Erfelijkheid is van invloed op uiterlijk en innerlijke kenmerken.
Rol van de omgeving: de omgeving bepaald veel waarin je bent opgegroeid
Gemengde erfenis bepaalt je genotype: het genetische patroon waarin je van alle andere mensen op
aarde verschilt.
Fenotype: uiterlijke kenmerken, niet alleen zichtbare kenmerken maar ook verborgen kenmerken
zoals de chemie en de gedraging van je hersenen. Het totaal van alle waarneembare eigenschappen.
Alle waarneembare kenmerken behoren hiertoe dus ook je gedrag.
Genotype: verzameling eigenschappen die geërfd is van de ouders.
Ook de omgeving bepaald uiterlijke kenmerken dus niet alleen erfelijkheid. Zoals een 2ling die
hetzelfde genotype hebben maar niet hetzelfde fenotype.
Genomen: elke cel in het lichaam bevat een volledige verzameling biologische instructies (genomen)
voor het opbouwen van het organisme.
Elke chromosoom bestaat uit een lang, strak opgewonden keten DNA.
DNA: een molecuul dat bijzonder geschikt is voor het opslaan van genetische informatie.
Genen: stukjes van een chromosoom waarin de codes voor de erfelijke lichamelijke en psychische
eigenschappen van een organisme zijn opgeslagen.
Chromosomen: zijn meer dan een reeks genen. Een draad waarlangs de genen zijn gerangschikt.
Bestaan voornamelijk uit DNA.
Nucleotiden: 4 letters die een eiwit vormen.
Geslachtschromosomen: X en Y-chromosoom. De vader bepaalt of het een meisje of jongen is
Autosomen: geen geslachtschromosomen. 22 paar andere chromosomen, 23 e is X/Y
Ons gedrag en psychische processen worden bepaald door erfelijkheid en onze omgeving.
Psychologische eigenschappen zijn dus nooit alleen erfelijk.
Eigenschap: aanleg in combinatie met omgeving (niet altijd zo, bijv. je kleur ogen)
Nature x nurture.
Samenvatting online HC
Eigenschappen worden van beide ouders overgeërfd
Eigenschappen zijn meestal polygeen- de aanleg voor een eigenschap ligt op meerdere genen
De omgeving speelt in veel gevalleen een essentiële rol: veel eigenschappen zijn
multifactorieel.
Ook veel aandoeningen zijn multifactorieel erfelijk bepaald
Schizofrenie: hoe meer je genetisch verband met aan iemand die dit heeft is de kans groter dat je dit
ook krijgt, ook omgeving speelt hier een rol bij.
Genetische aanleg bepaalt niet dat een eigenschap zich ontwikkelt, maar bepaalt de kans dat een
eigenschap zich ontwikkelt.
,Aangeboren aandoening: aanwezig bij de geboorte.
Genetische aandoening: ontwikkelen zich later pas.
Stress
Psychologie 14.2 helemaal
Flight-or-flightre actie: een reeks interne en gedragsmatige processen die worden geactiveerd bij het
waarnemen van een bedreiging en die het lichaam voorbereiden op een gevecht of op een
ontsnapping.
De lichamelijke stressreactie begint met arousel: hierdoor wordt een reeks fysiologische reacties
geactiveerd die op de korte termijn adaptief zijn, maar die schadelijk kunnen zijn wanneer ze te lang
duren.
Een stressreactie begint met een abrupte en sterke fysiologische arousal
Acute stress: een tijdelijk, kortdurend, patroon van arousel als reactie op een stressor, met een
duidelijk begin en een beperkte duur.
Als we met een chronische stressor te maken hebben zijn er wel nadelen: door voortdurend
fysiologische op je hoede te zijn voor bedreigingen put je de natuurlijke afweer van het lichaam uit.
Algemeen aanpassingssyndroom: algemeen patroon van lichamelijke responsen waardoor het
lichaam in essentie op elke ernstige chronische stressor op dezelfde manier reageert.
Over het algemeen zijn deze responsen zinvol maar in stressvolle situatie kunnen ze ook leiden tot
hartkwalen, astma of hoofdpijn.
Alarmfase
1e fase tijdens stress is de alarmfase: lijkt op de flight or..
Hypothalamus geeft 2 parallellen alarmsignalen af: 1 ervan worden de bijnieren
geactiveerd.
