De totstandkomingsgeschiedenis van de EU op hoofdlijnen beschrijven;
1952: In de periode vlak na de WOII is in tal van Europese landen de behoefte gegroeid aan
een economische samenwerking op diverse terreinen. Een begin werd gemaakt op het
gebied van de winning en verwerking van kolen en staal. Frankrijk, Duitsland en Italië,
Nederland, België en Luxemburg begonnen de EGKS.
1958: Later breide de landen hun samenwerking uit op de hele economie en sloten het
Verdrag van Rome waarin ze de EEG oprichtten.
1985: Europese Akte, een aanpassing van het verdrag van Rome en had betrekking op de
besluitvorming, de inrichting van de interne markt, het monetaire beleid en de Europese
Politieke Samenwerking. Door de Europese Akte veranderde met name dat:
- Er een versoepeling ontstond in de Raad van Ministers. Het vetorecht van de
lidstaten, werd beperkt. De ministerraad kon voortaan met gekwalificeerde
meerderheid besluiten.
- Het Europees Parlement werd beperkt in de inspraak.
-
1993: het verdrag van Maastricht (verdrag betreffende de Europese Unie) vormde de EEG
om tot de Europese Unie. Door dit verdrag behoorden ook andere terreinen dan
economische aangelegenheden en kernenergie tot het gemeenschappelijke Europese
beleid.
1999: het verdrag van Amsterdam zorgde ervoor dat er een weg vrij gemaakt werd voor de
start van het uitbreidingsproces van de Europese Unie.
2003: het verdrag van Nice, maakte hervormingen mogelijk die nodig waren vanwege de
uitbreiding van de Europese Unie. De Europese Unie groeide uit van 15 lidstaten naar 25
lidstaten. Er veranderede van alles binnen de organen van de Europese Unie
2009: het verdrag van Lissabon, voert een aantal hervormingen door om de Europese Unie
democratischer en beter bestuurbaar te maken nadat er 12 nieuwe landen lid zijn geworden
van de Europese Unie. De structuur van de samenwerking is gewijzigd.
De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. Sinds 1 juli
2013 telt de Europese Unie 28 lidstaten. De samenwerking tussen deze lidstaten kenmerkt
zich door vergaande economische integratie.
De begrippen intergouvernementeel en supranationaal uitleggen;
Intergouvernementeel:
Organisaties die een samenwerking kunnen stimuleren tussen lidstaten door het ontwikkelen
van een gemeenschappelijk beleid en het opstellen van verdragen.
De letterlijke betekenis van intergouvernementeel is tussen ('inter') regeringen
('gouvernementen'). Het gaat om besluiten die uitsluitend door nationale regeringen samen
worden genomen en dus niet door een instelling die boven de lidstaten staat, zoals de
Europese Unie.
De beslissingsbevoegdheid ligt nog steeds bij de staten zelf.
Supranationaal:
, Dit betekent dat landen bevoegdheden overdragen aan instellingen die boven de landen
staan. De lidstaten moeten een deel van hun soevereiniteit inleveren aan een organisatie
(zoals de EU). De afspraken die de organisatie maakt, hieraan moeten de landen die lid zijn
van de organisatie zich houden. De beslissingsbevoegdheid ligt in dit geval bij de organisatie
en niet bij de staten zelf.
Uitleggen wat staatssoevereiniteit is en hoe die kan worden beperkt;
Soevereiniteit wil zeggen dat een staat binnen zijn grenzen rechtsmacht kan uitoefenen.
Vanuit het oogpunt van soevereiniteit, ook wel zelfbeschikking genoemd, kan een staat zich
niet bemoeien met de binnenlandse aangelegenheden in een andere staat. Maar
soevereiniteit wil ook zeggen dat een staat geen gezag kan uitoefenen over een andere
staat. Bij een staat heeft de overheid de beslissingsbevoegdheid.
Staatsoevereiniteit kan worden beperkt door:
I De staatssoevereiniteit over te dragen aan een internationale organisatie;
II Als de beslissingsbevoegdheid uit handen wordt genomen.
Uitleggen waarom de EU een autonome rechtsorde is;
Een autonome rechtsorde is een gebied waar alle onderdanen moeten gehoorzamen aan
één rechtsorde. De Europese Unie is daar een voorbeeld van. Het belangrijkste kenmerk is
dat (in dit geval) lidstaten van de Europese Unie tegen hun wil kunnen worden gebonden. De
Europese Unie heeft gekozen voor deze structuur om te voorkomen dat buitenlands- en
justitiebeleid zouden worden besmet met desupranationale trekken van
een communautaire rechtsorde.
In twee belangrijke arresten van het Europees Hof van Justitie is de communautaire
rechtsorde Communautair omvat alle zaken die op het niveau van de Europese Unie worden
besloten; waarvoor EU-lidstaten bevoegdheden hebben overgedragen aan de Europese
Unie) van de Europese Gemeenschap bestempeld als autonome rechtsorde:
- (1964) Costa/ENEL arrest: in dit arrest heeft het Hof van Justitie besloten dat aan de
lidstaten de keuze niet is gelaten om tussen het transformatiesysteem (niet gelijk
omzetten in nationaal recht) en het incorporatiesysteem (maakt zonder tussenkomst
deel uit van het nationaal recht) te kiezen. Het incorporatiesysteem is
voorgeschreven als dwingend recht en geldt voor alle lidstaten
- (1963) Van Gend en Loos-arrest: in dit arrest heeft het Europees Hof van Justitie
besloten dat alleen het hof bevoegd is om de vraag te beantwoorden of een regel van
Europees Unierecht voor de burger directe werking heeft. Hierdoor kunnen burgers
zich voor hun nationale rechters rechtstreeks beroepen op de gemeenschappelijke
regels. In dit geval heeft artikel 30 VwEU directe werking.
In het arrest Van Gend & Loos (HvJ, zaak 26/62, Jur. 1963) zijn een aantal voorwaarden
gesteld, waarvan afhangt of een bepaling al dan niet rechtstreekse werking bezit, deze zijn:
- Duidelijk
- Onvoorwaardelijk
- Niet afhankelijk van enige discretionaire uitvoeringsmaatregel
Wanneer aan (al) deze voorwaarden is voldaan, bezit de verdragsbepaling rechtstreekse
werking en kunnen particulieren er voor een nationale rechter een beroep op doen.
Uitleggen welke rollen de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie, de Europese
Commissie, het Europese Parlement en het Europees Hof van Justitie spelen binnen de
Europese Unie;
Europese Raad (art. 15 VEU art. 235 en 236 VwEU):
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VeerleH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.