Hoofdstuk 1: Chemisch rekenen
§1 Atoombouw en periodiek systeem
Begrippen:
Atoommodel van Bohr: dit model is opgebouwd uit een kern met daarin positief geladen
protonen en ongeladen neutronen
Isotopen: atomen van hetzelfde element met hetzelfde aantal protonen maar die een
verschillend aantal neutronen in de kern hebben
Elektronenconfiguratie: de verdeling van elektronen over de verschillende schillen
Valentie-elektronen: elektronen in de buitenste schil
Atoommodel van Bohr
schil maximum aantal elektronen
K 2
L 8
M 18
kenmerken van deeltjes
deeltje positie massa (u) lading (e)
proton in de kern 1,0 1+
neutron in de kern 1,0 0
elektron in schillen om de kern 0,00055 1-
atoomnummer = aantal protonen
massagetal = aantal protonen + aantal neutronen
aantal protonen = aantal elektronen
3 manieren om massagetal weer te geven (chloor):
35
- 17
Cl
35
- Cl
- Cl-35
, Atoommassa en molecuulmassa:
- Atoommassa: som van het aantal protonen en het aantal neutronen
−27
● Atomaire massa-eenheid (proton en neutron)= u → 1,0 u = 1,66 · 10
● Bereken de atoommassa van een Au-197-atoom in kilogram.
Goud heeft atoomnummer 79 en bevat dus 79 protonen. De kern van dit
goudatoom bestaat verder uit 197-79 = 118 neutronen. De massa van het
goudatoom is 79 x 1,0 u + 118 x 1,0 u = 197,0 u.
1,0 u = 1,0 u = 1,66 · 10-27, dus 197,0 x 1,0 u = 1,66 · 10-27 = 3,27 · 10-25
kg
- Relatieve atoommassa: gewogen gemiddelde van de atoommassa´s van
verschillende isotopen
● Bereken de gemiddelde atoommassa van het element broom.
Broom kent twee isotopen, namelijk Br-79 en Br-81. Br-79 is 50,7% en Br-81
is 49,3% die in de natuur voorkomen. De atoommassa van Br-79 is 78,91834
u en Br-81 is 80,91629 u.
Gemiddelde atoommassa: 50,7 x 78,91834 + 49,3 x 80,91629100= 79,9 u
- Molecuulmassa: som van de massa van alle atomen in een molecuul
● Bereken de molecuulmassa van glucose in u.
De molecuulformule van glucose is C6H12O6
De atoommassa van koolstof: 12,01 u
De atoommassa van waterstof: 1,008 u
De atoommassa van zuurstof: 16,00 u
Dus de molecuulmassa van glucose is: 6 x 12,01 u + 12 x 1,008 u + 6 x 16,00
u = 180,16 u
Periodiek systeem opgedeeld in:
- Perioden: zeven horizontale rijen
- Groepen: achttien verticale kolommen
➔ Groep 18 = edelgassen
➔ Groep 17 = halogenen
➔ Groep 1 = alkalimetalen
➔ Groep 2 = aardalkalimetalen
Edelgasconfiguratie: houdt in dat elke stof wil lijken op een edelgas qua hoeveelheid
elektronen
● Andere atomen willen ook acht elektronen in de buitenste schil en kunnen dit
bereiken door elektronen af te staan, op te nemen, of te delen.