Uitgebreide samenvatting van de boeken Een reis door apenland, Max Havelaar en het recht van de sterkste. Aantekeningen en samenvatting van alle kunststromingen en literatuurstromingen van literatuurgeschiedenis. Tijdlijn. Schrijvers. Ruim 7000 woorden
Verlichting (1700-1800)
Verlichting:
men wil de mensen zoveel mogelijk kennis bijbrengen en zo hun verstand
verlichten. Koloniën komen in verzet tegen Engeland in 1775 en in 1776 werden
de koloniën van de VS onafhankelijk. In 1789 komt het volk in Frankrijk in
opstand tegen de machthebbers (Vrijheid, gelijkheid en broederschap)
⁃ De economie in Nederland ging niet goed, Nederland bleef achter op de
industriële revolutie en er was werkeloosheid.
⁃ De eerste encyclopedieën zijn in deze tijd geschreven
Ideeën in de verlichting:
⁃ De mens is van nature goed maar moet door onderwijs verlost worden
van onwetendheid en bijgeloof
⁃ Als de mens geleerd heeft zijn verstand te gebruiken zal hij altijd het goede
doen
Rationalisme:
De leer dat het verstand de enige betrouwbare bron van kennis is. Alles moet
beredeneerd wordt met behulp van helder en kritisch verstand
⁃ Het kind is belangrijk omdat bij hem de opvoeding tot een mens begint.
⁃ Literatuur is didactisch: heeft als doel mensen op te voeden en kennis bij
te brengen
Kunst:
Rococo
⁃ Luchtig en zwierig
⁃ Lichte kleuren en sierlijke lijnen
⁃ Versiering door middel van bloemen, geometrische en schelpachtige
vormen
Neoclassicisme
⁃ Soberheid, symmetrie en evenwicht
⁃ Onderwerpen ontleend aan klassieken
⁃ Weinig versiering
⁃ Bij toneel moet het publiek tot oordeel over het toneelstuk komen.
Literatuur
,⁃ Schrijver als leraar omdat ze de mensen wilden opvoeden tot een redelijk
denkend wezen
⁃ Proza kwam naar boven, de literaire vorm voor de middenklasse wat
toegankelijker is dan toneel en poëzie. Vooral de romans worden de
belangrijkste vorm van het verzonnen verhaal. De eerste was Robinson Crusoe,
de aanzet voor deze genre. Ook denkbeeldig reisverhaal werd een
veelbeoefende genre: eerste was Guilliver’s Travels.
⁃ Spectatoriale tijdschriften werden ook veel gebruikt, essays over het
dagelijks leven geschreven in vlotte goed leesbare stijl
⁃ Literatuur werd voor kinderen veel belangrijker onder andere als onderwijs
Namen van schrijvers
⁃ Pieter van Langendijk
⁃ Rhijnvis Feith
⁃ J.A Schasz -> Apenland
⁃ Betje Wolff en Aagje Deken -> briefroman Mejuffrouw Sara Burgerhart
⁃ Justus van Effen -> begon Hollandse spectator
Vroege romantiek
In de tweede helft van de achttiende eeuw kwamen er reacties op het
rationalisme van de verlichting.
⁃ Literatuur moest gevoeliger worden
⁃ Jezelf ontwikkelen ging niet alleen om verstand maar ook om gevoel
, Romantiek (1800-1880)
Samenleving
Romantiek is de reactie op de verlichting:
⁃ Verlichting = verstand
⁃ Romantiek = gevoel en verbeelding
Industriële revolutie:
⁃ Uitvinding stoommachine -> opkomst fabrieken
⁃ Groot klasseverschil
⁃ Mensen trekken van platteland naar steden
⁃ Veel aanbod voor arbeidskrachten, veel werkeloosheid
Oorlog en vereniging
⁃ Nationalisme in opkomst
⁃ 1830-1839: België scheidt zich van Nederland
⁃ 1848: rechten werden in grondwet vastgelegd (vrijheid van meningsuiting,
geloof en onderwijs)
⁃ Ontstaan parlementaire democratie
Modernisering
⁃ Ontkerkelijking neemt toe
⁃ Versteviging van verzuiling (als reactie op ontkerkelijking) -> dagelijkse
leven wordt in eigen ‘kring’ georganiseerd.
⁃ Feminisme in opkomst in eind negentiende eeuw (Aletta Jacobs)
Kunst
⁃ Sehnsucht: kunstenaars en schrijvers zijn ontevreden met de dagelijkse
werkelijkheid. Men gelooft in een hogere onzichtbare werkelijkheid die wel mooi,
zuiver en ideaal is.
⁃ Persoonlijksheidscultus: Alleen kunstenaars zijn gevoelig genoeg om een
glimp van het hogere te zien.
⁃ Gevoel, verbeelding en individuele uiting staan centraal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkiwakker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.
