Samenvatting
Samenvatting Governance and Politics in the Netherlands
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Samenvatting van 30 pagina's voor het vak Nationale Politiek I aan de UL
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 30 pagina's
Voorbeeld 2 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: timoringlever • 7 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Andeweg & Irwin – Governance and Politics in theNetherlands
Hoofdstuk 1: Het land en haar grondwet
3 Grenzen
Nederland kent 3 grenzen, een politieke, een religieuze en een linguïstische grens. Het feit dat deze 3
grenzen niet samen vallen heeft veel invloed op de politiek. De rivieren de Rijn en de Maas werden de
scheidslijn tussen 2 culturen, protestants Nederlands naar het Noorden en katholiek Frans naar het
Zuiden. Zowel de linguïstische als de religieuze grens vielen niet samen met de politieke grens.
De politieke grenzen
Eind middeleeuwen kwam de federatie van Nederlandse provinciën bij elkaar, eerst onder de
Bourgondiërs, vervolgens onder de Hapsburgers. Karel 5e gaf het land door aan zijn zoon Philip 2e ,
maar die was meer geinteresseerd in Spanje. Hij kon de loyaliteit van het volk dus niet voor zich
winnen, wat leidde tot een toename van lokale autoriteiten die onafhankelijkheid wilden. Samen met
de kracht van de Reformatie ontstond er een opstand. Politiek en religie waren al onder Karel 5e
verstrikt geraakt, toen het onmogelijk bleek om religieuze vrijheid te krijgen. Het Calvinisme werd erg
invloedrijk in Nederland. Dit zorgde voor een strijd met het Katholieke Spanje, vooral na het aftreden
van Karel 5e. Er ontstonden beeldenstormen en Philip stuurde Alva nar Nederland om de macht weer
te grijpen. Dit was de eerste Spanjaard die ooit tot gouverneur van de Lage Landen was benoemd en
dit zorgde voor oppositie. Aan het hoofd hiervan stond Willem van Oranje, een Duitse hertog van
Nassau die grond in Nederland had geërfd. Op 1 april 1572 begon de strijd in Den Briel. Op 19 juli
werd in Dordrecht een vergadering van alle vertegenwoordigers van Holland en Zeeland belegd,
Willem van Oranje werd tot Stadhouder benoemd. Het lukte de Spanjaarden nooit om de opstand neer
te slaan en er volgde een 80-jaar durende oorlog. Toen Willem in 1584 vermoord werd, nam zijn zoon
Maurits de macht over. Hij kon het Noord-Oosten weer veroveren en ook een deel van Vlaanderen.
Dit deel was echter al hergereformeerd en streng katholiek. Het verdrag van Munster van 1648
vestigde de politieke grens ten zuiden van de religieuze grens, de Zeven Verenigde Provinciën. Na het
verslaan van Napoleon wilde men op het congres van Wenen in 1814 een bufferstaat creëren. De
zuidelijke provinciën werden dus weer bij de noordelijke gevoegd. Nederland werd een koninkrijk met
Willem 1 als koning. In zijn poging om een moderne gecentraliseerde staat te maken, creëerde hij een
afstand met zijn nieuwe zuidelijke onderdanen. De Katholieken waren bang voor het Protestantisme en
staatsscholen. Ook vonden ze hem te centralistisch, terwijl de Liberalen hem juist niet liberaal genoeg
vonden en na 20 jaar van Fransificatie onder Napoleon, haatte de Vlaamse elite de invoering van
Nederlands als officiële taal. Katholieken en liberalen verenigden zich in een unie van oppositie en op
23 november 1830 riep het Nationale Congres een onafhankelijke België uit. In 1839 accepteerde ook
Willem 1 dit. De politieke grenzen van Nederland binnen Europa zijn niet meer veranderd sinds 1839.
Buiten Europa zijn er wat koloniën bijgekomen en weer weggegaan.
