosis, het effect houd (NVR richtlijn). zijn gelinkt met slechtere prognose.
mobiliteit + kracht + cardio + funct. Oef. ongeveer 3mnd aan (Lange • Actieve manuele technieken (resisted Muscle Energy • BASDAI; test hertest betrouwbaarheid (r =
(Millner 2015) 2016) Technique (MET)) kunnen gebruikt worden in het 0.93), sensitief voor verandering (Garret 1994).
• Individuele OT met cardio, rekoefeningen, • MacMillan 2021 geeft tgv begin van het proces om de mobiliteit te • Mild = <4 normale functie, matig 4> met
zwakte keten trainen, rekken posterieure vergrote risico aan dat SpA onderhouden of verbeteren, MET, articulatie en normale functie of <4 met beperkte functie,
keten heeft mogelijk gunstig effect op een absolute contraindicatie weke-delen technieken kunnen helpen op korte ernstig >4 en functie beperkt
ziekte activiteit en functie (Pécourneau, is op manipulaties. (verhoogd termijn pijnvermindering en hebben lage kans op • https://www.stichting-axialespa.nl/wat-is-
2018) risico osteoporose) adverse events (MacMillan 2021) axiale-spa/basdai-basfi/
HANDBOEK MMT AD MODUM SOMT | CHESLEY TEN OEVER | 421518 28