Samenvatting van de slides van alle lessen Fysiopathologie die onderdeel vormt van module inwendige aandoeningen. Gemaakt door twee studenten beide geslaagd in eerste zit met cijfer hoger dan 16.
Samenvatting fysiopathologie
Hoofdstuk 1: cellulaire reacties op schadelijke prikkels
1. INLEIDING
Celpathologie houdt zich bezig met de mechanismen waardoor verstoringen in het intra- en
extracellulaire milieu leiden tot celfunctieverlies en uiteindelijk soms tot celdood.
• Oorzaken van celbeschadiging
• Reactiepatronen van cellen op tijdelijke en op persisterende celbeschadiging => vormen de
basis van homeostase = cte “milieu intérieur” = basis van celreacties op de schadige prikkel
o De cel, de organen en het algemeen geïntegreerd organisme van het menselijk
lichaam gaan altijd streven naar het terug vinden van een evenwicht.
2. CELBESCHADIGING
= een toestand waarbij, door extracellulaire of intracellulaire invloeden, de cel niet meer in staat is
haar interne milieu binnen bepaalde grenzen te handhaven (homeostase). Cellulaire homeostase =
het instand houden van:
• Normale aanvoer van substraten en zuurstof
• Integriteit van celmembranen en transmembraaneiwitten
o Transmembraaneiwitten zorgen voor uitwisseling van cel met buiten wereld
• Normale enzymactiviteit, nodig voor energievoorziening en verweer tegen agressie
• Genetische informatie
Welke karakteristieken zijn van belang in het interne milieu?
Om eiwitten te kunnen synthetiseren is er een optimale werking van enzymes nodig en die enzymes
hebben allemaal een optimale range van pH en temperatuur waar die werkzaam zijn => Dit zijn de
omgevingsvoorwaarden van de cel.
Vergelijken van cel met een huis
• Muren en dak = celmembraan en transmembraaneiwitten
• Brandstof =aanvoer van substraten en zuurstof
• Kachel = enzymacitviteit
• Plannen = genetische info.
Oorzaken van celbeschadiging
• Fysische oorzaken:
o Mechanisch trauma: bv een verkeersongeval waarbij een deel lichaam geplet is =>
veel weefselschade
o Temperatuurwisseling
o Atmosferische drukveranderingen
o Ioniserende straling
1
, • Chemische oorzaken:
o Hypoxie
o Intoxicatie: inwerken van toxische stoffen die de 4 basiseigenschappen van de cel
gaan aantasten
o Voedingsdeficiëntie
• Microbiologische oorzaken:
o Infecties
o Immunologische reacties
• Genetische oorzaken:
o Stofwisselingsziekten: daarbij is er fundamenteel iets mis in de opbouw van de 4
basiseigenschappen
2.1. Fysische oorzaken
• Mechanische traumata
o Directe cel- en weefselbeschadiging en verstoring van de bloedvoorziening. Wanneer
er zo danig veel druk in werkt op de cel dat de celwand de druk niet aan kan dat er
structurele schade komt aan de integriteit
• Extreme temperatuurwisseling
o Blootstelling aan hoge temperatuur –> denaturatie van eiwitten en
hypermetabolisme.
o Afkoeling → vasoconstrictie met als gevolg verminderde weefselperfusie. Sterke
afkoeling: vasodilatatie.
▪ Bij afkoeling vindt er eerst een vasoconstrictie plaats omdat het debiet van
warme vloeistof vermindert zal zijn en daar zal er minder warmte aan de
omgeving kunnen afgegeven worden => oplossing = vasoconstrictie
▪ Weefselperfusie is het transport van nodige bouwstenen
▪ Bij vasodilatatie is het heel slecht gesteld met cellen en organen
o Vaatwandbeschadiging kan leiden tot intravasale stolling.
▪ Als cel of weefseldeel blootgesteld wordt aan bevriezing zullen celwanden
beschadigd worden door intracellulaire ijskristallen. Dit kan leiden tot
onherstelbare schade
o Bevriezing → intracellulaire ijskristallen.
▪ De beschadiging hangt af van de snelheid van bevriezing. Er zijn manieren
om cellen in te vriezen zonder beschadiging. Bv denk aan voeding.
We hebben mechanismen op niveau van het lichaam om de temperatuur schommelingen te
reguleren maar op niveau van cel is er een zeer kleine tolerantie.
• Elektrische schokken
o Gevolg van verhitting. Ernst van beschadiging is afhankelijk van hoogte van de
elektrische spanning en weerstand van het weefsel
• Atmosferische drukveranderingen
o Acute decompressie (caissonziekte)
o Hypoxie: acuut vs langdurig
Bij mechanische trauma, verhitting en elektrische schokken is de oorzaak te veel aan energie die door
weefsels wordt opgevangen. Ernst van weefselletsel is afhankelijk van energie die ontvangen wordt.
2
,Info bij voorgaande begrippen: Acute decompressie zien we terug komen bij duikers als ze te snel
naar de oppervlakte komen. Bij elke meter dat ze naar beneden duiken komt er 1 atm druk bij. Dat
heeft gevolgen voor alle holtes in het lichaam want druk en volume zijn gelinkt; dus hoe hoger de
druk, hoe kleiner het volume. Het zorgt er ook voor dat de hoeveelheid gassen die opgelost zijn in de
weefsels toe neemt. Dat is logisch want de partiele druk van gas neemt toe samen met amtosferische
druk. Percentage blijft gelijk, maar als algemene atm druk stijgt dan zal absolute hoeveelheid gas ook
toenemen en oplossen in het weefsel. Als druk plots afneemt zonder onopgemerkt terug vrij te
komen uit te weefsels.
