In de middelleeuwen Middellandse zee in het midden van Europa, Afrika en Azië. Dat was tot
dan toe de bekende wereld.
In tentamen verticale - horizontale relaties leggen
Antwoord kunnen geven in verschillende dimensies
Kernvisies op relatie mens natuur
Mens is ondergeschikt aan de natuur (natuurrampen)
Mens en natuur zijn nevengeschikt en beïnvloeden elkaar wederzijds (rentmeesterschap)
Mens is bovengeschikt aan de natuur (geo-engineering, ontbossing, aanleg palmeilanden,
Flevoland, Deltawerken)
Begrippen koppelen aan space, place and time. Volgens Taylor doen we dat via 'second order
concepts'.
Diversity (hoe iets zich in de ruimte varieert; waarom daar schildvulkanen en daar
stratovulkanen)
Interaction (relatie tussen verschillende begrippen)
Change (hoe een bepaald begrip zich door de tijd heen ontwikkeld; demografisch
transitiemodel)
Perception (hoe verschillende mensen een ruimte anders kunnen ervaren; toerist vs inwoner
van Amsterdam)
Niet wetenschappelijk denken = geosofie
Gebeurd al sinds het begin van de mensheid
Combinatie (cognitieve) kennis en (affectieve) gevoelens: vooral observaties en Bijbel
Wetenschappelijk denken: kennisverwerking door toepassing van wetenschappelijke methode:
objectief, experiment vs theorie, falsificeerbaar (theorie moet kunnen weerlegd of bevestigd
worden), reproduceerbaar (experiment moet herhaald kunnen worden met dezelfde
uitkomst), peer-reviewed
Wetenschap vs samenleving
Internalistisch: wetenschap is op zichzelf gericht, los van maatschappelijke context
Externalistisch: wetenschap en maatschappij beïnvloeden elkaar
4 soorten wetenschap
Eerst vooral zuivere wetenschap vooral gericht op kennisverwerving (internalistisch)
Sinds eind 19e eeuw vooral toegepaste wetenschap gericht op oplossen maatschappelijke en
praktische vraagstukken (externalistisch)
Soms ook ideologische wetenschap die ideologieën als marxisme en kapitalisme,
imperialisme, kolonialisme en nationalisme steunde.
Pas in 1970 opkomst kritische wetenschap die tegen heersende opvattingen ingaat vooral in
feministische en ecologische geografie.
, Wetenschappelijk bestaat, aardrijkskunde / geologie niet
Na 1870 (het jaar dat aardrijkskunde in Nederland op school gegeven werd)
Fysische geografie
Sociale geografie
Aardwetenschappen
Geowetenschappen
Wetenschappelijke geografie door de geschiedenis heen ontwikkeld
4 bloeiperiodes
1e bloeiperiode geografie
Historiografische of logografische traditie
Relatie tussen fysische en sociale verschijnselen in gebieden beschrijven:
Strabo (65 v. Chr. - 25 na Chr.) publiceert geographika (beschijft van op dat moment
bekende landen de relatie tussen mens en natuur) een 17-delig encyclopedisch werk
over landen en volkeren
Mathematisch - cartografische traditie
Rekenen aan vorm Aarde:
Pythagoras (6e eeuw v. Chr.) en Aristoteles
(3e eeuw v. Chr.): berekening omtrek Aarde
Wereldkaart Ptolomaeus (150 v. Chr.): introductie graadnet
Middelleeuwen
In Europa weinig vooruitgang of soms zelfs achteruitgang door sterke invloed religie op
wetenschap:
T-O kaarten (Azië, Afrika, Europa, Middellandse zee)
Hereford Mappa Mundi (1300)
Arabieren (vanaf 8e eeuw)
Ontwikkeling sterrenkunde, landmeetkunde en wiskunde in Bagdad door territoriale expansie:
Al Idrisi verbeterde wereldkaart Ptolomaeus (1154) en beschreef in tradities van Strabo
gebieden.
China
Ontwikkeling scheepvaart:
Uitvinding kompas (1117)
Wereldkaart Ming dynastie (1418)?
2e bloeiperiode geografie (eind 15e - midden 17e eeuw)
Renaissance
Secularisatie van religie en wetenschap
Overgang van geloof naar observatie en van kwalitatief naar kwantitatief:
Fysico-theologie: men gaat de natuur en wetenschap echt benaderen, maar wordt
toegekend aan God
Het herkennen van de schepper in de systematiek van de natuur
Empirische waarneming
Op basis van waarnemingen tijdens een experiment (en niet op basis van redeneringen)
Moderne wetenschap is gebaseerd op acceptatie dat we niet alles weten en maakt daarmee
vooruitgang mogelijk (begin van de lege kaarten, simpelweg omdat we niet weten wat er is)
Ontdekkingsreizen
Stimuleerde vooral mathematisch-cartografische traditie van Ptolomaeus:
Globe (1544) en wereldkaart (1569) door Vlaming Gerardus Mercator
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lanavdr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.