Samenvatting
Samenvatting examenkatern geschiedenis memo
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Geeft een duidelijk en overzichtelijk geheel weer van de examenkatern van vwo 4,5,6, voor het eindexamen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Katern SamenvattingDe steden en Burgerij in de lage landen 1050-1700
1. De opkomst van een stedelijke burgerij (1050-1302)
In de periode 1050-1300 veranderde de samenlevingen ingrijpend in de Nederlanden werd op
feodale wijze via een netwerk van leenmannen bestuurd met de keizer van het heilige Roomse Rijk
als grootste leenheer
Vanaf 11e eeuw kwam hier langzaam verandering in: de landbouw werd productiever
- 3slagsstelsel
- Betere ploegen
- Paarden ipv ossen
De hogere productie in landbouw > bevolkingsgroei
Niet iedereen hoefde meer op het land te werken, men kon zich gaan specialiseren- herleving van de
handel
Gevolg van opbloeiende handel is:
toename in verstedelijking
monetaire economie= een economie waar mensen geld gebruiken om mee te handelen
Er ontstond een agrarisch-urbane samenleving
* 13 de opkomst v handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch
urbane samenleving
Het succes v steden
de opkomst van steden zorgde voor politieke veranderingen
Om eco+pol belangen te beschermen- stadsrechten
Een stad met stadsrechten: een zelfstandige eenheid binnen het gebied van een feodale heer
zelfbestuur, eigen rechtspraak regelen, verdedigingsmuur rondom stad , ambacht uitvoeren
In ruil: belasting en militaire steun aan feodale heer
De inwoners v steden= burgers/poorters
De burgerij: bepaalde privileges
Voor toelating tot burgerij- betalen
*14 de opkomst v stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid v steden
Een stad met stadrechten had markrecht- handelsstromen
In de zuidelijke landen- meest rijke verstedelijkte gebied: Gent en Antwerpen
Laken / wol is aanjager van Vlaamse economie
- Hoge kwaliteit en via de handelsnetwerken van jaarmarkten overal te verkrijgen
De belangrijkste gewesten: Brabant (Ant) en Vlaanderen (Gent)
,Politieke spanningen
Door de successen in de handel ontstonden binnen burgerij sociale verschillen
kooplieden kregen steeds grotere machtpositie- rijke kooplieden vormen een nieuwe sociale klasse
de patriciërs
De vorsten bouwden een schuld zelfs een schuld op bij de Patriciërs- door geld voor te schieten
De vorsten hadden aanvankelijk meegewerkt aan de zelfstandigheid v steden maar werden nu steeds
afhankelijk v de patriciërs en zagen eigen macht afbrokkelen
Ambachtslieden gingen zich organiseren in gilden
ook de kooplieden deden dit, om hun positie nog verder te versterken
Steeds meer bepaalde de patriciërs in de stad de werkomstandigheden van de burgerij en de prijzen,
hoogte van lonen etc
Aan het einde v 13e eeuw ontstonden hierdoor conflicten binnen de steden
vanwege machtsmisbruik v patriciërs
Ambachtslieden komen in opstand tegen de patriciërs, die steeds hogere belastingen eisten
De Franse Koning, leenheer v Vlaanderen stuurde leger om de Patriciërs bij te staan
Het koninkrijk Frankrijk met hoge adel en patriciërs tegen Stedelijke burgerij v Vlaanderen en Brabant
(de belangrijkste gewesten) die vechten tegen de oude gevestigde feodale verhoudingen
Guldensporenslag 1302 bij Kortrijk: verloren door Frankrijk en Patriciërs
Adel probeert zoveel macht naar zich toe te trekken maar bots met stedelijke burgerij
De stedelijke burgerij: economische macht
De adel: politieke macht
De stedelijke burgerij wil economische macht naar politieke macht vertalen drm vechten tegen
machtigste leger van die tijd: De Franse vorsten huis v Valois
bij drassig land en beek (franse vallen aan te paard, dus nadeling voor FA)
Breda: in 1252 opgericht
3 hoofdfuncties middeleeuwse stad
- Markt (economie) burgerlijke macht (toename macht door toename economische macht)
- Grote Kerk (religie)
- Politiek (Stadshuis)
Breda is op handel gericht (antwerpen)
goede ligging – aan rivieren en handelsroutes
, 2. De positie van de stedelijke burgerij (1302-1602)
Rond 1300 Vlaanderen en Brabant het economisch zwaartepunt
Hanze= handelsnetwerk v steden vanaf Nederlanden tot aan Scandinavië
handelaren gingen werken met wisselbrief ipv geld (stuk minder gevaarlijk)
ontstonden ook eerste banken
Antwerpen belangrijkste handelsstad- goede verbinding met EU en toegankelijk voor zee
Amsterdam na 1350 belangrijke economische functie- belangrijke haven
Religieuze veranderingen
Voorheen taak v geestelijkheid geweest om te zorgen voor bonum commune= algemeen belang v
stedelingen
- nu burgerij hef meer in eigen handen > onafhankelijker v kerk
Reformatie 16e eeuw – zorgde voor het uiteenvallen v de Christelijke kerk in West-Europa
2 hoofdstormen: katholicisme en protestantisme (willen kerk hervormen) > calvinisme, lutheranisme
*21 De protestante Reformatie die de splitsing vd Christelijke kerk tot gevolg had
Centralisatie
De vorsten waren niet blij met groeiende zelfstandigheid v steden
streven naar centralisatie v macht, waarin ze zelf wetten en belastingen kunnen vaststellen
Keerpunt
Het huidige Nederland werd door Franse Hertogen v Bourgondië bestuurd (1384-1482)
In 1477: Karel de Stoute koning v Bourgondië gaat dood alleen een dochter over Marie v
Bourgondië
- Ze erft Nederland, Bourgondië en Vlaanderen angst voor Frankrijk en Duitsland > de
Habsburgers lopen achter haar aan (belangrijke erfenis)
- De Habsburgers hebben een zoon Maximiliaan Huwelijkspolitiek <> Centralisatiepolitiek
De rijke hollandste steden belanden nu in Habsburgerse handen hier belanden de
Hollandse steden nu in de Reformatie (die als eerste in Duitsland plaats vindt)
Van Bourgondische Nederlanden naar Habsburgse Nederlanden
Met Brussel als bestuurlijk en economisch centrum ridder v guldenvlies 1430
Marie v Bourgondië in 1477 gedwongen tot HET GROTE PRIVILLEGE = stadsrechten/voorrechten aan
de burgerij en steden omdat haar vader nu dood is kon ze het niet meer tegengaan
- de gewesten vd Nederlanden dwingen Particularisme af
Marie en Maximaal= Philips de Schone 1482
Philips trouwt met Jeanne de La Loca (v Spanje)= Karel V , Ferdinand I
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinedemeester1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80562 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen