Diagnostisch proces schouderklachten (NHG Richtlijn) traumatische klachten vallen buiten de scope
Groep 1 Groep 2 Groep 3 Traumatische schouderklachten
Schouderklachten mét passieve
Schouderklachten zónder bewegingsbeperking. Schouderklachten zónder
passieve bewegingsbeperking en à Frozen Shoulder, Glenohumerale passieve Schouder Fracturen SLAP laesie
- Humerus # na val direct op schouder of Saggitale scheur bovenste gedeelte labrum
mét een pijnlijk traject in de artrose, afwijkingen subacromiaal gebied, bewegingsbeperkingen en
uitgestrekte arm en origo caput longum biceps. Mogelijke
abductie. GIRD. zónder pijnlijk abductie oorzaken: traumatische rug naar distaal v/d
- Clavicula # meestal gevolg directe
traject. compressie kracht bovenarm in MLLP, val uitgestrekte
à Subacromiaal pijnsyndroom - Scapula # meestal gevolg direct impact gesupineerde arm, herhaald micro-trauma
Frozen shoulder van humerus op glenoïd. bij eindstandige bewegingen in buurt van
- Pijn, meestal unilateraal, rond MCPP.
Rule in Criteria FS (Kelley 2013) Tekenen # algemeen: pijn, zwelling, blauw
acromion en/of bovenarm, - Nekklachten met
- Gemiddelde 40-65 jaar verkleuring, functio laesa, eventuele Kenmerken:
verergerd tijdens heffen van de bijbehorende - Diep stekende pijn bij bovenhands
- Langzaam progressief pijn en stijf standsverandering arm.
arm. schouderklachten (CWK / bewegen
- Initieel heftige inflammatoire pijn Humerus #: zwelling & haematoom
- SAPS meest voorkomende CTO) bovenarm/elleboog/onderarm en luxatie - Diep stekende pijn bij blocken, vangen
schouderklacht (70%) - Beperkingen GH na enkele maanden in
- Aandoeningen van AC of SC palpeerbaar bij acromion - Soms knappend geluid bij horizontale
alle richtingen, mn exorotatie.
- Traumatische rupturen gewricht. Clavicula #: zichtbaar en pinpoint pijn extensie/abductie/exorotatie
- exo/endo nemen gradueel af bij
rotatorcuff meest frequent tot 35 - Glenohumerale instabiliteit Scapula #: ademhalen kan pijnlijk zijn. - Vaak i.c.m. GH instabiliteit
toenemende abductie 45° à 90 °. - Gevoel dat er iets klem komt te zitten in
jaar. Kans op niet-traumatisch
- PROM naar eindgrens, herkenbare pijn. de schouder
degeneratief ruptuur neemt toe
met de leeftijd. AC luxatie - Klikken, knoepen, knakken
Rule out Criteria FS (Kelley 2013) - 90% a.g.v. direct letsel (val schouder) - Gevoel van instabiliteit
- Aandoeningen van subacromiale
- Exo Fors beperkt met hard eindgevoel - 10% a.g.v. indirect letsel (val elleboog of - Verminderde ROM (endorotatie)
structuren komen met name voor - Krachtverlies (mn scapula)
(omartrose) uitgestrekte arm
in leeftijd 35-75 jaar. - Pijn op top schouder - Soms nachtelijke pijn (niet op schouder
- Pijnlijke abductie beperking zónder
exorotatie beperking (bursitis) - Pijn bij palpatie AC kunnen liggen)
In verleden werd SAPS geclassificeerd - ROM beperking anteflexie en abductie - Pijn uitstralend naar nek/schouder
als impingement syndroom, maar - exo/endo nemen gradueel toe bij
- Pianotoetsfenomeen regio.
