Overig
ZSO Psychotrauma
- Vak
- WDD-2
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
ZSO Psychotrauma
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
PsychotraumaIn Nederland maken vier van de vijf volwassenen tenminste n gebeurtenis mee in hun leven die
traumatisch kan zijn. Dit varieert van een ernstig ongeval tot lichamelijk of seksueel worden
aangevallen of mishandeld, van betrokkenheid bij een oorlog tot een natuurramp of als getuige
terwijl het iemand anders overkwam. Traumatische gebeurtenissen roepen veel heftige, pijnlijke en
verwarrende gevoelens op. Er zijn veel verschillende manieren waarop mensen hier op reageren.
De meeste mensen herstellen vrij snel met steun van familie, vrienden of collega’s. Voor
sommigen zijn de effecten langdurig en leiden de gebeurtenissen tot psychische
gezondheidsproblemen.
Leerboek Psychiatrie: hoofdstuk 13: Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen
- Kenmerken van de psychotrauma gerelateerde stoornissen zijn blootstelling aan een psycho-
trauma , herbeleving hiervan, vermijding van situaties die aan het psychotrauma doen denken ,
negatieve veranderingen in denkbeelden en stemming , en verhoogde prikkelbaarheid.
- Je onderscheidt de volgende psychotrauma gerelateerde stoornissen :
- acute stressstoornis ;
- posttraumatische-stressstoornis (PTSS)
- Een psychotraumatische gebeurtenis verschilt van een stressvolIe gebeurtenis doordat een
psychotraumatische gebeurtenis extreem heftige angst- en stressreacties teweegbrengt door
doods - dreiging of de gevolgen van dood en (seksueel) geweld.
- Onbehandelde PTSS leidt tot chroniciteit, hoge comorbiditeit en ernstige beperkingen in het psy-
chosociale functioneren.
- In de differentiële diagnostiek komen voor: de kortdurende psychotische stoornis , de
depressieve stoornis , angststoornissen, obsessieve-compulsieve stoornis , dissociatieve
stoornissen , aanpassingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen.
- De levensprevalentie van de PTSS bij mannen is 5% en bij vrouwen 10%. Mannen ondergaan
vaker fysiek geweld, vrouwen vaker seksueel geweld. PTSS gaat vaak samen met de
depressieve stoornis.
- Bij een minderheid van de mensen die een psychotrauma meemaken, ontstaat een acute
stress- stoornis of PTSS. Mensen met een acute stressstoornis lopen een verhoogd risico
doordat ze niet meer adequaat kunnen reageren. PTSS kan gezien worden als een toestand
van verhoogde waakzaamheid die nodig is bij gevaar, maar die ontregelend werkt als het gevaar
niet meer aanwezig is. Het werkgeheugen is nog steeds geladen met ‘gevaarsinformatie’.
- Bij de PTSS zien we afwijkingen aan de hypothalamus-hypofyse -bijnieras (HPA-asafwijkingen)
zoals een verlaagde cortisolspiegel (ANDERS DAN BIJ KINDEREN = TE HOOG!). De
overactieve amygdala worden onvoldoende geïnhibeerd door de prefrontale cortex.Gen-
omgevingsinteractie is medebepalend voor kwetsbaarheid voor een PTSS.
- De PTSS kan begrepen worden als een geconditioneerde respons waarbij cues die
verbonden zijn aan de psychotraumatische gebeurtenis, de herbelevingen in het geheugen
stimuleren en er vermijdingsreacties optreden met bijbehorende fysiologische reacties.
- Preventie in de vorm van klassieke debrie ng na een psychotrauma is soms schadelijk en wordt
afgeraden. Opvang en steun zijn wel zinvol.
- Psychotherapie is bij de PTSSde behandeling van eerste keuze. Verschillende soorten
psychotherapie zijn voor psychotrauma effectief gebleken : cognitieve gedragstherapie,
beknopte eclectische psychotherapie , en eye movement desensitization reprocessing (EMDR).
- Medicamenteuze behandeling is voorbehouden aan patiënten met PTSS en een comorbide
depressieve stoornis . De medicamenteuze behandeling helpt patiënten toegankelijker te maken
voor psychotherapie .
Kenmerkend voor al deze beschrijvingen is een complex van symptomen bestaande uit her-
belevingen zoals nachtmerries, slaapproblemen en lichamelijke symptomen zoals tremoren, niet-
speci eke pijnklachten, en huiduitslag. Een voorwaarde om een acute stresstoornis of PTSS te
krijgen, is het meemaken van een psychotraumatische gebeurtenis. Dit is een onverwachtse,
uitzonderlijke ervaring, waar je niet op rekent en waarbij je je vaak hulpeloos of machteloos voelt.
fi fi éé
, Voorbeelden van zulke gebeurtenissen zijn branden , explosies, aanslagen , grof geweld, rampen
zoals aardbevingen en over- stromingen , maar ook neerstortende vliegtuigen en zinkende
schepen. Ook behoren minder massale gebeurtenissen tot psychotraumata , zoals overvallen,
verkeersongelukken , verkrachtingen , martelingen en onzichtbare dreigingen zoals vrijkomende
radioactieve straling , gifgas- sen en legionellabesmetting . Een levensbedreigende of slopende
somatische ziekte wordt niet noodzakelijkerwijs als psychotrauma beschouwd. Somatische
fenomenen die dit wel zijn, zijn plotseling optredende , catastrofale incidenten , zoals ontwaken
tijdens een operatie.
Acute stressstoornis
Deze ontwikkelt zich gedurende drie dagen tot een maand na blootstelling aan een of meer
psychotraumatische gebeurtenissen. Het klinische beeld is karakteristiek en kan per persoon
verschillen. Het betreft meestal een angstrespons met herbelevingen, verhoogde reactiviteit
op de gebeurtenis, dissociatie en prikkelbaarheid. Wanneer zich een acute levensbedreigende
gebeurtenis voordoet, wordt het stressrespons systeem geactiveerd. Dit bestaat uit drie soorten
reacties, namelijk:
- Fight
- Flight
- Freeze
Kenmerkend voor het mogelijke ontstaan van psychotraumagerelateerde stoornissen is dat de
persoon in kwestie op een gegeven moment het gevoel heeft dat het gevaar niet meer te ontlopen
is. De freezingreactie ligt aan de basis van de acute stressstoornis. Mensen met een acute
stressstoornis staan 'aan de grond genageld ' en ze lopen daardoor een verhoogd risico om
bijvoorbeeld bij een brand om te komen. rand om te komen. Deze toestand wordt door leken wel
aangeduid als een 'psychische shock '. Wat de acute stressstoornis onderscheidt van gewone
reacties bij dreigend gevaar, is het gevoel van verdoving , het ontbreken van emoties, of wis-
selend heftige emoties hebben , het ervaren alsof het een lm is, als niet echt (derealisatie), alsof
het een ander betreft (depersonalisatie). Iemand met een acute stressstoornis heeft vaak extreem
negatieve gedachten over zijn rol bij de psychotraumatische gebeurtenis, de reactie op de
psychotraumatische ervaring , of de kans om in de toekomst letsel op te lopen.
PTSS
Kenmerkend voor de PTSS is dat de persoon in een toestand van verhoogde waakzaamheid blijft
terwijl het gevaar allang verdwenen is. De herinneringen blijven actief in het werkgeheugen.
Mensen met PTSS worden vaak 'badend in het zweet ' wakker , of schreeuwen in hun slaap hun
fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper donnavaneijden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen