Juridische Aspecten van Kindermishandeling
College 1 – Mensenrechten en kinderrechten
Bronnen van internationaal recht
Mondiale instrumenten
VN-Kinderrechtenverdrag IVRK en Optionele Protocollen
VN-Richtlijnen voor kinderen in alternatieve zorg
Voor kinderen die niet meer thuis kunnen wonen
VN-Richtlijnen ‘on Justice in Matters involving Child Victims and Witnesses of Crime’
VN-Kinderrechtenverdrag IVRK
Het meest succesvolle internationale verdrag van de wereld: ongeveer elk land heeft het
verdrag ondertekend en geratificeerd (dit betekent dat voor dit land het verdrag geldt)
Twee niet-landen die partij zijn geworden van het gedrag: Vaticaan en Palestina
Één land niet gecommitteerd aan het gedrag: Amerika
- Verdrag hier echter wel invloed omdat het IVRK in bepaalde uitspraken van
rechters als gewoonte wordt gezien, er is dus sprake van een indirecte rol van
interpretatie van rechters (minder belangrijke manier)
1989
Waarom is er een verdrag speciaal voor kinderen ontstaan?
In de mensenrechten verdragen had je nog niet alle rechten van kinderen speciaal
vastgelegd, dit is het eerste verdrag waar alles in één verdrag is opgenomen:
Rechten van bescherming tegen mishandeling
Sociale en culturele rechten
Politieke rechten
Kinderen serieus nemen werd een groter aspect van de rechten: kinderen werden meer als
een subject gezien (drager van rechten zelf uitoefenen)
Involving capacities
IVRK houdt rekening met ivolving capacities: hoe ouder, hoe serieuzer het kind nemen en
hoe meer het kind mee mag participeren
Eerst werd het kind als rechtsobject gezien
PPP
Bestaande uit:
Provision: rechten dat je aanspraak kan maken op iets zoals bijvoorbeeld jeugdhulp
Protection
Participation
1995: Nederland IVRK ondertekend
Optionele protocollen
De protocollen kunnen lidstaten wel/niet ondertekenen:
1. Kinderen in gewapende conflicten
Er is voor de rechten van kindsoldaten onder andere in het verdrag een voorzichtige
keuze gemaakt want alle landen moesten het eens worden over de bepaling: in
sommige landen is de leeftijdsgrens dat je tot 15 jaar niet zomaar in het leger mee
mag doen, in andere landen 18 jaar
2. Seksuele exploitatie en geweld
Kinderhandel en commerciële activiteiten met kinderprostitutie
3. Kinderen kunnen een klacht indienen over hun kinderrechten uit het verdrag bij het
kindercommité
, Kinderen uit Nederland kunnen nog geen klacht indienen maar sommige landen
hebben dit protocol wel getekend
Voorbeeld: groep kinderen heeft geklaagd over de staat en de verplichting die
lidstaten hebben om klimaatverandering tegen te gaan voor een goede toekomst van
kinderen
Relevante bepalingen IVRK
Artikel 19: Bescherming tegen misbruik en verwaarlozing
Lid 1: definitie kindermishandeling
De staat zal het kind beschermen tegen elke vorm van mishandeling door ouders of door
een derde die de zorg over het kind heft. Ook zal de Staat doelgerichte sociale programma’s
opzetten om misbruik te voorkomen en om hulp te bieden aan slachtoffers.
Lid 2: Voorbeelden en wat staat kan doen eventueel
Artikel 34: Seksuele exploitatie
De Staat zal kinderen beschermen tegen elke vorm van seksuele exploitatie of seksueel
misbruik, waaronder prostitutie en pornografie (protocol).
