Landelijke lesdagen Groningen
Neurologie
- Intra-uteriene en perinatale asfyxie
- Verpleegkundige aspecten therapeutische hypothermie
- Peri-, intraventriculaire en neonatale stroke
- Verpleegkundige aspecten aEEG en NIRS
Gastro-intestinaal
- Intra-abdominale chirurgie (medisch)
- Verpleegkundige aspecten post OK zorg
Cardiologie
- Congenitale hartafwijkingen
- Cardio-interventie chirurgie Rashkind
1
,GU 1: intra-uteriene en perinatale asfyxie
De student kan na deze lesactiviteit het volgende verwoorden en/of beredeneren:
● Wat de pathologie en fysiologie is van intra-uteriene en perinatale asfyxie.
● Welke oorzaken ten grondslag liggen aan asfyxie.
● Effecten van lang aanhoudende hypoxie bij de pasgeborene
● Welke gevolgen asfyxie specifiek heeft op de hersenen bij zowel de a terme als de premature
pasgeborene.
● Waaruit de score van de Sarnat en Thompson opgebouwd is om de ernst van de asfyxie in te schatten.
De student kan de volgende begrippen en items reproduceren, verklaren, beredeneren, beoordelen en
toepassen in casuïstiek uit de directe beroepspraktijk:
● Intra-uteriene en perinatale asfyxie, primaire en secundaire hersenschade, primaire- en terminale
apnoe, cerebrale autoregulatie, NIRS, Thompson en Sarnat score
Powerpoint Asfyxie
Asfyxie = combinatie van hypoxie (te weinig zuurstof) EN ischemie (te weinig doorbloeding).
Voor de geboorte: O2 via placenta.
Na geboorte: O2 via longen en eigen ademhaling.
O2 wordt in het lichaam vervoerd gebonden aan hemoglobine (Hb).
Asfyxie: oorzaken en timing
● Maternale factoren (PE, maternale ziekte, drugs);
● Placentaire/ navelstreng factoren (solutio, uterusruptuur, knoop/trombus in de
navelstreng);
● Foetale factoren (infectie, bloedgroepantagonisme, hartritmestoornis);
● Neonatale factoren (aangeboren spierziekte, MAS, pneumothorax, sepsis).
Risicofactoren voor perinatale asfyxie
● Zwangerschapsduur >41 weken;
● Langdurig gebroken vliezen, infecties;
● Schouderdystocie, strakke navelstrengomstrengeling;
● Mislukte vacuüm;
● Mutaties in het MTHFR gen, resulterend in verhoogde spiegels van plasma
homocysteïne.
Primaire/ secundaire apneu
2
,Asfyxie: intra-uterien (zie afbeelding hiernaast)
In geval van apneu bij geboorte dus onduidelijk waar in
‘traject’.
‘Onset of gasping’ na reanimatie zegt iets over de duur van de
asfyxie.
Hypoxie leidt tot anoxisch schade van het hart en daardoor
ischemie van het brein.
Definitie/criteria
● Meconiumhoudend vruchtwater
● Deceleraties op het CTG
● Navelstreng pH < 7-7,10
● Apgar-score: < 5 na 5 minuten
● Reanimatie > 5 minuten
Kliniek in utero
Late deceleraties zijn teken van hypoxie/fetal distress
Apgar score
Wordt gebruikt bij de beoordeling van de algemene conditie bij de geboorte van een
pasgeborene. Een goede Apgar-score betekent dus ook een goede neurologische conditie
van het kind. Overigens kunnen op grond van de Apgar-score geen voorspellingen over de
toekomstige ontwikkeling worden gedaan.
3
, Gevolgen
● Redistributie van circulatie
○ Hersenen, hart en bijnieren worden gespaard.
● Verlies van autoregulatie
○ De cerebrale bloeddoorstroming is recht evenredig
met de systeem bloeddruk. Dus lage bloeddruk is
ook lage bloedstroom naar de hersenen.
● Energietekort
○ Ten gevolge van verbranding van glucose zonder
zuurstof.
○ Minder ATP (= energie-opslag/reserve in het
menselijk lichaam)
Glucose
● ATP = energie-opslag/ reserve in het menselijk lichaam.
● Te weinig glucose → ATP niet aangemaakt → celpompen stuk → cellen
zwellen op
● Aërobe verbranding
○ 1 mol glucose → 38 mol ATP
● Anaërobe verbranding
○ i.p.v. 38 mol ATP slechts 2 mol ATP per mol glucose.
○ Lactaatvorming (melkzuur)
Acidose
● Lactaatvorming (melkzuur)
● Bicarbonaat wordt verbruikt als buffer voor lactaat
● pH daalt (pH normaal 7.35-7.45)
Energie/ ATP-tekort
4