Samenvatting van H11 en H12 uit het boek memo geschiedenis bovenbouw vwo, met de daarbij behorende delen uit de examenkatern "memo geschiedenis examenkatern vwo" en de bijbehorende kenmerkende aspecten uitgelegd + toegepast.
Geschiedenis samenvatting
11.1 Een nieuwe eeuw breekt aan
Drie belangrijke ontwikkelingen:
1. Bevolkingsgroei à betere hygiëne (stromend water, riolering.
2. Mensen konden sneller grote afstanden afleggen door uitvindingen (auto, metro, tram, enz.)
3. Ontwikkeling nieuwe communicatiemiddelen
Deze veranderingen hadden tot gevolg dat de samenlevingen in West-Europa en de VS
ingrijpend veranderde- steden werden groter
Rond 1875 kwam de technologische ontwikkeling in een stroomversnellingà Tweede industriële
revolutie: gebruik elektriciteit, staal, verbrandingsmotoren.
Door alle veranderingen kregen mensen optimismeà Ze kregen vertrouwen in de toekomst.
- Radio en bioscopen
Een keerpunt was wel dat media gebruikt werd voor propaganda.
Ook de technische ontwikkelingen hadden een keerzijde: rivaliteit tussen landen
- Ook wapenindustrie groter
*37 de rol van moderne propaganda en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
11.2 1870 frans duitse oorlog
Frankrijk tegen duitse bond (pruisen)
Frankrijk zit klem want in marseille t leger en in britaniië de kanonnen en paarden
- Frankrijk heeft wel betere wapens
Frankrijk vanaf 2 kanten aangevallenà pruisen en spanje (leopold)
BREEKPUNT: frankrijk verliest
àEinde franse keizerrijk 1871
Vrede v frankfurt ondertekent in spiegelzaal in Versaille
Frankrijk wil wraak nemenà want 2 gebieden/ provincies gestolen van frankrijk en omdat de
duitsers de winst in versaille in spiegelzaal hadden ondertekend
18jan 1971à duitse eenwording: koning wilhelm I v Pruisen werd tot keizer van Duitsland
uitgeroepen in de spiegelzaal (als gevolg v veel positief nationalisme na winst v frankrijk)
,De eerste wereldoorlog
Oorzaken:
1. De veranderende machtsverhoudingen als gevolg van de industrialisatie en het modern
imperialisme (wedloop om koloniën, machtsstrijden wapens)
2. Nationalisme en militarisme (negatief en positief nationalisme, opbouw sterk
leger/vloot/wapens)
3. De triple Alliantie VS de triple Entendre die elkaars bondgenoten waren geworden
De aanleiding:
- De moord of Frans Ferdinand, kroonprins v Oostenrijk-Hongarije in
Sarajevo door Gavrillo Principà bosnische nationalist (woedend over feit
dat bosnië in 1908 ingelijfd was bij O-H)
- Bosnië voelde zich deel v Serviëà dus kreeg Servië de schuld
Duitse keizer Wilhelm 2 koos partij voor O-H VS Rusland die Servië steunde
De Triple Entendre tegen de Triple Alliantieà 1917 greep Amerika in
(zimmerman telegram oorzaak)
Na marne trokken duitsers zich terug in loopgraaf (industrieel)
Duitsland tegen rusland en frankrijk op zelfde moment
Duitsland sloot op 11 november 1918 wapenstilstandà keizer verlaat
duitsland naar limburgàrepubliek uitgeroepen
11 november 1918 om 11 uur ochtend tekenen ze wapenstilstand
28juni (oorlog begon ook op 28juni 1914)
1919 Verdrag v Versaille gesloten:
- Duistland moest schadevergoeding betalen, ontwapenen en gebied afstaan (verliezen
koloniën)
- Negatief nationalisme
George Clemenceauà The tiger
- Frankrijk als tijger voor de Amerikaanse eagel (Clemenceau was niet eens met Wilson maar boog
toch voor hem want FA had USA nodig in oorlog)
1. Duitsers terug na slag v Marne (sep 1914)à duitsers verslagen door fransen
2. Eerste Slag (okt 1914)à loopgraven
3. Tweede Slag (apr 1915)à gifgas
4. Derde Slag (1917)à de slag v Passchendaele
11.3 De sovjet-unie
1917 Rusland uit oorlog (russische revolutie)
Na de oktober/novemberrevolutie in Rusland ontstond er een burgeroorlogà communisten
gewonnen
soviet unie onstond in 1922-1991 opgeheven
De communisten gingen uit v leer v Karl Marx: voorspeld dat de arbeidsklasse in opstand zou komen
tegen de fabriekseigenarenà deze arbeidsrevolutie zou nieuwe fase inluiden: arbeiders zouden
macht overnemen en zou samenleving ontstaat waar productiemiddelen gemeenschappelijk waren
Rusland tot 1917: feodaal:
- Dus boeren geen hoop op eigen land
Rusland nog agrarische economie met feodaal eigenschappen (leenstelsel, horigen): liep economisch
ver achter op geïndustrialiseerde landen- bevolking weinig invloed op bestuur- Tsaar machtig en
regeerde met harde hand, leidde tot:
1917 Februari revolutie: massale stakingen en demonstratiesà Tsaar Nicolaas II moest
aftreden (veel boerenopstanden, want willen eigen land- leiden tot hongersnoden)
1917 oktober revolutie: de communiste/ bolsjewieken pleegden staatsgreepà de voorlopige
regering werd afgezet
-voorman v bolsjewieken Vladimir Lenin na 1928 Joseph Stalin
De russiche revolutie bleef niet onopgemerkt: ook in andere landen: Duitsland-
‘De spartacusopstand’- januari 1919= opstand van Duitse communisten
Een communistische economie
doel van de Sovetleiders: een ingrijpende hervorming van de economie= de gelijkheid vergroten door
economische vrijheid in te perken (geen particulier eigendom)
maar eerst: uitstel v communistische maatschappij (land zat economisch in een gat)
Oorlogscommunisme (alle productie in dienst voor leger in burgeroorlog) bracht land aan afgrond-
invoering 1921 NEP= nieuwe economische politiek door Lenin:
- Boeren krijgen eigen land (particulier bezit)à agrarisch urbane samenleving
(dus tegen communisme want land dat van staat is, is nu particulier bezit v boeren)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinedemeester1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