Artikel 39 IVRK: Passende zorg slachtoffers
Staat is verplicht om passende zorg te bieden aan slachtoffers
VN-Comité
Bestaande uit 18 verschillende experts van lidstaten, krijgt van elk land een rapport waarin
staat hoe het met een land gesteld is met kinderrechten:
Ambtenaren schrijven hoe goed het in Nederland geregeld is: verbod op geweld,
ouders mogen kinderen niet slaan, ter Apel waar elk kind wordt opgenomen uit het
buitenland
Een rapportage van allerlei non-gouvernementele organisaties (o.a. kinderrechten
collectief, kinderombudsvrouw en commissie voor gelijke behandeling)
- Deze organisaties zijn vaak kritischer en zeggen bijvoorbeeld: we hebben wel een
wet, maar kindermishandeling komt nog vaak voor in Nederland
Daarna: als ze alles hebben verzameld over een land komen ze met aanbevelingen en ze
hopen dat het land dit dan gaat opvolgen + kijken wat er is gebeurd met de vorige
aanbevelingen
Juridische status
Kinderrechtenverdrag heeft steeds meer invloed in de rechtspraak en rechters die
beslissen of kind bijvoorbeeld langer in GI moet blijven: dat is in strijd met artikel 3
IVRK belang van kind voorop
General comments: geen rechtstreekse werking maar wel heel belangrijk
Artikel 19: heeft een indirecte werking op het toezichtmechanisme van IVRK
General comments
General comment nummer 8
The right to protect children from corporal punishment and other cruel or degrading treatment
Ouders zeggen heel vaak: als ik het binnen te perken houdt is dat mijn manier van opvoeden
en mag ik daarvoor niet vervolgd worden
Geen ruimte voor reasonable chastisement
Wettelijke aanpassingen nodig: verbod invoeren
Bewustzijn vergroten (voorlichting en scholing)
Verbod mag niet tot snelle vervolging van ouders leiden
General comment nr 13
, Ruimte definitie ‘geweld tegen kinderen’: reikwijdte groot en te treffen maatregelen:
- Prevention and awareness raising
- Identification and reporting system
- Referral and investigation
- Treatment of victims as well as perpetrators
- Follow up
- Judicial involvement
Regionale bronnen: Raad van Europa en Europese Unie
Internationale bronnen komen terug in uitspraken van Europese mensenrechten hof
1. Europees Verdrag inzake de Rechten van de Mens EVRM
Heeft een andere juridische status dan IVRK: moet door rechters direct worden
toegepast (IVRK is meer een indirect interpretatie middel)
Burgers mogen zich direct beroepen op bepalingen uit het EVRM
2. Verdrag van Lanzarote RvE
Doel: voorkomen en bestrijden van seksuele uitbuiting en seksueel misbruik van
kinderen wat geldt voor de hele Raad van Europa
Verplichting tot strafbaar stellen (o.m. seksueel misbruik, kinderprostitutie,
kinderporno)
Bescherming kind-slachtoffer in strafrechtelijke procedure
3. EU-Richtlijn 2011/92.EU bestrijding seksueel misbruik en seksuele uitbuiting
Overige informatie
Lidstaten hebben in strafrecht dat bepaalde vormen van kindermishandeling strafbaar
moeten worden gesteld: bijvoorbeeld corruptie of zorgvuldig omgaan met slachtoffers
(kinderen in strafrechtelijke procedures horen in speciale kindvriendelijke
verhoorstudio’s bevraagd te worden)
Nederland is verplicht om wet aan te passen en samenwerking tussen landen (als
mensen bijvoorbeeld in het buitenland al veroordeeld was voor zedendelicten)
EVRM
Ontstaan
Direct na WOII: niemand dacht toen nog aan kinderen want we zaten in een andere
historische context (vooral zorgen dat overheid niet te veel gaat bemoeien met
mensenrechten)
Artikel 3 EVRM
Niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of vernederende
behandeling of straf
Artikel 8 EVRM
Een ieder heeft recht op respect voor zijn prive-, familie- en gezinsleven
Lid 2: bepaalde voorwaarden waarin de overheid wel mag ingrijpen
Artikel 2 EVRM
Het recht van een ieder op leven wordt beschermd door de wet
Bijvoorbeeld: ouder kind om het leven gebracht heeft de overheid hier nog een rol
in?
EHRM: Hof van rechten van de mens interpreteert deze bepalingen met de maatschappelijke
context waarin zij zitten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper babettelange. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,68. Je zit daarna nergens aan vast.