hypothese van mechanisch toename abductie (beperking niet - zwelling
inklemmen onder acromion niet goed gerelateerd aan gehele kapsel)
onderbouwd, syndromale benadering
geschikter. SAPS representeert een SC luxatie
GIRD (glenohumeral internal rotation deficit)
spectrum van specifieke high energie trauma horizontale abd/add, Val op schouder,
≥ 20° links/rechts verschil van endorotatie,
aandoeningen: (calcificerende) axiale compressie/tractie
veroorzaakt door retroversie humerus met
tendinopathie, peesrupturen - Zwelling en pijn t.h.v. SC
hyperplasie kapsel en stijfheid.
rotatorcuff en biceps en bursitis. Dit - Lokale pijn bij elevatie > 100°
- Beperkte endorotatie (in ruglig 90° abductie)
zijn allemaal aandoeningen van - Pijn bij actieve pro-retracite
- Schouderstijfheid à langdurig warming-up
structuren in de subacromiale ruimte - Assymetrisch contour incisura jugularis
- Pijn aspecifiek, meestal posterieur
die gepaard gaan met pijn, die - Mogelijke complicatie TOS, neurovasculaire schade a.
- Provocatie in ‘late cocking fase’
meestal toeneemt tijdens abductie subclavia & plexus
* Géén voorspeller voor specifiek letsel!
HANDBOEK MMT AD MODUM SOMT | CHESLEY TEN OEVER | 421518 73
, Groep 1 SAPS (schouderklachten zónder passieve bewegingsbeperking en mét een pijnlijk traject in de abductie).
Incidentie prevalentie Natuurlijk beloop (stap 1) Prognostische factoren (Algemeen schouder) (stap 2) Prognostische factoren (stap 2) Diagnostiek
(Overbeek 2021) Specifieke testen als hawkings
Algemeen schouderklachten Algemeen schouderklachten (Evidence Statement) Verminderd psychosociaal kennedey, Neer, Empty can hogere
- Prevalentie 5% - 47% - Langdurig bestaand (OR 3) functioneren geassocieerd met sensitiviteit dan specificiteit dus kun je
- Life time prevalentie 7% - 67% (Evidence Statement KNGF) - Ernstige pijn (OR 3) klachten > 4 jaar niet gebruiken om aan te tonen. Hoge
- Jaarprevalentie NL 31% 30% hersteld na 6 weken - Geleidelijk ontstaan - Baseline mentale gezondheid (OR voor af kans op SAPS i.c.m.
à Enorme spreiding door definitie. 50% hersteld na 6 maanden - Nekpijn (OR 3.20, Libardioni 2019) 0.92) anamnestische kenmerken gebruiken:
- Toenemend, meest 42-46 jaar. 60% hersteld na 12 maanden - Middelbare leeftijd 45-54 jaar (peeskwaliteit) - Vitaliteit (OR 0.9) - Pijn rondom acromion
- Functiestoornis CTO - Algemene gezondheid (OR 0.92) - Vaak uitstralend naar nek, bovenarm,
SAPS Beloop is afh. van aard van de - Herhaalde bewegingen elleboog, hand en tintelingen hand.
(NHG). aandoening en leeftijd patiënt. - Ongunstige werkgerelateerde en psychosociale (NGH standaard) - Vaak > 40 jaar (degeneratie pezen)
Meest voorkomende vorm van factoren. Aanwijzingen slechtere uitkomst - Painfull arc en pijn exo/endo in 90°
schouderklachten prevalentie 70%-80% na operatief cuff herstel bij: abductie.
