Basiskennis
In dit vak wordt niet ingegaan op algemene informatie over pleegzorg zoals verschillende
soorten pleegzorg, het verschil tussen netwerk- en gedwongen plaatsingen, etc. Die
informatie is namelijk besproken tijdens het tweedejaars vak “Juridische en Ethische
Aspecten” en wordt als bekend verondersteld. Deze algemene informatie is wel van belang
in dit vak, maar dan vooral om toe te kunnen passen. Een voorbeeld: in thema 3 gaan we in
op mogelijke risico’s voor de ontwikkeling van pleegkinderen en het vroegtijdig beëindigen
van een pleegzorgplaatsing (breakdown). Een vraag hierbij is bijvoorbeeld of kinderen in een
bestandspleeggezin meer problemen hebben dan kinderen in een netwerkpleeggezin.
Daarvoor moet je wel het verschil tussen beide kennen. Tijdens de colleges wordt hier niet
uitgebreid op ingegaan.
Heb je het genoemde tweedejaars vak niet gevolgd, of wil je de informatie nog een keer
opzoeken? Zie de websites hieronder. Je kunt natuurlijk ook even de colleges afwachten en
de websites als naslag gebruiken mocht je toch onderwerpen tegenkomen die voor jou niet
duidelijk zijn
Welke soorten pleegzorg zijn er?
Het is o.a. belangrijk om het verschil te kennen tussen de hulpverlenings-/ en
opvoedingsvariant, en te begrijpen wat een netwerk- en bestandsplaatsing inhoudt. Ook het
verschil tussen een gedwongen en een vrijwillige plaatsing is relevant. Zie de volgende
websites voor meer info:
● https://www.nji.nl/Soorten-pleegzorg
● https://www.pleegzorg.nl/bibliotheek/1-wat-is-pleegzorg/34-vormen-van-pleegzorg
● https://www.denvp.nl/veelgestelde-vragen#wat-is-het-verschil-tussen-een-vrijwillige-
en-gedwongen-pleegzorgplaatsing
● https://www.nji.nl/pleegzorg/opvoedingsbesluit
Hoe is gezag geregeld bij pleegzorg? Wie oefenen er in het geval van pleegzorg het
gezag uit over het pleegkind? Wat is pleegoudervoogdij?
● https://pleegouder.jeugdformaat.nl/pagina/gezag
● https://pleegouder.jeugdformaat.nl/pagina/pleegoudervoogdij
● https://www.denvp.nl/veelgestelde-vragen#wat-is-pleegoudervoogdij-en-hoe-word-i
k-pleegoudervoogd
,Hoe lang duurt pleegzorg?
● https://www.denvp.nl/veelgestelde-vragen#kan-mijn-pleegkind-bij-mij-blijven-wonen
-als-het-18-jaar-is
Informatie over gehechtheid
Het thema gehechtheid wordt als bekend verondersteld, dit onderwerp komt regelmatig aan
de orde tijdens de studie Pedagogische Wetenschappen. Er wordt in dit vak dus niet meer
uitgelegd welke soorten gehechtheid er zijn. Voor studenten die dit vak als keuzevak volgen,
en geen basiskennis over gehechtheid hebben, hierbij enkele websites met informatie over
gehechtheid:
● https://www.pleegzorg.nl/bibliotheek/24-gehechtheid/180-wat-is-gehechtheid#:~:tex
t=Gehechtheid%20is%20een%20langdurende%2C%20emotionele,wordt%20ook%
20wel%20hechting%20genoemd.
● https://www.nji.nl/hechting-en-hechtingsproblemen/typen-hechting-ainsworth
,Casus Jay
Lees onderstaande casus voordat je met de weblectures aan de slag gaat.
● Dunya is 17 jaar oud als ze zwanger raakt. Dunya drinkt en rookt tijdens de
zwangerschap. Ze is wel gestopt met drugsgebruik.
● Als ze 18 jaar is, wordt haar zoontje Jay 2 maanden te vroeg geboren. Jay verblijft de
eerste weken van zijn leven in het ziekenhuis. Daarna mag hij met Dunya mee naar huis.
● Dunya woont bij haar oma; haar eigen moeder is overleden. Met de vader van Jay heeft
Dunya geen contact meer.
● Dunya heeft geen baan en heeft haar opleiding niet afgemaakt. Ze heeft geen
dagbesteding en kijkt veel tv. Jay is een rustig jongetje, vooral als de tv aan staat.