Grondwet ontwikkeling
De Republiek van de zeven verenigde provinciën was slechts een losse confederatie en kende geen
nationale politieke instituties. De macht bleef in handen van de individuele provinciën. De Franse
periode van 1795 tot 1813 liet Nederland sterk gecentraliseerd achter. Vandaag de dag komt alleen in
andere talen de pluraliteit van Nederland nog naar voren (les pays-bas). De Franse invloed is van
cruciaal belang geweest. Tussen 1795 en 1798 poogden federalisten, unitaristen en gematigden in de
Nederlandse Nationale Vergadering tot een grondwet te komen, maar deze werd in een referendum
verworpen. Bij een nieuwe Vergadering ontstonden dezelfde tegenstrijdigheden en dus grepen de
Fransen in en steunden ze de unitaristen zodat die een grondwet door konden duwen. De Fransen
hebben er samen met de Britten voor gezorgd dat Nederland een monarchie werd. Het huis van Oranje
was al sinds Willem heel invloedrijk, te invloedrijk voor de provinciën af en toe. De Britten vroegen
het congres van Wenen om van Nederland een koninkrijk te maken. Een terugkeer tot een republiek is
echter nooit overwogen. Ook België heeft invloed gehad op Nederland. De unie met België was maar
, van korte duur, maar leverde Nederland wel het 2-kamer systeem op, aangezien er in België adel
bestond. De 1e Kamer bleef bestaan nadat België vertrok, maar aan haar vorm is het enige
institutionele aspect van de grondwet waar veel aan is veranderd. Sinds 1815 is de grondwet 15 keer
herzien, maar maar 2 keer veranderden deze herzieningen de basale regeringsinstituties; de invoering
van directe verkiezingen en een parlementair regeringssysteem in 1848 en proportionele representatie
en algemeen mannen kiesrecht in 1917. De hervorming van 1848, waarbij ministeriele
verantwoordelijkheid werd ingevoerd door de koning zelf als reactie op de Februari revolutie in
Frankrijk om zo de revolutionairen voor te zijn. Al vanaf 1913 waren 2 parlementaire commissies op
zoek naar een oplossing voor de strijd om religieus onderwijs en algemeen stemrecht. Dit leidde tot de
grote pacificatie van 1917, waarbij beiden werden ingevoerd evenals proportionele representatie.
Sinds 1917 heeft maar 1 buitenlandse ingreep invloed gehad op de Nederlandse politiek, WOII. De
Nederlandse politieke instituties bleven na de oorlog echter in dezelfde vorm voortbestaan als voor de
oorlog. Het enige waar de Duitsers wel voor zorgden was de institutionalisatie van
bedrijfsorganisaties. De grondwet is dus over het algemeen gelijk gebleven sinds 1917. Om de
grondwet te veranderen moet een ontwerp door een meerderheid van allebei de kamers aangenomen
worden. Na de verkiezingen moet de wet vervolgens door 2/3 van allebei de kamers aangenomen
worden.
Hoofdstuk 2: Een land van minderheden
3 Bedreigingen voor een stabiele regering
Minderheden
Nederland is een land van minderheden. Vanaf de introductie van algemeen kiesrecht tot heden, is het
geen enkele politieke partij gelukt om de meerderheid in de verkiezingen of zelfs maar in het
parlement te behalen. De liberalen hebben de Nederlandse politiek gedomineerd voor het grootste deel
van de 19e en begin 20e eeuw. Voor de invoering van algemeen kiesrecht in 1919 hadden ze zelfs af en
toe een parlementaire meerderheid. De minderheden bestonden allereerst uit de verschillende religies.
De Katholieken werden na de 80 jarige oorlog geïdentificeerd met de verliezende kant. Onder de
republiek mochten zij hun geloof niet in het openbaar beoefenen. Langzamerhand werden de
discriminerende restricties afgeschaft, maar de Katholieken vergaten nooit wat de Protestanten hen
hadden aangedaan en organiseerden zich heel langzaam in het openbaar. Daarom werd er pas in 1926
een Katholieke Partij gevestigd. De Protestanten vormden de 2e religieuze minderheid. Veel orthodoxe
Protestanten konden zich niet vinden in de te liberale en vrije Hervormde kerk. Ze splitsten zich af in
1834 en 1880 en vormden een aantal Gereformeerde kerken. Dit verschil in religie leidde ook tot 2
verschillende grote Protestantse partijen. Alle grote religieuze groepen zijn altijd minderheden geweest
en ze worden ook steeds kleiner naarmate de tijd vordert. De liberalen kregen niet alleen politieke
competitie van deze minderheden maar ook van de arbeidersklasse en haar politieke representatie. De
industrialisatie begon in Nederland pas tussen 1860 en 1880. Toen de tijd rijp was voor de opkomst
van de Sociaal-democraten, waren de massa’s echter al gemobiliseerd volgens de religieuze lijnen.
Deze minderheden vonden dus allemaal politieke uitdrukking door de uitbreiding van het stemrecht en
hun politieke partijen hebben de Nederlandse politiek gedomineerd sinds de invoering van algemeen
stemrecht.
Twee kloven
De Nederlandse situatie wordt nog verder gecompliceerd door het feit dat de politieke partijen niet
langs 1 ideologische dimensie geplaatst kunnen worden. Zowel de religieuze als de sociale klasse
spelen een belangrijke rol. De resulterende ideologische dimensies leidden tot verschillende
ordeningen van de politieke partijen. Maar in een land van minderheden is het enige alternatie op een
regering van minderheden een coalitie regering. De coalitie formatie is dus gecompliceerd en wat voor
coalitie er ook uit de bus komt, er zal altijd conflict ontstaan omdat 1 van de ideologische dimensies
van de regeringspartners niet overeenkomt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper swatsch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen