In dit document vind je een samenvatting voor kennisvoortgangstoets van LVO Generiek. In het document zijn de volgende dingen samengevat:
- "De zes rollen van de leraar" hoofdstuk 2 en 5.
- "Lichaamstaal" hoofdstuk 6.
- "Lessen in orde" hoofdstuk 2, 3.2 .
- "Handboek voor leraren" hoofdstuk ...
Kennisvoortgangstoets Semester 1 – periode 2
De leraar als presentator
Samenvatting Hoofdstuk 5 (De rol van de presentator) uit De zes rollen van de leraar
5.1 – De leraar neemt de leiding
De leraar als presentator neemt de leiding. Dit betekent o.a. dat hij de aandacht van de
leerling vangt en vasthoudt, hen motiveert en hen informeert over de leerdoelen en
inhoud.
De effectiviteit van deze fase wordt voor een groot deel bepaald door jouw non-verbale
gedrag.
Deze fase van de les heeft 3 doelen:
1. Het motiveren van de leerlingen voor de les.
2. Het neerzetten van de gedragscode (agenderen van veiligheid en werken aan goed
gewoontegedrag).
3. Het geven van een inhoudelijke boodschap (vertellen wat leerdoelen zijn en wat het
lesprogramma is).
Leiding nemen kan op verschillende manieren vorm krijgen en is afhankelijk van het
soort leiderschapsgedrag dat je moet uitdragen.
- Aan het begin van het jaar is het belangrijk om als leraar heel duidelijk
leiderschapsgedrag te laten zien. Dat betekent alert reageren op ongewenst gedrag
of overtredingen (het neerzetten van gedragscode).
- Later in het jaar/ontwikkeling is de presentator nog steeds belangrijk (voor
bevestigen en waarborgen van de code).
- Als de groep veilig is en in het performingsstadium is, kun je als presentator milder
zijn.
Nadat je contact hebt gemaakt met de klas door de aandacht van de leerlingen te
vangen, moet je die nu vasthouden. Je neemt de leiding, de leerlingen luisteren
aandachtig. De les is begonnen.
5.2 – Waarom de leiding nemen belangrijk is
Een groep heeft van nature behoefte aan een leider.
Zo is er in de fase van storming altijd strijd om invloed en macht. Als je als leraar geen
leiding neemt, staan er vanzelf informele leiders (leerlingen op).
5.3 – Gedragsindicatoren
Het volgende overzicht met gedragsindicatoren laat zien welk gedrag de leraar als
presentator laat zien in de fase van leiding nemen. Leraargedrag roept specifiek
leerlinggedrag op.
,
Lerarengedrag Leerlingengedrag
1. Leraar vangt aandacht van leerlingen. 1. Leerlingen kijken en luisteren naar
leraar.
2. Leraar kan de aandacht gedurende de 2. De leerlingen blijven respectvol
start vasthouden (motiveert en luisteren naar de leraar.
bewaakt de gedragscode, reageert op
de eerste overtreder).
3. Leraar vertoont leiderschapsgedrag 3. De leerlingen reageren positief op het
(staat stevig voor de klas, is congruent verhaal van de leraar. Zij volgen de
in wat hij doet en zegt). instructie op.
4. De leraar geeft onderwerp leerdoel en 4. De leerlingen blijven luisteren naar de
lesopbouw aan (ook visueel). leraar (reageren positief op een
correctie). Ze worden enthousiast
Gedragsindicator 1: aandacht vragen
Leraar vangt aandacht van leerlingen. Leerlingen kijken en luisteren naar leraar.
- Het is belangrijk om aandacht te vangen van de leerlingen, omdat je daarmee laat
zien dat je de leider bent.
- Techniek voor aandacht vragen, zit hem in 2 elementen: non-verbaal en verbaal
(het non-verbale bepaalt voor een groot deel of je effectief bent).
- Openen werkt het best met authentiek gedrag (weten wie je bent en wilt zijn).
Daarnaast werkt het goed om bij de belevingswereld van de leerling aan te sluiten.
