Leerpad C – dieetleer bij dysfagie
1. inleiding
⟹ slikstoornissen ofwel dysfagie kan komen door problemen met het slikken zelf
(overgang mondholte naar slokdarm) en passageproblemen in de slokdarm
(orofaryngeale dysfagie en oesofageale dysfagie
2. orofaryngeale dysfagie
⟹ kan komen door gestoorde slikreflex of door verlammingen en kan voorkomen
bij:
- Personen met een ernstig verstandelijke beperking
- Multiple sclerose
- Ziekte van Parkinson
- Dementie
- Na CVA
2.1 de voeding
⟹ als de slikfunctie is verstoord waardoor voeding per os niet mogelijk is, wordt dit
gegeven via een maagsonde, dit kan ook wanneer voeding per os een grote
belasting is voor de pt. Het is wel belangrijk om sommige mensen weer te leren
slikken, ondervoeding komt ook wel vaak voor vooral omdat het de druk wegneemt
om voldoende te eten
2.2 voeding met aangepaste consistentie
⟹ ingedikte vloeistoffen of dik vloeibare voeding worden beter gevoeld in de mond
en is daarom veiliger dan dunne. Naargelang de slikproblemen zal men dranken
indikken zoals water tot een stroperige, romige, puddingachtige suspensie
- Na eten van vloeibare voeding met stukjes moet de mond goed worden
nagespoeld, dit om te voorkomen dat eten niet in de wangzak blijft zitten en de
pt zich niet verslikt
- Eventuele aanpassingen:
o Gebruik dik vloeibare producten zoals vruchtenmoes, vla,
gelatinepudding
o Sappen zoals vruchtensap, groentesap en limonades binden met
gelatine of johannesbroodpitmeel of gemodificeerd zetmeel
o Koffie, thee en melk verdikken met johannesbroodpitmeel of
gemodificeerd zetmeel
o Gladde pap en gezeefde soep extra binden
o Pap en vla in kleine porties verdelen of de lepel telkens afspoelen in
water (voorkomen dat vla of pap dunner wordt door amylase
o Afwisseling tussen koude en warme gerechten en dranken stimuleert
de mondgevoeligheid
- Mensen die langdurig dik vloeibare dranken krijgen moeten worden
gewogen en voedingstoestand moet worden ingeschat, dik en vloeibare
voeding wordt altijd bereid (verdund) met een vloeistof, de energiedichtheid
van de voeding is laag, dus meer kans op ondervoeding
, Grote variatie in smaken, kleuren en geuren Minder variatie dus sneller
mogelijk waardoor dergelijke voedingen minder tegensteken van het eten
snel tegensteken
Bereiding vraagt veel tijd, begeleiding en instructie Kant-en klaar
Als er specifieke eisen nodig zijn bij een bepaalde Kan voldoen aan de meeste
pathologie is dit niet altijd mogelijk eisen
Hygiënische bereiding is belangrijk Hier niet echt van toepassing
Indikken is door gelatine, johannesbroodpitmeel en Bevat vaak
amylase kan inwerken op de ingedikte voedingen amylaseresistente
waardoor er toch kans is op verslikking verdikkingsmiddelen
2.3.1 productinformatie
⟹ industrieel bereide voeding wordt vaker verkozen als de voorkeur, het breidt
alsmaar uit en geeft zowel de pt als de zorgverlener een ruime keuze bv. Nestlé,
Nutricia, fresenius, vitaflo, revogan
- Er zijn instant verdikkingsmiddelen om warme en koude dranken in te dikken,
ook kant- en klare ingedikte dranken zoals gegelifieerd water, voorverdikte
medische drinkvoedingen en dit met verschillende diktes volgens ernst van
aandoening
2.3.2 aandachtspunten ingedikte voedingen
- Brengt het energie aan of enkel vocht?
- Is de smaak lekker
- Dikt het na
- Kan het in warme of een koude drank/bereiding gebruikt worden
- Vervloeit het niet als de pt het te lang in de mond heeft (amylase of
lichaamswarmte)
3. oesofageale dysfagie
⟹ passage van voedsel en drank in de slokdarm kan door tal van oorzaken
belemmerd worden:
- Vernauwingen door bindweefselvorming: refluxoesofagitis, radiotherapie en
verbranding van de slokdarm door bijtende stoffen
- Achalasie, onderste slokdarmsfincter is te weinig of niet in staat te relaxen
- Goedaardige en kwaadaardige tumoren
- Struma
- Achalasie (minder peristaltiek)
- Sclerodermie
- Diabetische nefropathie
- MS
3.1 voeding bij oesofageale dysfagie
⟹ pt hebben een probleem met ‘eten dat niet wil zakken’, eerst gaat het slecht met
vast voedsel (voedsel die snel een brok of bal worden zoals brood). Bij toenemende
vernauwingen geven halfvloeibare voedingsmiddelen (pap, vla) problemen en
daarna lukt het niet meer vloeistoffen door te slikken. Enkele complicaties:
- Verminderde eetlust met kans op ondervoeding
- Stase van voedsel met oesofagitis of braken
- Aspiratie, vnl. als er nog voedsel in de slokdarm aanwezig is bij het slapen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper linskevdb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,18. Je zit daarna nergens aan vast.