• Centraal: micro-meso systeem en de invloed hiervan op de ontwikkeling van kinderen en
jongeren
• Theoretisch model van bronfenbrenner
• Focus op socialisatie
Socialisatie
- Socialisatie is een proces waarbij kinderen kennis, vaardigheden en gedragingen
verkrijgen/aanleren en overtuigingen, waarden en normen eigen maken die eigen zijn aan
bepaalde cultuur/samenleving, waardoor ze instaat zijn te participeren in de samenleving
- Uni directioneel
- Directioneel
- Transactioneel
Socialisatie: regulatie impulsen
• Psycho dynamische benadering
à Freud (1856-1939)
Socialisatie: regulatie impulsen
- Psychodynamische benadering
o Driften à gedrag = uiting van instinctieve of seksuele impulsen
o Oorsprong: sterke intrinsieke energie
o In conflict met omgeving
o Externe controle à interne controle/identificatie (super-ego)
Taak ouders à Kind helpen om impulsen te beheersen, om te buigen, of uit te stellen
Zelfregulatie
- 1970: Block & Block
o Ego-controle
o Ego-resiliency
- 1990: Rothbart
o Effortful control
Socialisatie door de tijd heen
• Martinus Langeveld (1905-1989)
“Ouders, lieve tantes en grootouders, die zich verbeelden, dat een baby er is om uit de wieg genomen te
worden, erbij voortdurend tra la rietjes tegen te maken en sentimentele wartaal tegen te koeterwalen,
zijn volkomen in de war”
Taak ouders à kind helpen ‘mondig’ te worden. Doel is zelfverantwoordelijk zelfbepaling
Socialisatie door de tijd heen
- Dr. Spock (1903-1998)
Behoefte van ouders aan informatie en ondersteuning (1946: baby and child care)
,Socialisatie
• Begin 20e eeuw: behavioristisch perspectief
o Klassieke conditionering (Watson 1878-1958)
§ Nadruk op uiterlijk gedrag
§ Versterken van associaties
Stimulus à respons
§ Leren door associaties (little Albert)
§ Pavlov
Socialisatie
- Het kind is een onbeschreven blad (Tabula Rasa)
“Geef me ten lichamelijk gezonde kinderen en mijn eigen gespecificeerde wereld om ze in groot te
brengen en ik garandeer dat ik van elk willekeurig kind elk willekeurig soort specialist kan maken, arts,
advocaat, kunstenaar, handelaar, zelfs bedelaar en dief, ongeacht zijn talenten, eigenschappen neigingen
en vermogen” (Watson, 1925).
Socialisatie
• Halverwege 20e eeuw: behavioristisch perspectief
o Operante conditionering (Skinner 1904-1990)
§ Aanleren van gewenst gedrag
§ Bekrachtiging
§ S-R relaties
§ Bekrachtigen van positief gedrag vs bestraffen van ongewenst gedrag
§ Ouders ‘vormen’ hun kind
Operante conditionering
Bekrachtiging à toename gedrag
- VB: rat leert drukken op hendel
o Positieve bekrachtiging
o Negatieve bekrachtiging
Patterson: coercion cycle
1. Moeder dringt op ‘aversieve’ manier binnen in de activiteit van het kind
2. Het kind gaat in de tegen aanval
3. Moeder stopt met berispen, effect op korte termijn, effect op lange termijn
4. Het kind staakt de tegen aanval
(Negatieve bekrachtiging)
Sociaal cognitieve leertheorie
• Bandura (1925-2021)
o Leren dor observeren/imiteren
o Performance versus learning
§ Motivatie
§ Self- efficacy
Taak ouders à goed model zijn voor kind
Socialisatie: resultaat evolutie
- 1969 Bowlby: attachment and loss
- Ainsworth
- Kind heeft aangeboren neiging om bij ouder bescherming te zoeken in geval van stress, gevaar of
ziekte/gebruikt ouder om omgeving te exploreren
Taak ouders à ingaan op behoefte aan bescherming/steun, bv troosten
,Socialisatie: resultaat evolutie
• Lorenz (1903-1989)
o Inprenting bij ganzen
Taak ouders à kritisch/sensitieve periode het kind iets aanleren
Socialisatie: resultaat evolutie
- Experimenten van Barlow
o Koestering belangrijker dan voedsel
Theorieën
• Wat is eigenlijk een theorie?
o Een door de mens geconstrueerd beeld van de werkelijkheid, een ‘denksel’
o Anders dan de waarneembare werkelijkheid (empirie), maar poging deze begrijpelijk en
inzichtelijk te maken
o Een theorie geeft verbanden aan
o Hypothesen worden afgeleid uit de theorie
o Een theorie kan worden weergegeven in een schema of model
o Empirisch onderzoek kan theorie ondersteunen of verwerpen
Socialisatieprocessen en mechanismen
- Samenhang versus causaliteit
o Unidirectioneel
o Bidirectioneel
- Moderatie
- Mediatie/indirecte effecten
Opvoeden als democratie
• Lewin, Lippitt, and White (1939)
o Autoritaire stijl
o Democratische stijl
o Laissez-faire (permissief)
à Democratische stijl beste resultaten (tevreden, coöperatief en productief)
à Autoritair opvoedings handelen – ongewenste ontwikkeling
à Baumrind: Laissez-faire even eens schadelijk
Diana Baumrind (1927-2018_
- Opvoedingsstijlen
o Nieuwe: helicopter-parenting/hyperouders
Opvoedingsdimensies
• Ondersteuning/warmte
o Beschermde, verzorgende omgeving creëren
o Voorzien in affectieve behoeften van het kind
o Doel:
§ Gericht op fysiek en emotioneel welzijn van het kind, kind voelt zich begrepen
en geaccepteerd
Opvoedingsdimensies
- Controle
o Overdracht van kennis, waarden en normen, bieden van structuur
§ Negatieve aspecten
§ Positieve aspecten
, 1. Opvoeding à gedrag kind
• Opvoedingsstijl à emotionele-/gedragsaanpassingen
2. Gedrag kind à opvoeding
- Kind kenmerken kunnen de omgeving beïnvloeden
o Educatieve processen
Gen- omgevingsinteracties
• Cadoret et al. (1983): problemen bij adoptieouders leiden alleen tot antisociaal gedrag bij
adoptiekinderen met een genetisch risico (antisociale biologische ouders)
2 Gedrag kind à opvoeding
- Angst kind à ouderlijke controle
o Ouders anticiperen op angst kind
- Ouderlijke controle à angst kind
o Toenemende perceptie van dreiging
o Afname perceptie van zelfcontrole over dreiging
o Geen gelegenheden voor verkennen omgeving en ontwikkeling vaardigheden
- Angst van ouders?
o (Modeling) vermijding
2 Gedrag kind à opvoeding
• Meta-analyse van observationele studies
o 23 studies
o 1.305 ouder-kind dyaden
o Effect size d= .58
d.w.z. = meer angst à meer controle sterkere verbanden bij meisjes
3. Opvoeding x gedrag kind à ontwikkeling
- Moderator effect
o Angst
Interacties kind en omgeving
• Diathese- stress model
• Differential susceptibility model
4. Gedrag kind via opvoeding à ontwikkeling
- Direct en indirect effect
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madeliefweijs83. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.