Aantekeningen werkgroepen
WG 1
Verschil strafrecht en criminologie
Strafrecht:
• ‘Wat zou moeten zijn’: kennen van rechtsregels
• Normatief
• Etc …..
Criminologie:
• “wat is” : proberen te kennen van de werkelijkheid
• Niet normatief
• Sociale (object) wetenschap
• Onderzoek naar alle facetten van criminaliteit (ook slachtofferschap, beleid bedenken, etc)
Dataverzameling: criminaliteitscijfers
• Slachtofferenquete
• Daderenquete/zelfrapportage
1. Onder de bevolking vragen of mensen in het afgelopen jaar bijv dader zijn geweest van
een delict.
• Officiele registratiegegevens
• De wijze van registreren is belangrijk. Soms worden bepaalde dingen verstaan onder een
bepaald delict, waardoor de cijfers veranderen. Ook kan de prioriteit bij de politie op
een bepaald delict liggen waardoor ze daar meer op controleren waardoor de cijfers
meer omhoog gaan, terwijl de daadwerkelijke hoeveelheid helemaal niet verandert.
—> doel werkgroep: leren om kritisch te zijn bij interpreteren cijfers
VB: autodiefstallen enorm gestegen tussen 1996 en 2000. Maar als andere getallen gebruikt
worden aan de linkerkant dan is het helemaal niet heel erg gestegen. Ligt dus heel erg aan
de presentatie van de cijfers hoe je tegen het probleem aan kijkt.
• en wat verstaan we onder diefstallen?
• Is er een daadwerkelijke daling of is de definitie gewoon verandert?
Wat geeft betere presentatie van de werkelijkheid, cijfers autodiefstal of cijfers
fietsendiefstal?
—> Auto, want mensen doen eerder aangifte van autodiefstal dan van fietsendiefstal. Heeft
ook te maken met verzekeringen - veel mensen verzekeren hun fiets niet.
Online antisociaal gedrag —> maar wat valt daaronder?
Methodologische uitgangspunten
• (Indruks)validiteit: meten we wat we willen meten?
• Interne validiteit: degelijk onderzoek. Is er geen spurieus verband (schijnverband)?
,• Statistische validiteit: is het verband statistisch significant?
• Causale-interpretatie validiteit: is het verband juist geïnterpreteerd?
• Externe validiteit: geldt het resultaat ook buiten de onderzochte groep?
WG 2
• Namen: Namen van de pioniers van de theorieen, of van wetenschappers die een
belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de theorie.
• Analyse-eenheid : de eenheid waarover de theorie een uitspraak doet, bijvoorbeeld alle
mensen, alleen mannen, alleen jongeren, sociale groepen, buurten, etc.
• Verklaringsniveau: biedt de theorie een verklaring op micro- of op macroniveau? Gaat het
over individuen of over grotere groepen mensen?
• Explanans: zet de kern van de theorie uiteen, zoveel mogelijk in je eigen woorden. Let
hierbij wel op de kernbegrippen van de theorie. Dus: hoe verklaar je crimineel gedrag?
• Kritiek: wat zijn de belangrijkste kritiekpunten op de theorie?
Schema toegepast op Routine Activiteiten Theorie
• Namen: Cohen en Felson
• Analyse-eenheid: alle situaties.
• Verklaringsniveau: micro en macro. Gaat over groepen mensen, dus hoe de groepen
mensen zich door de stad in hun dagelijkse routines bewegen. Motivatie is meer micro.
Gemotiveerde dader is meer micro niveau. Maar over het algemeen meer macro.
VB: toen het slecht ging met de economie, dachten ze; als de economie weer opbloeit
dan zullen er minder inbraken zijn omdat de economie opbloeit etc. Maar bleek
tegenover gestelde, toen het betere ging met de eco kwamen meer inbraken omdat er
minder vaak mensen thuis waren (vaker 2 verdieners), dus vaker mensen van huis. dus
geschikt doelwit —> leeg huis. Ook geen toezicht omdat mensen op het werk waren.
Gemotiveerde dader is soort van gegeven van de theorie, iedere dader is gemotiveerd.
Geschikt doelwet heeft ook te maken met dat er steeds meer makkelijk verplaatsbare
dure items in huis waren (laptops tv), ook omdat het juist beter ging met de economie.
Daarin zie je dat macro gedeelte terug.
• Explanans: criminaliteit vind plaats en verschijnt wanneer 3 factoren bijeen komen:
gemotiveerde dader (Motivated offenders), geen toezicht (Capable guardians), en een
geschikt doelwit (suitable targets).
• Kritiek: de theorie zegt dat de dader altijd gemotiveerd is. Een van de kritiekpunten op
deze theorie is dat daar geen verklaring voor is, for de motivatie van de dader, en dat
helemaal niet iedereen altijd gemotiveerd is om een delict te plegen. Ten tweede gaat het
over het samenkomen van een dader en een slachtoffer. Kritiek is dat niet bij alle vormen
van criminaliteit sprake is van een slachtoffer - slachtofferloze delicten zijn bijv drugs en
wapenhandel, en rijden onder invloed (zolang niet iemand geraakt wordt).
