In deze samenvatting komen alle hoofdstukken terug inclusief de begrippen die nodig zijn om het tentamen te maken. Ook is het in makkelijkere taal uitgelegd dan het boek biedt. Er staan ook veel voorbeelden in en ezelsbruggetjes.
KENNISLIJN 2.8
‘WAT IS ONTWIKKELING EN HOE VERANDEREN WIJ SOCIAAL-EMOTIONEEL TIJDENS ONZE
LEVENSLOOP’
Doel: Je kent het ontwikkelingsperspectief op de mens en weet hoe & waarom sociaal werkers
ontwikkelingspsychologie gebruiken
Je weet hoe de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en volwassen verloopt volgens
de levenslooptheorie van Erikson, en je kan dit toepassen.
Begrippen:
1. Definitie ontwikkelingspsychologie en pedagogiek
2. Relevantie ontwikkelingspsychologie en pedagogiek voor het sociaal werk
3. 3 krachten van ontwikkeling (nature, nurture en rijping)
4. Discontinu en continu verloop van ontwikkeling
5. Psychosociale ontwikkeling volgens Erikson
6. Ontwikkelingstaken kindertijd, adolescentie, (jong)volwassenen en ouderen
7. Autonomie en losmaken tijdens de adolescentie
8. Identificatie en experimenteren tijdens de adolescentie
9. Rites de passage (volwassen worden in andere culturen)
10. Identiteitsontwikkeling volgens Marcia (exploreren, commitment en crisis)
11. Identity achievement, foreclosure, identity diffusion, moratorium
Ontwikkeling = Proces van groei en verandering dat wordt bepaald door de interactie tussen
erfelijkheid & omgeving
Psychologie = Wetenschap van gedrag & mentale processen
SAMEN = ontwikkelingspsychologie
Bestudeert de psychologische verandering bij toenemende leeftijd. Specifiek op de 4
gebieden.
1. Fysiek
2. Sociaal – emotioneel
3. Persoonlijkheid
4. Cognitief
Pedagogiek = wetenschap van het opvoeden
Waarom is het zinvol om als sociaal werker de ontwikkelingspsychologie te bestuderen?
Zo kan je de problematiek van de cliënt plaatsen in het perspectief van de levensloop.
De 3 krachten van ontwikkeling:
1. Nature
AANGEBOREN factoren, de genen. ‘Het aard van het beestje’
2. Nurture
AANGELEERDE factoren, sociale omgeving + opvoeding
3. Rijping
Veranderingen die voor een groot deel genetisch geregeld worden
Continue verandering = Een geleidelijke ontwikkeling, waarbij prestaties op een bepaalde
niveau voortvloeien uit die van vorige niveaus. Een stijgende lijn. KWANTITATIEF
Discontinue verandering = Ontwikkeling in aparte stappen. KWALITATIEF
,PSYCHOSOCIAAL FUNCTIONEREN VOLGENS ERIKSON (1980)
Psyche = geest, voelen, gedrag
Sociaal = Onze interactie met mensen
Mensen doorlopen 8 levensfasen. Van babytijd tot ouderdom.
Iedere fase wordt afgesloten met een crisis.
Een ontwikkelingstaak die typerend is voor die fase.
Als deze taak negatief of onopgelost wordt afgesloten, loopt de ontwikkeling vast.
LEVENSFASE ONTWIKKELINGSTAAK OF CRISIS
Babyfase (0 – 1,5 jaar) Vertrouwen VS wantrouwen
Peuterleeftijd (1,5 – 3 jaar) Autonomie VS schaamte & twijfel
Kleuterleeftijd (3 – 6 jaar) Initiatief VS schuldgevoel
Basisschoolleeftijd (6 – puberteit) Vlijt VS minderwaardigheid
Adolescentie Identiteit VS rolverwarring
Jong – volwassenheid Intimiteit VS isolement
Middelbare leeftijd Generativiteit VS egocentrisme
Ouderdom Integriteit VS wanhoop
Peuterleeftijd (1,5 – 3 jaar)
- Ontwikkeling van zelfstandigheid, de wereld verkennen autonomie
- Te veel kritiek of bescherming leidt tot twijfelen aan jezelf
Kleutertijd (3 – 6 jaar)
- Ontwikkeling van geweten, eigen initiatieven bedenken
- Schuldgevoel door te hoge eisen en of correcties
Basisschoolleeftijd (6 jaar tot puberteit)
- Gevoelens van competentie en zelfvertrouwen
- Laag zelfbeeld
Adolescentie
- Identiteit creëren, ‘Wie ben ik ?’
Jong – volwassenheid
- Aangaan van een intieme relatie
- Eenzaamheid, isolement
Middelbare leeftijd
- Zorg dragen voor anderen, bijdragen aan de maatschappij
- Verveling, gebrek aan toekomst visie
Ouderdom
- Terugkijken op het leven met tevredenheid
- Spijt hebben, opnieuw willen beginnen
, Autonomie = zelfstandigheid
Identiteit = Je verenigen met iets of iemand
Gedrag, eigenschappen
Je gebruikt hiervoor vooral je omgeving
Rites des passages = Het volwassen worden in andere culturen (Jongens moeten laten zien hoe
STOER ze zijn enz.)
Identiteit statussen volgens Marcia
2 factoren zijn van belang hierbij
1. Exploreren
2. Commitment binding
Dan heb je nog een crisis, volgens Marcia is dit een kansrijke periode. Je kunt hierin veranderen,
jezelf veranderen, bepalen wat voor volwassenen je wilt zijn.
Een identiteitscrisis kan uitmonden in 4 verschillende identiteit statussen.
Binding
Foreclosure Achievement
Geen exploratie Exploratie
Diffusion
Moratorium
Geen binding
HORIZONTALE AS = welke mate er sprake is van exploratie
VERTICALE AS = welke mate er sprake is van commitment
Diffusion = Jongere heeft weinig besef van zijn keuzeruimte. Geen bewuste ontwikkeling in identiteit
Foreclosure = Er is een exploratie, geen verkenning van verschillende opties.
Moratorium = Uitstel. Er is veel exploratie, nog geen commitment
Achievement = Je hebt een crisis doorgemaakt en hebt je daadwerkelijk verbonden aan keuzes en
verantwoordelijkheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisatenger01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
