Artikel: Reading comprehension requires knowledge – of words
and the world
Leesbegrip vereist kennis – van de woorden en van de wereld
Leerkrachten zijn prima in staat om leerlingen te leren decoderen, maar wanneer
zij eenmaal in grade 4 komen (groep 6), zijn zij niet in staat om de tekst ook te
begrijpen. Dit komt vooral voor bij kinderen uit een laag milieu, wanneer zij
moeilijkere teksten moeten leren begrijpen.
Het begrip ‘slump’ zoals dit gat wordt genoemd wat plotseling in groep 6 ontstaat
komt van de onderzoeker “Jeanne Chall” die dit begrip gebruikte om het
plotselinge gat te beschrijven wat ontstond tussen groep 5 en groep 6. Leerlingen
uit met name een laag milieu scoorden opeens laag op het lezen.
> Leerlingen uit lage milieus scoorden in groep 4 en 5 gemiddeld op leestoetsen
en andere toetsen zoals spelling en woordbetekenis. In groep 6 echter begint er
een gat te ontstaan wat alsmaar groter werd naarmate de leerlingen in een
hogere klas kwamen.
Een groot talig verschil, niet alleen een leesverschil, tussen kinderen uit een
normaal milieu en kinderen uit een laag milieu bestaat al eerder (groep 5, 4 en
eerder). Maar wat betreft het begrijpen van de tekst lijken de kinderen uit de
verschillende milieus in eerste instantie gelijk op te gaan.
Betty Hart en Todd Risley hebben onderzoek gedaan en data verworven wat
daadwerkelijk dit gat ook laat zien > Iedereen was er van op de hoogte, maar er
was geen duidelijk bewijs voor.
Men gelooft nu dat de leestoetsen het verschil tussen het leesbegrip groter doen
lijken omdat tot aan groep 6 er vooral wordt getest op leesvaardigheden (zoals
decoderen), en er niet zozeer wordt gekeken of de tekst volledig begrepen wordt
inclusief het niveau van de woordenschat. Pas vanaf groep 6 wordt vooral het
leesbegrip gemeten in leestoetsen, waardoor er dan opeens een groter verschil
lijkt te zijn.
Het is echter een misverstand als er van uit wordt gegaan dat problemen met het
leesbegrip alleen voorkomen bij leerlingen uit een zwak milieu. Uit recent
onderzoek van ‘the National Assessment of Educational Progress’ blijkt dat de
meeste leerlingen laag blijven scoren op het begrijpend lezen, ondanks vele jaren
van inspanningen om het leesonderwijs te verbeteren.
> Het effectief onderwijzen van leesbegrip aan alle leerlingen blijkt een
recalcitrant (weerbarstig) probleem te zijn.
> Het is duidelijk hoe leerlingen nauwkeurig en vloeiend leren decoderen, maar
verder onderzoek moet nu plaatsvinden naar het nauwkeurig en vloeiend
begrijpen van wat gelezen wordt.
Een groeiend wetenschappelijke overeenstemming (growing
scientific consensus)
Psycholinguïstiek = de studie over hoe woorden in ons hoofd geproduceerd
worden en hoe gesproken en geschreven taal begrepen wordt.
Hoewel er nog veel onderzoek naar het begrijpend lezen moet plaatsvinden zijn
er uit recente onderzoeken wel 3 principes naar voren gekomen:
1. Vloeiendheid stelt het brein in staat om zich te concentreren op het begrip
2. De breedte van de woordenschat vergroot het leesbegrip en
vergemakkelijkt verder leren
3. Basiskennis (Domain knowlegde) vergroot de vloeiendheid en de
woordenschat en stelt een ieder in staat om tot een dieper begrip te
komen
Vloeiendheid is belangrijk
Vloeiend betekent in dit geval ook snel. Er is een algemene (cor)relatie tussen
hoe snel je een tekst kunt lezen en hoe goed je een tekst kunt begrijpen. Een
persoon die snel leest heeft een aantal onderliggende processen die betrokken
zijn bij lezen geautomatiseerd, en kan daarom zijn bewuste aandacht besteden
aan de tekstuele betekenis in plaats van aan de processen. Vloeiendheid is
afhankelijk van woord- en betekeniskennis:
- Woordkennis versnelt woordherkenning >
- Woordherkenning versnelt het lezen >
- Kennis van de wereld versnelt het begrijpen van een tekst omdat
gevolgtrekkingen beter gemaakt kunnen worden
Uitleg van een aantal onderliggende principes tussen vloeiendheid en begrip
1. Wanneer het decoderen niet snel gebeurd, wordt het gedecodeerde materiaal
vergeten voordat het begrepen is
Ter illustratie: bij het luisteren naar een vreemde taal: voordat je begrijpt wat er
woord voor woord wordt gezegd, is de spreker alweer verder. Zo begrijp je nooit
wat er precies wordt gezegd.
De fundamentele problemen m.b.t. snelheid en leesbegrip zijn vaak nog erger
dan dit voorbeeld.
Het brein heeft beperkingen aangebracht aan het werkgeheugen van een mens,
maar het werkgeheugen is tegelijkertijd heel belangrijk in de communicatie.
Cognitieve wetenschapper, George A. Miller, beschreef in zijn artikel:
Het magische getal 7, plus of min 2: Sommige beperkingen van onze capaciteit
voor informatieverwerking.
> Het magische getal 7 bleek het getal te zijn wat je in je bewuste geest in één
keer kunt onthouden, voordat ze beginnen te verdampen in de ‘vergetelheid’.
> Dit geldt voor min of meer iedereen, zelfs voor geniën.
> Eén manier waarop we deze beperking van het werkgeheugen kunnen
overwinnen bij het lezen is door te leren hoe je op een snelle, automatische
manier gebruik maakt van de onderliggende leesprocessen, zodat je dit
onbewust gaat doen. Daardoor is het werkgeheugen vrij om te denken over wat
een tekst betekent.
> én daarom is snel en nauwkeurig decoderen zo ontzettend belangrijk!
Uit onderzoek blijkt dat wanneer een kind onderscheid kan maken tussen
nonsenswoorden, hij het decodeerproces beheerst en op weg is naar het
vrijmaken van het werkgeheugen om zich zo te kunnen concentreren op het
begrijpen van de tekst. Vloeiend decoderen wordt bereikt door middel van
nauwkeurige instructie, gevolgd door heel veel oefenen. Dit duurt enkele jaren.
Pas dan kan een kind een geschreven tekst verwerken op een snelheid die ook
mogelijk zou zijn als het een geluisterde tekst was.
2. Leerlingen overwinnen de beperkingen van het werkgeheugen ook door te
kijken wat voor soort tekst het is, door het snel identificeren van de woorden
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Annemieke93. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.