Dus de kritiekpunten:
1. Niet bij alle vormen van criminaliteit is sprake van een slachtoffer;
, 2. Er wordt geen verklaring gegeven voor de motivatie van de dader.
Schema toegepast op Strain theorie.
• Namen: Merton.
• Analyse-eenheid: ieder persoon.
• Verklaringsniveau: macro. Omdat het gaat over de maatschappelijke doelen die gesteld
worden en binnen een cultuur en maatschappij dat daar bepaalde doelen worden gesteld
aan mensen, die zij dus niet kunnen bereiken. Voornamelijk macro omdat het gaat om
groepen met mensen.
• Explanans: sommige mensen kunnen een strain (soort spanning) ervaren omdat zij de
maatschappelijk gestelde doelen (zoals welvaart) niet kunnen bereiken met de hun
beschikbare middelen. Vaak omdat zij achtergesteld zijn in de maatschappij.
• Kritiek: twee kritiekpunten
1. Niet alle vormen van criminaliteit hebben als doel om het bereiken van die
maatschappelijke doelen.
2. Het verklaart geen individueel gedrag. De theorie biedt alleen verklaring op macro-
niveau, en verklaart dus geen individueel crimineel gedrag. Het is niet onderzocht in
hoeverre individuen die strain ervaren, gaat namelijk over groepen.
—> mensen die uit een achterwijk komen. Die kunnen niet aan de normen van de
maatschappij voldoen, en daarom gaan ze met elkaar een cultuur vormen met eigen
normen.
—> subcultuur theorie bouwt voort op de strain theorie.
Deze theorie komt ook uit Amerika: american dream. Daar is dat veel heftiger dan in
Nederland. Kan kritiek zijn vanuit ons opzicht. Maar alsnog in nederland hebben we ook
groepen die achtergesteld zijn en worden, en die niet kunnen voldoen aan het volgens ons
normale plaatje van wat je moet bereiken in de maatschappij.
Theorie van Sociale Labeling
- Nadat iemand een eerste delict heeft gepleegd, wordt diegene gezien en behandeld
als crimineel. Het gevolg daarvan is dat ze doorgaan met dat gedrag omdat ze zo
worden gezien door de maatschappij.
- Het is niet zo dat een tattoo in het gezicht of afwijzing door maatschappij in eerste
instantie met labeling te maken heeft. Labeling heeft te maken met een etiket dat je
opgeplakt krijgt door de overheid en maatschappij nadat je voor het eerst
veroordeeld bent. Dus niet met hoe de maatschappij jou ziet door tattoo in je
gezicht.
- Labeling houdt zich bezig met hoe komt het dat het criminele gedrag voortduurt en
dat mensen recidiveren.
Labelingtheorie kan dus nooit een eerste delict verklaren!
Neutralisatietheorie: rationaliseren/goedpraten van crimineel gedrag
, • Ontkennen van verantwoordelijkheid
• Ontkennen van schade
• Ontkennen van slachtoffer
• Veroordelen van veroordelaars
• Beroepen op hogere autoriteit
Het ontkennen van criminele gedrag is niet hetzelfde als neutralisatie. Hij ontkent dat het
gedrag überhaupt heeft plaatsgevonden is geen neutralisatie. Neutralisatie is zeggen ja ik
heb het wel gedaan, maar … [goedpraten].
Binding theorie
• 4 elementen bepalen de binding met je omgeving. Des zwakker die zijn, des te groter de
kans dat je op het criminele pad beland.
• Het ook preventief werken. Een van die dingen is de band met je familie.
WG 3
Beleid voorbeeld: Nederland
• DNA databank voor strafzaken. Aantal DNA profielen bleef in het begin beperkt maar is in
de afgelopen jaren erg gestegen. Daarin worden DNA profielen opgenomen van
slachtoffers, daders, ongeïdentificeerde personen, sporen op delict aangetroffen, etc. Ook
belangrijk in internationaal aspect —> daders die naar buitenland zijn gevlucht.
• Hoe zouden we door de DNA databank en dat er steeds meer matches komen, wat zou er
dan gebeuren met potentiële criminelen?
o Potentiële daders afschrikken
o Rationele keuze theorie: de pakkans wordt groter! Kosten baten analyse
wordt dus anders, want de kosten zijn groter omdat de kans dat je gepakt
wordt groter is.
• Verkiezingsprogramma’s politieke partijen (wetsvoorstellen) daarin komt ook vaak beleid
naar voren. Is vaak gebaseerd op cijfers uit onze maatschappij.
Amerika: three strikes and you’re out. Als je voor de 3e keer wordt veroordeeld krijg je een
extra lange gevangenisstraf. Gedachte daarachter is dat als iemand zo vaak daden pleegt dat
ie beter van de maatschappij weg kan worden gehouden. Gebaseerd op het feit dat in
Amerika de criminaliteit cijfers heel hoog liggen —> afschrikeffect dus.
Frankrijk: strafbaarstelling klanten prostituees. Klant van prostituee is strafbaar en krijgt
geldboete, en moet verplicht cursus volgen over schaduwzijde van prostitutie. Zo hopen ze
het ook mensenhandelaars moeilijker te maken. Het idee achter deze wet is dat de vraag zal
dalen omdat potentiële daders afgeschrokken worden, dat het aanbod ook zal dalen. In
