Inhoudstafel samenvatting inleiding Ethiek
Les 1: inleiding in de ethiek
Uitgangspunt van ethisch handelen p.1
Link sociaal werk en ethisch handelen p.1
o Sociaal werk = waardenwerk p.1
Technisch-instrumentele professionaliteit p.1
Normatieve professionaliteit p.1
Persoonlijke professionaliteit p.2
o Sociaal werk = complex werk vol morele dilemma’s p.2
o Sociaal werk = reflectief & in dialoog met elkaar p.2
Basisidee van de sociaal werker in actie p.2
Verheldering morele taal p.3
Morele vragen & opvattingen p.3
4 intuïtieve moralen van Verplaetse p.3
o Hechtingsmoraal p.3
o Geweldmoraal p.3
o Reinigingsmoraal p.3
o Samenwerkingsmoraal p.3
Ethiek p.4
Meta-ethiek p.4
o Moreel relativisme vs moreel universalisme p.4
Les 2: morele ontwikkeling, normatieve theorieën en aanpak morele problemen
Normatieve theorieën p.5
Kohlberg p.5
o Pre-conventioneel niveau p.5
o Conventioneel niveau p.5
o Post-conventioneel nivea p.6
o Kritiek p.6
Gilligan
o Preconventioneel – egoïsme p.6
o Conventioneel – altruïsme p.6
o Postconventioneel – evenwichtig eigenbelang & belang ander p.6
Normatieve theorieën – gevolgenethiek (BENTHAM) p.6
Normatieve theorieën – deontologische ethiek (KANT) p.7
Normatieve theorieën – deugdethiek (ARISTOTELES) p.7
Normatieve theorieën – zorgethiek (TRONTO) p.8
In gesprek over morele problemen p.8
o Argumentieve dialoog p.8
o Open-mindedness p.9
o Legitimatie & macht p.9
Habermas p.9
1
, Van der Laen p.10
o Spelregels en drogredenen p.10
o 4 vormen van argumentatie p.11
o Stappenplan p.12
Les 3: beroepsethiek van het sociaal werk
Gespleten karakter van SW p.13
Van der Laan – prudentie p.14
Morele toepassing op concrete cliëntrelatie (recht op…) p.14
o Autonomie & eigen verantwoordelijkheid p.14
o Hulp p.15
o Transparantie/juiste informatie p.15
o Privacy p.16
o Gelijkwaardigheid p.17
o Als geheel gezien te worden p.17
Juridische omkadering beroepsgeheim p.17
o Doorbrekingsgronden p.18
o Schuldig verzuim p.19
o Rechten/plichten tov beroepsgeheim p.19
Les 4: relevante maatschappelijke ontwikkelingen in het SW
Ontwikkeling rond aanpak sociale ongelijkheid: van verzorgingsstaat naar
participatiesamenleving p.20
o Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving p.20
o Vermaatschappelijking van de zorg p.21
o Ontstaan veiligheidsstaat p.21
o Bureaucratisering & complexiteit p.22
o Tijd van individualisering & fragmentering p.22
o Psychopathologisering/psychologiseren p22
H5 #sociaalwerk
Examenvraag!!! P.24
o Een sociaal werker is meester van de verwondering p.24
o Het terrein van sociaal werk is al een moerassig landschap
o Sociaal werk is voortdurend balanceren op een slap koord
o Ethiek is het gist in het deeg
o Beroepsethische reflectie speelt zich af in de gloed van kampvuren
2
, Afkortingen:
Inleiding Ethiek: samenvatting SW(‘er)= sociaal werk(er)
Ve = van een
Vd = van de
Les 1: inleiding in de ethiek
Obv = op basis van
EHA = ethisch handelen
Uitganspunt van EHA: Tov = ten opzichte van
‘Een mens zonder ethiek is een wild beest dat op onze wereld is losgelaten’
- Mens is een dier dat de keuze heeft om moreel te handelen
- We zijn veroordeeld tot vrijheid en verantwoordelijkheid
Link sociaal werk & ethisch handelen (H1 handboek)
1. Sociaal werk = waardenwerk
a. Technisch-instrumentele professionaliteit
i. Beschikken over kennis, kunde & professionele vaardigheden efficiënt &
effectief
ii. Nadenken over handelen: draagt het bij tot de centrale waarden & daaraan
gekoppelde normen?
iii. Deugden van belang = goede eigenschappen die de handelwijze van de sw’er
bealen
iv. Draait niet enkel om efficiency (= mate waarin de sw’er zijn doelen bereikt),
sw’er moet ook morele competenties ontwikkelen
Wat mag/moet ik doen? (doelgericht)
Wat kan ik doen? (efficientiegericht)
b. Normatieve professionaliteit
i. = Bewust zijn van de normen, waarden & deugden en in een open dialoog
kunnen toetsen aan de argumenten van anderen centraal: respect voor
anderen
ii. Waardegebonden werken: levert helderheid + helpt om prioriteiten &
keuzes te maken die bijdragen aan optimaliseren van cliënt
iii. Bewust zijn van morele vragen + hoe je hiermee omgaat kennis van eigen
moraal noodzakelijk
iv. Voortdurend leerproces
v. Kritisch zijn als sw’er nadenken over de waarden & normen
vi. Kenmerken van sw:
o Kwetsbaarheid vd mensen met wie je werkt
o Werken met gevoelige informatie
o Omgaan met macht
o Krachtenveld met verschillende belangen
o Werken met ouders, kinderen & jongeren
vii. 3 vragen bij waarden & normen
o Wat mag ik? (wetgeving/contractuele afspraken)
o Wat kan ik? (deskundigheidsnormen)
o Waar sta ik voor? (waarden, deugden)
Wat is wenselijk om te doen? (normgericht)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnedelaet12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.