● Dunya praat en speelt weinig met Jay. De artsen op het consultatiebureau merken een
achterstand op, maar verklaren dit aanvankelijk door de vroege geboorte van Jay.
● Als Jay 2,5 jaar oud is, kan hij slechts enkele woordjes zeggen. Zijn motorische en
cognitieve vaardigheden liggen ver beneden de verwachting. Na extra onderzoeken blijkt
hij een achterstand van ruim 1,5 jaar te hebben.
● Samen met haar nieuwe vriend drinkt Dunya veel. Regelmatig gebruiken ze ook drugs.
Op een avond gaat Dunya bier halen in de avondwinkel, maar krijgt een aanrijding. Jay zit
achter in de auto, zonder autostoeltje of gordel.
● Dunya en Jay zijn fysiek ongedeerd, maar Dunya heeft te veel gedronken en de politie
schakelt Jeugdzorg in.
● Er volgt een ondertoezichtstelling en Dunya krijgt hulp bij de opvoeding. Het lijkt echter
bergafwaarts te gaan; Dunya volgt de adviezen van de gezinsvoogd niet op en gaat nog
meer tijd bij haar vriend doorbrengen. Jay wordt zoet gehouden met de tv.
● Dunya’s vriend krijgt regelmatig ‘vrienden’ over de vloer. Voor Jay zijn het onbekenden,
maar ze nemen hem regelmatig mee en passen even op hem. Jay heeft hier geen moeite
mee.
● Als Jay 4 jaar oud is, is hij nog niet zindelijk. Hij praat nauwelijks en is niet goed
verstaanbaar als hij wél praat.
● Als Dunya Jay voor een school gaat aanmelden, zijn er vragen en twijfels…. Wat is er aan
de hand met Jay? Hij ligt wel erg ver achter. Kan Jay niet beter naar speciaal onderwijs
gaan? Er moet meer onderzoek komen naar de oorzaak van zijn achterstand.
● Jay is nog niet leerplichtig dus Dunya wacht het af. Met 5 jaar is hij vast zindelijk en praat
hij wel beter.
● Ondertussen vindt Dunya dat Jay wel contact moet hebben met leeftijdgenoten dus mag
hij ook vaker buiten spelen. Het speeltuintje is slechts 3 straten verderop, dus hier mag
Jay zelf naartoe.
● Het contact met andere kinderen verloopt niet goed. De andere kinderen willen liever
niet met Jay spelen want ze verstaan hem niet, en hij begrijpt hun spelletjes niet. Jay
zondert zich af en zit urenlang buiten.
● Buren merken op dat Jay zo vaak alleen buiten is en maken hier melding van. Als de
gezinsvoogd Dunya gaat opzoeken treft ze Jay buiten aan. Hij heeft in zijn broek geplast.
Ze neemt Jay mee naar huis en daar zit Dunya dronken aan de keukentafel. De
gezinsvoogd besluit dat het zo niet langer kan. De rechter gaat akkoord met een
uithuisplaatsing.
, Thema 1 Ontwikkeling pleegkinderen
artikel 1 Foster children’s attachment behavior and representation: Influence of children’s
pre-placement experiences and foster caregiver’s sensitivity
However, it is assumed that the internal working model of attachment is organized on
different levels (e.g., a procedural and a representational level), which are largely indepen-
dent of one another (e.g., Bretherton & Munholland, 2008; Spangler & Zimmermann, 1999)
Dis- organized attachment is assumed to be the product of parents’ unresolved states of
mind as well as frightened, threatening, dissociative and disrupted parental behavior
provided first evidence that positive caregiving quality may support the development of
secure attachment in foster children: foster children’s attachment security was related to
foster caregivers’ state of mind (Dozier et al., 2001), to foster parents’ own traumatic
experiences (Cole, 2005b), and to parental sensitivity
Although no study investigated the influence of severity of early adversity on foster children’s
attachment so far, more severe experiences and more placement changes may result in
stronger reticence to trust the new caregiver and may thereby undermine the establishment
of an emotional relationship.
(1) to investigate attachment of foster children in long-term placements both on a behavioral
and representational level, (2) to investigate the relationship between both levels of
attachment, and (3) to analyze the contribution of child-related factors, pre-placement
experiences, contact to birth family and experiences in the foster family to the construction of
secure (and organized) attachment behavior and representations.