Wat gebeurt er als acute druk weer weg val? => er gaan zich gasbellen vormen en die gaan de
structuur wijzigen. In sommige weefsels is dit heel problematisch, bv als luchtbellen vrijkomen in
bloedvaten dan noemen we dit een gasembolie en daaraan kan je sterven. Gasbellen in beenderen
dan zorgt dat voor naar decompressie ziekte bij duikers.
Hypoxie is ook het gevolg van atm drukverandering. Als je op hoogte bent, zelf op 3500 m ga je
minder zuurstof inademen; het percentage zuurstof in de lucht is constant nog altijd 21% maar
omdat de luchtdruk daalt, ga je een absoluut te kort aan luchtdruk hebben.
Ioniserende straling:
• Elektromagnetische stralen: röntgenstralen en g-stralen (en UV => niet ioniserend)
• Deeltjes: a en b, neutronen, protonen
o Deeltjes en elektromagnetische stralen kunnen schade aan de cel en aan het
genetisch materiaal aanbrengen.
o Belangrijkste reactie = radiolyse van water
• Radiolyse: uit H2O komen de radicalen H+ en OH- vrij. Deze reageren met macromoleculen,
waarbij membraanlipiden en DNA biologisch de belangrijkste doelen zijn
o Gevolg voor membraanlipiden: peroxidering
▪ Zorgt voor functieverlies van de membraanlipiden
o Gevolgen voor DNA: dubbelstrengsbreuken (ernstig)
▪ Hoe groter de schade, hoe moeilijker hersteld en hoe meer kans op celdood
▪ Bv melanoom door inwerking van UV op huidcellen
Is de schade te groot aan het DNA, dan gaat de cel in apoptose ( = geprogrammeerde celdood).
Op langere termijn: mutaties: een permanente verandering aan het genotype (vooral voor
stamcellen in permanent vernieuwende weefsels en in de gonaden) =>
• tumorprocessen bij cellen die niets te maken hebben met de voortplanting
• schade aan kiemcellen zorgt ervoor dat nakomelingen niet leefbaar zijn of zware
pathologieën hebben.
Op weefselniveau is het gevolg van bestraling afhankelijk van volgende factoren:
• Mate van vasculaire schade
• Mate van beschadiging van parenchymateuze cellen
• Ernst van de schade aan het genoom (=> tumoren!)
3
, 2.2. Chemische oorzaken
Hypoxie kan het gevolg zijn van:
• Molecule in bloed die zorgt voor zuurstoftranssport => hemoglobine => vinden we in rode
bloedcellen. Onvoldoende rode bloedcellen => minder hemoglobine en minder
zuurstoftransport = annemie.
• Stremming in de bloedtoevoer,(ischemie)
• Onvoldoende zuurstoftransportcapaciteit van het bloed (vb: hypovolemie; anemie)
o hypovolemie = iemand die grote hoeveelheid bloed verloren heeft bv door trauma
=> ook hypoxie
Ischemie: wanneer de arteriële bloedtoevoer naar of de veneuze bloedafvoer van een orgaan is
gestoord. Vb:
• Atherosclerose
o = progressieve manier bv de ophoping van cholesterol of normale afbraakproducten
van bloedcellen die gaan samenklitten en zich afzetten tegen de bloedvatwand
• Afsluiting van een arterie door trombotisch materiaal
o De plakjes binnen vaten zijn ophopingen van afvalmateriaal => die kunnen stukken
afscheiden => stukken komen in bloedsomloop terecht => gaan emboliseren op
andere plekken bv longen = longembool, hart = hartinfarct of hersenen = CVA
• Veneuze trombose
o = door ophoping van circulatie zelf ischemie veroorzaken
.
Intoxicatie
= Vergiftigingen, door chemicaliën of medicamenten
• Sommige chemicaliën, zoals cyanide of dinitrofenol, zijn zelf ook toxisch (dus al op voorhand)
• Andere chemicaliën worden pas toxisch na conversie in de lever (vb: CCl4)
o Bv alcohol is zelf niet toxisch, maar een van tussenmetabolieten bij conversie in de
lever wel
• Veel celgiffen interfereren met de energieomzettingssystemen in de cel. Cyanide bindt aan
het mitochondriale cytochroomoxidasesysteem.
o Cytochroomoxidasesysteem = celademhaling
o Op niveau van menselijk lichaam ademhaling beletten dan gaat persoon stikken op
niveau van cel dan gaat cel stikken.
• Zware metalen (vb. kwik) interfereren o.a. met Sulfhydrylbruggen => verstoren van
ionentransport
o Heeft meer chronisch effect en zal niet onmiddellijk tot celdood leiden
• Tetrachloorkoolstof wordt in de lever omgezet in vrije radicalen die de lipiden in de
celmembranen van het ER peroxideren = functieverlies van de membraanlipiden van ER=>
eiwitsynthese verstoord =>normale processen cel kunnen niet meer plaats vinden=> geen
normale synthese van lipoproteïnen => opeenhoping van triglyceriden in het cytoplasma
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunadewolf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
