100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting NOVA Scheikunde HAVO 5 - Hoofdstuk 10: chemie van het leven €2,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting NOVA Scheikunde HAVO 5 - Hoofdstuk 10: chemie van het leven

1 beoordeling
 57 keer bekeken  2 keer verkocht

Duidelijke samenvatting met alle belangrijke begrippen van het desbetreffende hoofdstuk. Verder zijn er voorbeeldopgaven aanwezig samen met de uitwerkingen. Erg handig om te gebruiken bij herhaling en voorbereiding op je toetsen! Veel succes en natuurlijk veel plezier!

Voorbeeld 2 van de 5  pagina's

  • 12 oktober 2022
  • 5
  • 2020/2021
  • Samenvatting
  • Middelbare school
  • HAVO
  • Scheikunde
  • 5
Alle documenten voor dit vak (895)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: buntihh • 1 jaar geleden

avatar-seller
deminguyen
Hoofdstuk 10: Chemie van het leven
§1 Voeding

Begrippen:
Essentiële aminozuren/vetzuren: kunnen niet door het lichaam worden aangemaakt. Het is
nodig om deze via voedsel binnen te krijgen
Omega-3-vetzuren: de overeenkomst is dat bij alle omega-3-vetzuren de eerste C=C-binding
begint bij het derde C-atoom, geteld vanaf het uiteinde van de staart, dus niet vanaf −COOH

Kenmerken voedingsstoffen:
- Koolhydraten
● Leveren energie
● Wordt opgeslagen als energievoorraad in de vorm van glycogeen
● Vezels stimuleren werking darmen
➔ Producten: graanproducten: brood, pasta, suikers, rijst, aardappelen etc.
- Vetten
● Leveren energie
● Energiereserve
● Bescherming van organen
● Isolatie van het lichaam
● Bouwstof voor celmembranen
➔ Producten: vette vis/vlees, noten/zaden, olijven, avocado's
◆ Onverzadigde vetten: vetzuurketens met dubbele of C=C bindingen
- Eiwitten
● Biokatalysatoren
● Leveren energie
● Bouwstoffen (cel)
● Opgebouwd door aminozuren
➔ Producten: dierlijke producten: vlees, vis
plantaardige producten: peulvruchten, paddenstoelen, noten
Maar ook: enzymen, hormonen antistoffen en receptoren in het zenuwstelsel

Vetten: - In water oplosbare vitaminen: B en C
- In vet oplosbare vitaminen: A D E en K
● Voor: stofwisseling, aanmaak van stoffen als hemoglobine en bij de bouw van botten
Mineralen: Dit zijn zouten (in ionvorm!)
● Voor: regulatie van enzymen en hormonen

1 cal = 4,181 J

§2 Vetten en oliën

Begrippen:
Verzadigde vetten: vetzuurketens met geen dubbele of C=C bindingen (dierlijk)
● Vaak in dierlijke producten en zijn bij kamertemperatuur vast
Onverzadigde vetten: vetzuurketens met dubbele of C=C bindingen (plantaardig)
● Vloeibare vetten bij kamertemperatuur → oliën
● Enkelvoudig of meervoudig onverzadigde vetzuren
Emulgator: zorgt ervoor dat vet en water in een emulsie gemengd blijven

, Vetharding (verharden van olie tot vast vet):
- Onverzadigde vetten(oliën) kunnen onder invloed van een katalysator met waterstof
gas reageren
- C=C bindingen verdwijnen bij deze additiereactie
- Uiteindelijk zijn er verzadigde vetten gevormd




Hydrolyse van vetten:
- De hydrolyse van vetten is een evenwichtsreactie
- Bij de hydrolyse van vetten ontstaan glycerol en vetzuren




Vetten zijn tri-esters opgebouwd uit 3 vetzuren en glycerol

Verzeping:
- Proces dat hydrolyse van een vet toepast in basisch milieu. Daarvoor wordt heel
vaak dierlijk vet gebruikt
- Vetzuren reageren met de OH--ionen, waarna er zuurrestionen ontstaan van vetzuren
- Zuurrestionen kunnen als emulator werkzaam zijn, doordat deze ionen een apolaire
staart (hydrofoob) van koolwaterstoffen hebben die vanderwaalsbindingen kunnen
vormen met vetmoleculen en een polaire kop (hydrofiel) hebben die omringd wordt
door watermoleculen
Gevolg: vet wordt ‘zwevend’ gehouden in water → detergenten = zeepdeeltjes

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deminguyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€2,99  2x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd