Voor het vak Auditing Theory van de Pre Master Accountancy aan Nyenrode moet je elke week je uitwerking van een aantal artikelen inleveren. Ik heb ook een bundel gemaakt van alle voorbereidingen samen in de bundel. Doe er je voordeel mee!
Aanleiding & inleiding van het artikel
Het artikel wordt veel gebruikt in de beroepspraktijk van accountants, bijvoorbeeld bij het geven van
cursussen over de professionele kritische instelling van een accountant. In dit artikel wordt namelijk
een overzicht gegeven van elementen die het professioneel kritisch handelen verklaren. Dit zou
eigenlijk moeten behoren tot de basiskennis van iedere accountancystudent. De relevantie van het
artikel is hiermee al direct duidelijk, omdat de PKI een belangrijke rol speelt bij de werkzaamheden
en bij de uiteindelijke oordeelsvorming in de accountancy.
Als eerst gaat het artikel in op wat professional skeptism eigenlijk inhoudt. Daarbij worden twee
soorten onderkend, namelijk objectiviteit en gerede twijfel. De eerste soort wordt in de accountancy
standaarden gebruikt. De tweede is als uitgangspunt gebruikt in dit artikel. Het artikel gaat in op de
samenhang van elementen die het professional skeptism beïnvloeden. Deze elementen zijn
toegelicht met een voorbeeld uit de wetenschappelijke literatuur; hieronder wordt er verder op
ingegaan.
Inhoud artikel & persoonlijke analyse
Nelson onderkent in het artikel, zoals hierboven genoemd, twee soorten van professioneel kritische
instelling. Het uitgangspunt is het tweede artikel is de gerede twijfel; hierbij gaat de accountant
ervan uit dat informatie niet juist is tot het moment dat er bewijs is gevonden/ontvangen van de
klant. Er is meer controle informatie nodig. Hierdoor kan de controle minder efficiënt worden.
Echter, het draagt naar mijn mening wel bij aan het kritisch zijn en blijven naar informatie die je ziet.
Informatie die de klant aanlevert, hoeft niet altijd te kloppen als er bijvoorbeeld niets aan
betrouwbaarheid van het lijstwerk is gedaan. Maar ik denk dat dit per situatie verschilt en dat dit
dan ook weer afhankelijk is van de kosten-baten analyse, wat dan weer professionele
oordeelsvorming vereist.
In het artikel worden vijf elementen besproken die van invloed zijn op de professioneel kritische
instelling van een accountant. Dit zijn de volgende:
- Kennis: kennis en ervaring van de accountant zorgen ervoor dat de accountant beter in staat
is om zaken te begrijpen en fouten te identificeren. Als een accountant de
controlestandaarden goed kent, draagt dit bij aan het op een juiste manier inschatten van
risico’s en het doen van de juiste werkzaamheden bijvoorbeeld. Op deze manier is kennis en
ervaring als een positief effect te beschrijven op professional skepticism. Echter, accountants
met veel ervaring accepteren eerder een bepaald standpunt en gaan ervan uit dat de
toelichting juist is die de klant geeft.
- Persoonlijkheidskenmerken: bepaalde persoonlijke eigenschappen, zoals het bezitten van
een probleemoplossend vermogen, dragen bij aan het vormen van een professioneel
kritische instelling.
- Incentives van accountants: incentives zijn eigenlijk prikkels die een accountant voelt tijdens
de controle van de jaarrekening. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met een financieel
belang of sociaal belang. Het kan een klant zijn die de hoogste fee betaald van alle klanten,
die klant wil je als accountant niet kwijtraken. Daarnaast kan een accountant een band
opgebouwd hebben met een klant en deze ‘te vriend houden’, waardoor er wellicht eerder
fouten door de vingers worden gezien om de klant tevreden te houden. Dit verlaagt de
professioneel kritisch instelling.
- Oordeelsvorming: de mate waarin de accountant kan inschatten welke controle-informatie
verzameld dient te worden. Een accountant moet inschatten per post welke
werkzaamheden voldoende zijn en wanneer er voldoende controle-informatie is.
1
, - Het daadwerkelijk sceptisch handelen: dit betreffen de daadwerkelijke acties die een
accountant uitvoert tijdens het proces van de controle en het besluitvormingsproces. Een
bepaalde fout vinden (judgement) is iets anders dan iets met deze fout doen (actie:
rapporteren).
Wat ik hierin zelf het meeste herken, is de toelichting bij het element kennis uit het artikel. Vaak
vinden ervaren accountants, bijvoorbeeld managers met meerdere jaren ervaren op een bepaalde
klant, het juist goed als er nieuwe gezichten bij komen in het team. Risico’s die al jaren spelen,
worden steeds onderkend, maar er wordt wellicht niet meer naar op een hoog kritisch niveau naar
nieuwe risico’s gekeken. Er is soms een soort van tunnelvisie opgebouwd. Daarom is het juist goed
als nieuwe, minder ervaren teamleden, nog is kritisch kijken naar bijvoorbeeld de risico’s en hier
vragen over stellen aan de ervaren teamleden. Pas dan komen zij erachter om het risico en de
maatregelen daarop, echt duidelijk zijn of dat dit een aanname betreft. Dit draagt naar mijn mening
ook bij aan de professioneel kritisch instelling en dit herken ik dus terug in de praktijk.
In figuur 1 uit het artikel wordt de samenhang tussen de elementen weergegeven. Er wordt een
oordeel afgegeven door de accountant op basis van skeptical judgement. Deze is opgebouwd aan de
hand van de vijf elementen van de professioneel kritische instelling die toegelicht zijn. Uiteindelijk
bepaalt de klant ook mede wat er daadwerkelijk aangepast of gecorrigeerd wordt, de accountant
kan enkel controlebevindingen aan de klant rapporteren. Er zit een verschil tussen het vellen van
een oordeel en het nemen van een actie daarop.
Hurtt-scale
In het artikel van Nelson wordt ook verwezen naar het artikel van Hurtt. De schaal van Hurtt beoogt
de professioneel kritische instelling te meten en wordt veel gebruikt. De volgende karakteristieken
hebben geleid tot de elementen die Nelson bespreekt:
- Uitstellen van een oordeel (suspension of judgement): er dient eerst voldoende bewijs te
worden verzameld voordat een oordeel kan worden geveld;
- Onderzoekend (questioning mind): geen aannames doen, maar juist kritisch zijn en
doorvragen wanneer iets niet helemaal duidelijk is;
- Nieuwsgierigheid (search for knowledge): op zoek naar informatie en kennis van de klant;
- Persoonsbegrip (interpersonal understanding): kunnen begrijpen waarom teamleden in het
controleteam voor bepaald zaken kiezen;
- Zelfvertrouwen (self-confidence): eigen inzichten in de controle waarderen
- Zelfbeschikking (self-determination): accountant moet zelf overtuigd zijn dat voldoende en
geschikte controle-informatie is gevonden.
Ik vind zelfvertrouwen en zelfbeschikking lastig uit te leggen en te plaatsen tussen deze elementen.
Conclusie & persoonlijke mening
In het artikel wordt niet per se een mening over een bepaald onderwerp gegeven voor mijn gevoel.
Het is meer te kenmerken als een beschrijving van elementen die de professioneel kritische instelling
beïnvloeden. Deze kenmerken zijn logisch te volgen. Wat ik verder belangrijk vond, is het bespreken
in het artikel van het verschil tussen het zien van een fout en het nemen van actie. Tussen het
verschil tussen judgement en een daadwerkelijk handelen hierop.
Het artikel is wel een stuk lastiger te lezen dan bijvoorbeeld de artikelen over fraude. Ook het
onderdeel van Hurtt in dit artikel vond ik redelijk kort en nog een beetje vaag soms hoe ik deze kan
koppelen met de PKI waar het om gaat.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DeBesteSamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
