Gezin en Samenleving
College 6
Broek, A. van den & Kleijnen, E. (2010). Voorzieningen op het gebied van seksuele
gezondheid. In: van den Broek, A., van den, Kleijnen, E. & Keuzekamp, S. (red.).
Hollands gebruik? Verschillen in gebruik van hulp bij opvoeding, onderwijs en
gezondheid tussen autochtonen en migranten. pp 88-114. Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau.
In dit stuk wordt gekeken of culturele achtergrond het gebruik van anticonceptie, soa-en
zwangerschapstesten etc kan verklaren welke factoren zorgen dat jongeren hier wel of niet
gebruik van maken? Niet door sociaal-demografische achtergrondkenmerken als opleiding en
religie, maar wel door houding, kennis en toegankelijkheid. 76% van de seksueel-actieve
mensen gebruikt voorbehoedsmiddelen. Dit & is hoog bij autochtone NLS en het laagst bij
Antillianen en Surinamers. De meeste tienerzwangerschappen vallen ook in deze laatste
categorie. Abortus wordt vaak gepleegd omdat een kind krijgen in strijd is met geloof op die
leeftijd. Veel meisjes uit deze groep worden echter zwanger om hun onafhankelijkheid te
bewijzen en het wordt in deze cultuur gezien als een statussymbool. Turkse en marokkaanse
jongeren hebben minder kennis over veilig vrijen dan de rest. 12% heeft zich ooit op een SOA
laten testen. Surinaamse en Antilliaanse jongeren maken hier vaker gebruik van door meer
kennis over veilig vrijen en meer communicatie met ouders hierover.
Stone, N., Ingham,R., & Gibbins, K. (2013). Where do babies come from? Barriers to
early sexuality communication between parents and young children. Sex Education:
Sexuality, Society and Learning, 13(2), 228-240.
Vroeg beginnen met seksuele opvoeding is goed. Er komen 4 generale thema’s naar voren als
we ouders vragen wat ze moeilijk vinden: De onschuld van kinderen, de leeftijd waarop
voorlichting geschikt is, de reactie van anderen en ongemak bij zichzelf.
Roos, M. H. & Graaf, H. de (2014). Seksueel getint gedrag van twee- tot twaalfjarigen.
Waarnemingen van ouders. Kind Adolescent, 4, 1-16.
- 2-5 jaar: vieze woorden roepen in gezelschap van bijv. visite.
- Kinderen van 6-9 het meeste SGG; jongens vaak aan eigen geslachtsdeel zitten en het
benoemen en meisjes vaak doktertje spelen. Ook geslachtsdelen tekenen en tegen anderen
aanwrijven.
- 10-12 jaar: info online zoeken, verkering hebben, verliefd zijn, vragen stellen over seks
, Gezin en Samenleving
College 6
College
* wat is normaal seksueel gedrag bij kinderen (0-13 jaar)
- Definitie seksuele ontwikkeling van kinderen
- Seksuele ontwikkeling per leeftijdsfase
- Hoe pedagogisch te begeleiden?
- Waarom is dat belangrijk?
Definitie
Seksualiteit omvat ook lichamelijkheid (seksuele gevoelens en gedrag),
geslachtelijkheid/genderidentiteit en intimiteit (relatievorming). De ontwikkeling van
seksualiteit start al vanaf de geboorte.
Theoretische uitgangspunten
- Het is een ontwikkeling die van binnenuit het kind komt, vindt plaats in interactieve
systemen, kind beïnvloedt de omgeving en andersom en hij leert het door mee te draaien in
een systeem ofwel het gezin; je merkt wat je ouders bijvoorbeeld doen als ze uit de douche
komen; een handdoek om of niet?.
- Seksuele ontwikkeling leidt tot een seksuele identiteit, een seksueel script en seksuele
gezondheid (het kunnen genieten van seksualiteit zowel fysiek als psychisch).
- Kennis (cognities), vaardigheden (skills) en attitude en autonomie ontwikkelen =
competenties.
Wat is normaal?
- Als het vaak voorkomend gedrag is (minstens bij 80% van de kinderen)
- Als het bij de leeftijdsfase past
- Als het ‘passend’ gedrag is voor een (sub)cultuur
- Als het vrijwillig, ongevaarlijk gedrag is
Peuters masturberen op hun buik met luier aan tegen hun knuffel of tegen harde voorwerpen
en kunnen hiermee doorgaan tot ze een hoogtepunt bereiken.
- zweten, rood worden, afwezig kijken
0-4 jaar
- Nieuwsgierig, eigen lichaam ontdekken en verkennen en ook dat van anderen
- Erectie bij luier verschonen
- Ontdekken sekseverschil
- Vragen beginnen te stellen
- Geslachtsdelen tonen
4-6 jaar
- Doktertje spelen
- Gaan helemaal op in hun spel en gaan vrij ver in grenzen verkennen
- Fantasie; rollenspel
- Besef waarden en normen; niet in openbaar naakt lopen etc.
- Schaamtebesef
- Verliefd zijn
- Masturbatie op vaste momenten