van alle schouderklachten. Glenohumerale instabiliteit en ST disfunctie kunnen gelijktijdig O.K. biceps of AC, mate - Ontstaan na plotselinge verandering
leiden tot klachten en klachten in stand houden. vettige degeneratie infra- & belasting of degeneratief
supraspinatus, vrouw, hogere - Zowel intermitterend als constant
leeftijd. - Bovenhands sporten
Fysiotherapie / Manuele therapie Fysiotherapie / Manuele therapie Fysiotherapie / Manuele (Land 2019) RCT, n = 40 patiënten met (Dunning 2021) RCT, n=148, Fysiotherapie beste
bewezen effectief, doelmatig, veilig? (stap bewezen effectief, doelmatig, veilig? therapie bewezen effectief, SAPS, 9 behandelingen in 6 weken 12 behandelingen in 6 weken. optie? (Stap 7)
5) (stap 5) doelmatig, veilig? (stap 5) gevolgd door 6 weken HWO. 1. TWK 1. MT HVLA C4-T9 & (NHG Standaard)
(NHG Standaard) (Evidence statement) Onderbouwing gebruik MT en costovertebraal T1-T6 MOB 2. costovertebraal 1-3 (niveau’s - CI injectie op korte
- Shockwave hoge energie is effectiever dan of MOB bij SAPS mobilisatie/rekken dorsale kapsel GH bepaald door fysio waar nodig termijn (8 weken)
lage energie of placebo in verminderen pijn - Voorwaarde voor oefentherapie is een (graad III) 3. UG. MD na 12 weken. + elektrische dry needling 12 effectiever dan placebo,
en verbeteren functie bij tendinosis goede mobiliteit van de schoudergordel (Sharma 2021) RCT. n = 80 TWK GH UG sessies 20 min. 2. Graad III of fysio of geen
calcarea. gewrichten (GH, ST, AC, SC). Oefen met atleten, ± 21 jaar Pijn 3.6 3.6 0.9 IV gewrichtmobilisaties behandeling. Niet
- Shockwave niet effectiever dan placebo of (geleid) actieve bewegingen het GH en ‘impingement syndrome’, SPADI 32 25 9.0 dorsale kapsel, AC, effectiever dan NSAID’s.
andere behandelingen bij rotatorcuff ST gewricht. OT + MT vergeleken met OT Endo 19 18 2.0 periscapulair en Effect lange termijn > 12
tendinopathie zonder kalk. - Pas manuele mobilisaties alleen. (manuele therapie TWK ext 1.15 5.55 0.08 rekoefeningen. weken onduidelijk.
Ot is effectiever dan geen therapie in CWK/CTO/TWK toe indien noodzakelijk. was Maitland PA mobilisatie Conclusie: manuele therapie gericht op - SMD SPADI 3 maanden 1.1 - NSAID’s effectiever dan
verbeteren pijn en functie. - Een kwalitatief goede beweging- en TWK en GH dorsaal en TWK en GH mobiliteit verminderen - SMD NPRS 3 maanden 1.1 placebo
- OT secifiek op ratatorduff en spierfunctie van schoudergordelspieren inferieur kapsel middels tekenen en symptomen van SAPS. - Aannemelijk dat
scapulastabilisatoren lijkt effectiever dan is belangrijk, oefen functioneel. ‘glide’ technieken. operatie niet effectiever
algemene OT. - Behandelduur globaal 6-12 weken, - SPADI OT groep MD 2.41 (Saito 2017) SR 6 artikelen, is dan conservatief voor
- Mobilisaties lijken niet van toegevoegde afh. van aard klachten en doel. - SPADI MT+OT MD 17.76 (Schenk 2021) SR 14 artikelen, n =865. korte termijn effecten pijn en functie. Alleen
waarde op OT Tevens verbetering - Enig bewijs voor CTO en TWK - Scapula training pijn MD - indicatie bij falen
- Massage van TRG’s lijkt effectiever dan Onderbouwing gebruik MT of MOB bij spieractiviteit en manipulaties met korte termijn 0.88 schouder functie 0- conservatief en mét
placebo of geen behandeling voor pijn en SAPS met literatuur àà à spieraanspanning timing. effecten op pijn en functie. 100 MD -11.3. Abductie structurele afwijkingen
functie. MD 12.71°
HANDBOEK MMT AD MODUM SOMT | CHESLEY TEN OEVER | 421518 74