SAMENWERKEN EN ONDERHANDELEN
HOOFDSTUK 1 | SAMENWERKEN IS EEN SPEL
1.1 Prisoners’ dilemma
Met de speltheorie bestudeer je de manier waarop mensen beslissingen nemen, waarbij ze rekening houden
met de keuzes van anderen.
Sequentieel spel: spelers nemen beslissingen na elkaar en de keuze is dus mede afhankelijk van
eerdere keuzes van andere spelers.
Simultaan spel: spelers beslissen gelijktijdig en eenmalig.
Het meest bekende model in de speltheorie is het gevangenendilemma/prisoners’ dilemma: een simultaan spel
waarin een evenwicht ontstaat, waarbij de uitkomst voor beide spelers niet optimaal is. De mogelijke
uitkomsten van het gevangenendilemma noteer je in een tabel: een opbrengstenmatrix/payoff-matrix.
Bij het gevangenendilemma ga je ervan uit dat de partijen naar de uitkomst streven die voor hen het meest
gunstig is (individueel belang) → de dominante strategie: de keuze die een partij maakt, ongeacht de keuze die
de ander maakt. Door onafhankelijk te kiezen (het eigen belang na te streven), leidt de dominante strategie in
een gevangenendilemma vaak tot een niet-optimale uitkomst: er is voor beide spelers een betere uitkomst
mogelijk.
Er is sprake van een gevangenenprobleem wanneer de waarschijnlijke uitkomst van de beslissingen (= Nash-
evenwicht) niet de beste keuze is voor beide spelers.
1.2 Strategie in een prijzenoorlog
Het collectieve belang is het belang van alle spelers samen, hierdoor kun je de optimale uitkomst voor alle
spelers bereiken.
In de speltheorie is er onderscheid in:
Nul-som-spel: de uitkomst van het spel heeft een constante waarde. Er zijn drie soorten uitkomsten
(1-0, ½-½, 0-1) en als de uitkomsten bij elkaar optelt, krijg je altijd dezelfde opbrengst.
Niet nul-som-spel: er is een combinatie van strategieën, waarbij beide spelers winst of verlies kunnen
maken.
Het gevangenendilemma is een niet nul-som-spel waarbij spelers met tegengestelde belangen de niet-optimale
uitkomst zouden kunnen verbeteren door samen te werken. Ze zouden elkaar dan moeten informeren over de
opbrengst.
In een prijzenoorlog bestrijden concurrenten elkaar met prijsverlagingen → het doel is om het marktaandeel te
vergroten of concurrenten van de markt te verdrijven.
1.3 Onderhandelen en samenwerken
Samenwerken en het maken van afspraken is niet altijd eenvoudig. Soms spelen sociale normen een rol:
ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen.
Onderhandelen zorgt dat je in overleg tot een afspraak komt waarbij je de belangen van alle betrokkenen
meeweegt en de oplossing voor iedereen acceptabel is. Om te zorgen dat je de gemaakte afspraken nakomt,
schrijf je ze op in een contract → je kan het collectief belang boven het eigen belang zetten en het
gevangenendilemma doorbreken met het contract.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puckvanham. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.