College aantekeningen
Cultuurlandschappen aantekeningen
- Instelling
- Hogeschool Van Amsterdam (HvA)
Cultuurlandschappen aantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: khadijaabdel • 10 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Landschappen van NederlandCollege 1
Landschap = het afgebeelde verband tussen natuur en cultuur
Landschapselementen:
Grondsoorten (kun je op een kaart niet zien, wel van een kaart afleiden a.d.h.v.
hoogte)
Reliëf
Grondwater/oppervlaktewater
Verkaveling (patroon waarin de grond verdeeld is)
Sloten en waterwegen
Waterstaatkundige elementen
Infrastructuur
Grondgebruik
Bewoning
3 hoofdindeling Nederlandse cultuurlandschappen
Zandstad (hoog) - Randstad (laag)
Fysisch-geografische regio's
Fysische geografische landschappen
Cultuurlandschappen (zand, zeeklei, veen, rivierklei, duin, krijt-Löss)
Waarom is de hoofdindeling van de NL-cultuurlandschappen gebaseerd op grondsoorten?
Landschapsontwikkelingen:
A natuurlijke ontstaanswijze / de ondergrond
B bewonings- en ontginningsgeschiedenis (ontginning = geschikt maken voor landbouw en bewoning)
C moderne ontwikkelingen
D postmoderne ontwikkelingen
Zandlandschappen
Het noordelijk zandlandschap (Drenthe - Groningen - Friesland) --> plateau's met beekdalen
Het oostelijk zandlandschap (oost Gelderland) --> zowel plateau's met beekdalen als stuwwallen
Het centrale zandlandschap (Utrecht - Gelderland) --> stuwwallen
Het zuidelijk zandlandschap (Brabant- Limburg) --> plateau's met beekdalen
Bewonings- en ontginningsgeschiedenis
Vroeg holoceen (geen invloed mensen)
Mensen leefden als jagers en verzamelaars, geen landbouw.
,De bodems op de dekzanden vertonen een zonering van hoog naar laag. Deze zonering hangt niet
alleen samen met het reliëf, maar ook met de waterhuishouding en de invloed van de mens.
Als eerste werden de middelhoge zandgronden in gebruik genomen. Vanaf het Neolithicum
ontstonden hier de eerste akkers. Het bos werd gekapt en gebruikt als brandhout.
Neolithicum, 6400-3550BP (eerste mensen)
Omslag naar dat mensen gebruik gingen maken van de eerste landbouw gronden in zandgronden.
In zandgronden zitten nauwelijks voedingsstoffen.
Er is van nature sprake van een natuurlijke gradiënt. Boven op de berg is het droog, grondwater
stand ligt lager. Hoe lager je komt hoe hoger de grondwaterstand komt te liggen en hoe natter het
wordt. Geleidelijke overgang. Akkerbouw is dus het gunstigst op de overgang van de hoge naar de
lage gebieden.
Vroege middeleeuwen 500 AD
Mensen zijn erachter gekomen dat ze hun akker vruchtbaar moeten houden door mest te gebruiken.
Potstalsysteem: van de heide gestoken plaggen werden uitgespreid in een stal met verdiepte bodem
waarin gedurende de winter het vee verbleef.
Markeorganisatie: boeren werken samen zodat ze precies genoeg mest hadden om zelfvoorzienend
te zijn = veeteelt in dienst van de akkerbouw (mesttekort verkleinen)
Grondgebonden landbouw: men zat vast aan de grond, kon niet meer zonder.
Akkers die opgehoogd worden = esdorpen
Brink = centrale plein in het dorp
Drift = pad van de brink naar de heide
Es / eng = plek waar de mest werd neergelegd
Heide = de woeste grond, gebied wat nergens anders voor gebruikt kon worden
Groengronden = nat gebied langs beken, kon niet veel mee gebeuren
,In de Middeleeuwen bestond het systeem van plaggenbemesting. Heideplaggen werden, vermengd
met schapenmest op de akkers gebracht, waardoor de essen (enkeerdgronden) ontstonden. Er vond
verschraling plaats van de hoge zandgronden. Het bos maakte hier geleidelijk plaats voor heide; waar
overbeweid werd ontstonden stuifzandgebieden. Ook het bos op de lage zandgronden werd gekapt,
deze gronden waren te nat voor akkerland, en werden gebruikt als weiland.
Late middeleeuwen +- 1880
Akker is verhoogd
Duinvaaggronden; stuifduinen door overbegrazing van schapen
Tot +- 1880: mest te kort = voedseltekort
Potstalsysteem + markeorganisatie
Zelfvoorzienend / lokaal
Veeteelt in dienst van de akkerbouw (mesttekort)
Grondgebonden landbouw
Esdorpen (brink, drift, es/eng, heide, groengronden)
Vanaf +- 1880: mest overschot = voedseloverschot
Modernisering / kunstmest / markewet
Ontginning woeste gronden
Marktgericht / globaal
Akkerbouw in dienst van de veeteelt (mestoverschot)
Industriële productie
Broeken = laag gelegen natte gebieden
Veld = heide gebied, ligt hoger hier werden de schapen gehouden.
, 2000
Waardoor kwam er een einde aan het landbouwsysteem met schapenbemesting?
Het systeem van plaggenbemesting kwam rond 1880 tot een einde door verschillende oorzaken:
1. De uitvinding van kunstmest; daardoor werden de schapen overbodig voor de
mestvoorziening.
2. De import van wol uit o.a. Australië, daardoor werd het houden van schapen minder
rendabel.
3. De landbouwcrisis in Europa, waardoor het akkerland plaats maakte voor weiland.
4. De behoefte aan mijnbouw in Limburg (om mijngangen in de steenkolenmijnen te stutten;
naaldhout kraakt voordat het breekt!) leidde er toe dat men de hogere zandgronden ging
herbeplanten met naaldbossen.
In recente tijd is een eutrofiëring opgetreden van zowel de lager als de hoger gelegen
zandgronden, als gevolg van (over)bemesting. Daardoor zijn veel planten die typerend zijn voor
de schrale zandgronden verdwenen. De verlaging van de grondwaterstanden door kanalisatie
van beken heeft ertoe geleid dat de hoge zandgronden de neiging hebben te verdrogen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lanavdr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen