Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschap vanaf het begin tot en met
paragraaf 1.2.6 Het socioculturele perspectief: het individu in context.
1. En definitie van psychologie weergeven en herkennen in verschillende verpleegkundige
situaties;
Letterlijk: ‘studie van de geest’
Wetenschap die de ervaringen (gedachten, gevoelens) en het gedrag van de mens als
individu en als groep bestudeert
Concrete voorbeelden: Patiënt motiveren medicijnen in te nemen, Patiënt motiveren uit bed
te komen, Patiënt leren een stoma te verzorgen, Patiënt helpen omgaan met pijn, Patiënt
‘bijstaan’ in verdriet, Adequaat omgaan met mensen met psychische stoornis, Patiënt
informatie geven
2. De kernpunten van de verschillende invalshoeken van de psychologie (biologisch, cognitief,
behavioristisch, perspectief van de gehele persoon, ontwikkelingsperspectief,
sociocultureel) uitleggen;
Biologisch perspectief: gedrag wordt verklaard door functioneren van genen,
hersenen, zenuwstelsel, hormoonstelsel.
Vb Naaldangst:
Hersenen erbij betrokken?
Signaal dat naar de hersenen gaat?
Hormonale/ fysiologische/ chemische processen?
Hartslag/ bloeddruk/ ademhaling?
Genetisch?
Functie voor overleving van de mens?
fysiologische reactie: ademhaling verandert: adrenaline/cortisol.
genetisch? Kan zijn dat angst door plekje in de hersenen wordt aangewakkerd
functie voor overleving van de mens? Je wil niet gestoken worden, kan nuttig zijn om
bang voor te zijn.
Oplossing: Angstboodschap niet doorgeven aan de hersenen: een roesje (lach-gas),
Diazepam geven om patiënt te helpen ontspannen.
Cognitief perspectief: gedrag wordt bepaald door gewaarwording, perceptie, leren,
denken en geheugen over onze omgeving.
Het gaat om je eigen gedachten. VB Naaldangst:
De naald veroorzaakt niet de angst, de gedachten over de naald veroorzaken de
angst
‘Dit is eng’
‘Dit kan ik niet aan’
‘Dit doet vreselijk pijn’ ANGST!!!!!!
‘Ik ga flauwvallen’
‘De naald breekt af’
, Oplossing: Cognitieve gedragstherapie (voorbeeld RET therapie): Irrationele
gedachten over naald/injectie aanpakken.
1. Onderzoek: ‘Welke gedachten heb ik?’
2. Veranderen: ‘Kloppen mijn gedachten wel?’ ‘Wat zijn meer rationele gedachten?’
Behavioristische perspectief
Wetenschap van het gedrag en de omstandigheden die dit bedrag beinvloeden
(concequenties). Gaan mensen harder werken als ze meer geld krijgen? Skinner.
Blootstelling aan stimulus (bijv witte rat met hard geluid) Angst voor witte rat.
Stimulus-respons-leren
angst is aangeleerd door neg. ervaring (conditionering)
oplossing: Angst afleren door ‘deconditionering’= blootstelling (exposure) aan de
gevreesde situatie. Voorbeeld: systematische desensitisatie .
Perspectieven vanuit de gehele persoon (whole person)
Psychodynamiek / psychoanalyse: Wetenschap van Freud die gebaseerd is op het
idee dat persoonlijkheid en stoornissen voortkomen uit onbewuste processen in
plaags van het bewustzijn, en dat ze de persoon als geheel kunnen verklaren. Hij
kwam met de psychodynamische psychologie en psychoanalyse.
Humanistische psychologie: Rogers. Mens is organisme met vrije wil. De opvattingen
over jezelf en jouw behoeften hebben invloed op je gedachten, emoties en
handelingen, en zo weer op je potentieel.
Psychologie van karaktertrekken en temperament:Verschillen tussen mensen
ontstaan door verschillen in stabiele kenmerken en neigingen.
Ontwikkelingsperspectief:
Gedrag wordt bepaald door interactie tussen genen en onze omgeving.
Nature-nurture
oplossing: Onderzoek doen naar genen die naaldangst kunnen veroorzaken en deze
opsporen en modificeren (= misschien ooit toekomst?)
Onderzoek doen naar aandeel nature / nurture : Eeneiige (monozygote) tweeling met
andere omgeving?
Socioculturele perspectief:
Gedrag wordt bepaald door sociale situatie en/of de cultuur waarin je je bevindt
(kracht van de situatie):
- Voorbeeldgedrag van directe omgeving/familie
- Ziekenhuisomgeving
- Cultuur: meer of minder geaccepteerd om emoties te tonen
Oplossing: Ziekenhuisomgeving anders inrichten (v.b ‘healing environment’)
Artsen/ verpleegkundigen/ familie gedragen zich zodanig dat de angst niet wordt
uitgelokt/ versterkt
3. Patiëntengedrag vanuit een casus verklaren vanuit de verschillende invalshoeken van de
psychologie (biologisch, cognitief, behavioristisch, perspectief van de gehele persoon,
ontwikkelingsperspectief, sociocultureel).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SophiaMaria20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.