Samenvatting hoofdstuk 4
De late middeleeuwen
Begrippenlijst:
Burgerij
De belangrijkste groep bewoners van een stad, de mensen die het burgerrecht
hebben.
Drieslagstelsel
Een manier om een graanakker zo nuttig mogelijk te gebruiken, door in één jaar een
derde van het land in de herfst in te zaaien, een derde van het land in de lente en
een
derde van het land braak te laten liggen.
Expansie
De uitbreiding van een gebied of invloed.
Geestelijke macht
De macht over de kerk en haar leer.
Geldeconomie
Een economie waarin geld het voornaamste ruilmiddel is.
Gilde
Een vereniging van mensen met hetzelfde beroep (meestal handelaren of
ambachtslieden) die de gezamenlijke belangen behartigt.
Inquisitie
Een kerkelijke rechtbank die ketters berechtte.
Investituurstrijd
Het conflict tussen de keizer en de paus over de benoeming van bisschoppen.
Ketter
Iemand die een andere geloofsleer aanhangt dan de officiële.
Kruistocht
Een militaire onderneming om het heilige land te veroveren of te verdedigen.
Lekeninvestituur
De officiële inwijding van een geestelijke door een leek (een niet-geestelijke).
Patriciër
Lid van een machtige en belangrijke familie in een stad.
Privilege
Een uitzonderlijk voorrecht van een bepaalde persoon of een groep personen.
Reconquista
Letterlijk ‘herovering’ (Spaans): de verovering door christelijke vorsten van het
islamitische deel van het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal).
Stadsrecht
Het recht van een plaats op eigen bestuur en eigen rechtspraak.
Tweezwaardenleer
De gedachte dat de wereld bestaat uit een geestelijke (kerkelijke) en een wereldlijke
(niet-kerkelijke) machtssfeer.
Wereldlijke macht
De macht over alles wat niet tot de kerk en haar leer behoort.
Westers schisma
De tijdelijke scheuring in de westerse (katholieke) kerk (1378-1417) waardoor de
kerk twee elkaar tegenwerkende pausen had: één in Rome en één in Avignon.
, Zwarte Dood
De pestepidemie die in de 14e eeuw vanuit Azië Europa bereikte en ongeveer een
derde van de Europese bevolking het leven kostte.
Kenmerkende aspecten:
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving
14. De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
15. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de
geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
16. De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
de kruistochten
Leerdoelen:
4.1
Een aantal oorzaken noemen voor de opleving van de handel;
Met een aantal voorbeelden uitleggen hoe kooplieden en landsheren de groei
van de handel stimuleerden;
Uitleggen welk belang stadsbewoners en landsheren hadden bij stadsrechten;
Beschrijven dat er in steden groepen mensen leefden met verschillende
bestuurlijke en economische rechten;
Uitleggen welke invloed de pest had op de economische groei op korte en
lange termijn;
Uitleggen welke invloed de opkomst van nieuwe steden had op het feodale
stelsel.
4.2
Een aantal voorbeelden noemen van christelijke expansie;
Uitleggen wie er om welke redenen deelnamen aan de kruistochten;
Met een aantal voorbeelden uitleggen hoe de kerk binnen Europa meer greep
kreeg op mensen met afwijkende religieuze opvattingen;
Positieve en negatieve gevolgen beschrijven van de christelijke expansie in
Spanje en het Midden-Oosten.
4.3
Uitleggen wat de tweezwaardenleer betekende voor de machtsverhouding
tussen kerk en koningen;
Uitleggen welk tegengesteld belang de paus en de Duitse keizers hadden bij
het recht om bisschoppen te benoemen;
Uitleggen wat het gevolg van de investituurstrijd was voor de macht van de
Duitse keizers;
Uitleggen wat het gevolg van het westers schisma was voor de macht van de
paus.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurlagerweij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