Deze geven steroïden af aan de bloedbaan, krijgt meer kracht en uithoudingsvermogen.
Ook wordt er endorfine afgegeven: lichaam wordt minder bewust door pijnprikkels.
Signalen worden gestuurd via het sympathische zenuwstelsel en het hormoonstelsel worden
we op actie voorbereid.
Weerstandsfase
Als de stressor aanblijft maar niet sterk genoeg is om het organisme in het 1 e stadium
onderuit te halen komt het lichaam in deze fase, waarbij alle fysiologische kenmerken van de
alarmfase blijven bestaan.
Bij onze alarm en weerstandsmechanisme wordt lichamelijke energie verbruikt. Hierdoor zijn
er minder hulpbronnen beschikbaar als zich andere stressoren voordoen.
Stel je hebt veel stress gehad van een examen, vervolgens belt je vriend met het nieuws dat hij wat
moet vertellen, nieuwe stressor. Doordat je lichaam is uitgeput is het goed mogelijk dat je sterk
reageert en merkt dat je cognitieve en emotionele reserves mist om effectief met de situatie om te
gaan.
Als de stressvolle situatie tijdens de fase niet vermindert kan het lichaam deze intense fysiologische
strijd niet langer volhouden.
, Uitputtingsfase
Lichaam heeft rust en herstel nodig als dit niet gebeurt kan een volgende stressor leiden tot
eventuele ziekten.
Langdurige hoge bloeddruk kan leiden tot hartaanvallen en bloedingen
Langdurig gebruik van steroïden brengt het lichaam feitelijk in de laatste fase van het
algemeen aanpassingssyndroom, de toestand van uitputting, waardoor een gevaarlijke
achteruitgang van de lichaamsfuncties wordt veroorzaakt.
Tend and befriend (verzorgen en vriendschap sluiten): vormt volgens taylor een betere verklaring
voor het gedrag van vrouwtjes in reactie op situaties die voor henzelf of nakomelingen bedreigend is.
Vrouwtjes moeten de prioriteit geven aan de bescherming van hun nakomelingen, fight zou zorgen
voor gevaar flight, ontsnappen, zorgt voor bescherming.
Tend en befriend: wordt gesteld dat vrouwen met hun specifieke structuur van de hersenen en
specifieke werking van hormonen, biologisch zijn voorbestemd om op bedreiging te reageren door
hun nakomelingen te koesteren en te beschermen.
Cortisol: een corticosteroïde die bij de fight or fligtreactie wordt gevormd.
Oxytocine: hormoon dat wordt gevormd in reactie van een stressor. Dit hormoon blijkt een
bufferfunctie te hebben bij sociale stress. Daarnaast heeft het een functie als geluk hormoon.
Als hersenen een stressor ervaren sturen ze deze impuls naar de adrenalineklieren om vervolgens
cortisol aan te maken. Deze stuurt het signaal terug naar de hersenen om de eigen productie te
reguleren.
Cytokinen: eiwitten die aan het zenuwstelsel signalen afgeven om gedragsveranderingen op te
wekken, vermoeidheid, koorts en terugtrekking uit het sociale leven. Dit kan ook het risico op
depressie vergroten.
Telomeren: zijn DNA-eiwitcomplexen die de uiteinden van chromosomen inkapselen en het CNA
beschermen tegen beschadiging. Deze worden steeds kleiner waardoor ziekte en dood het gevolg is.
Online Hoorcollege
Stress: toestand van lichamelijke of psychische spanning (arousel). Die leidt tot aanpassingen van het
lichaam aan die spanning.
Stressor: aanleiding voor stress
Stressrespons: reactie op stress
Een bepaalde mate van stress is nodig voor een goeie prestaties, te veel of te langdurige spanning is
schadelijk voor lichaam en psychisch. (Afbeelding online hoorcollege)
Snelle reactie op stressrespons: via het sympathische zenuwstelsel en het hormoon adrenaline.
Trage reactie: via hormonen. Hypothalamus, hypofyse en bijnier- as HHB-as.
Limbisch systeem: emotionele brein
HHB-as: wordt tijdens een stressreactie geactiveerd.
Snelle reactie via HHB-as:
Een stressor prikkelt de amandelkern (rode knop van emotionele brein, signaleert iets)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noavink1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.