- De toon kan zacht zijn, of luid en duidelijk. Je speelt in op wat de groep op dat
moment nodig heeft. Het is belangrijk op te balanceren tussen streng, duidelijk en
vriendelijk.
Gedragsindicator 2: de aandacht vasthouden
Leraar kan de aandacht gedurende de De leerlingen blijven respectvol luisteren
start vasthouden (motiveert en bewaakt naar de leraar.
de gedragscode, reageert op de eerste
overtreder).
- Het is belangrijk om de aandacht vast te houden, omdat mensen in een groep
behoefte hebben aan hiërarchie (leiderschap).
- Op een bepaald moment kunnen leerlingen je gaat testen. (Hoe sterk ben je? Kun je
grenzen stellen? Ben je ontspannen? Word je boos en kun je je weer herstellen? Ben
je als leider betrouwbaar?) Jouw reactie op dat gedrag is bepalend voor de
groepsvorming. De essentie van deze fase is dat de leraar in zijn leidinggevende rol
de gedragscode neerzet én bewaakt.
- In deze fase is het belangrijk om de gedragscode neer te zetten en te handhaven.
- Essentieel in deze rol is je overtuiging dat je 100 procent de aandacht van de
leerlingen wilt.
- Voor het vasthouden van de aandacht is oogcontact belangrijk. Het is belangrijk om
het gewenst effect te bereiken: een positieve groep.
, Gedragsindicator 3: leiderschap vertonen
Leraar kan de aandacht gedurende de De leerlingen blijven respectvol luisteren
start vasthouden (motiveert en bewaakt naar de leraar.
de gedragscode, reageert op de eerste
overtreder).
- Leiderschap vertonen is belangrijk, omdat leerlingen het gevoel moeten hebben dat
er gestuurd wordt, zodat ze zich daaraan kunnen en durven overgeven. Zolang er
geen veiligheid wordt ervaren, komen de leerlingen niet in de leermodus en worden
ze niet gemotiveerd om te leren.
- De leraar moet dus overkomen als de formele leider. Dat wordt voor een groot deel
bepaald door zijn non-verbale gedrag en wordt ondersteund door de juiste
overtuiging (wil dat het stil is, om met elkaar om te kunnen gaan).
- Bij deze fase is het belangrijk om vanaf het begin overwicht te tonen en vast te
houden. Je moet een krachtige uitstraling hebben.
- In deze fase van de les geef je ook duidelijk signalen over het relationele aspect.
Overtuigingen spelen daarbij een belangrijke rol. De leraar wil graag op een
gelijkwaardig niveau samenwerken.
- Wanneer je vooral overwicht toont of wanneer je juist meer de nadruk legt op het
relationele aspect, is afhankelijk van de fase waarin de groep zich bevindt.
Samenvatting Hoofdstuk 6 (Leiderschap) uit Lichaamstaal
6.1 – Soorten leiders
De persoonlijkheid van de leider is een belangrijke factor. De taak van de groep en de
behoeften van de groepsleden zijn andere belangrijke factoren.
Er worden 2 soorten leiders onderscheiden:
1. Belaagde leider (= leider die moeite moet doen om zijn leiderschap waar te maken).
2. Gevestigde leider (= leider die geen moeite meer hoeft te doen om leiderschap waar
te maken).
6.2 – De belaagde leider
In een situatie dat het leiderschap geenszins vanzelfsprekend is, moet een leerkracht de
positie van leider eerst zien te verwerven.
De leraar wordt uitgedaagd om leiderschap te tonen. Dat betekent dat er grenzen
aangegeven moeten worden.
6.3 – Bewegen en praten
Typische lichaamstaal voor dominante mensen is dat ze rustig bewegen en met een lage
stem, vrij langzaam praten (pauzes nemen tussen zinnen).
Op het gevaar af:
- Dominante mensen nemen geen zelfbeschermende houding aan.
- In de klas betekent dit dat ik, wanneer een leerling iets doet dat niet getolereerd
moet worden, niet terug moet stappen, niet uw handen naar uw gezicht brengen,
niet gaan zitten alsof u bescherming zoekt achter een tafel, niet uw armen over de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingLVOwiskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,44. Je zit daarna nergens aan vast.
