Klassieke grondrechten Vrijheidsrechten (onthouding van de overheid) (overheid dient vrije sfeer
van de burger te respecteren) geen censuur etc. Overheid dient vrijheid van de burger te
respecteren bijvoorbeeld door middel van vrijheid van vereniging, vrijheid van meningsuiting,
kiesrecht, recht op privacy, godsdienstvrijheid, discriminatieverbod,
Sociale grondrechten gericht op inspanning van de overheid zodat zij de vrijheid van de burgers
kunnen garanderen. Bijvoorbeeld zorgen voor schoonleefmilieu, goede arbeidsomstandigheden en
uitkeringen overheid doet dit door financiële middelen of wetgeving
Grondrechten kunnen ook beide hebben
recht op eerlijk proces personen met weinig geld en middelen en een reden om een
zaak bij de rechter aan te spannen dat die daartoe door de overheid gefaciliteerd moeten
worden toegankelijker maken van rechtsbijstand.
Recht op gezins- en familie leven enerzijds mag overheid niet ingrijpen in wat er achter
de voordeur speelt anderzijds staat hier tegenover dat de overheid moet ingrijpen om het
persoons en familie leven mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan partners vergunningen
te geven die uit buitenland komen om hier te komen wonen met hun partner
Individuele rechten rechten die als individu kan uitoefenen en een aanspraak op kan doen.
Collectieve rechten stakingsrecht, vrijheid van vereniging, recht op betoging.
Grondrechten hoofdstuk 1 van de grondwet voor de Nederlandse rechtsorde (klassiek)
hoofdstuk 2 van de grondwet voor de Nederlandse rechtsorde (sociaal)
Klassieke rechten in het evrm, ivbpr
sociale rechten in het esh, ivescr
Bij grondrechten komen ook de beperkingen van de grondrechten kijken. Grondrechten kunnen zo
ver mogelijk gaan daarom zijn er bij sommige grondrechten ook beperkingen. Hiermee worden
zwaardere belangen beschermd. Denk aan verstoringen van openbare orde. Beperkingen zijn
natuurlijk ook beperkt en burgers worden alsnog beschermd.
- Grondrecht is ruim omschreven, maar de mogelijkheid om dit recht aan de banden te leggen
is beperkt omschreven. Vaak vind je terug dat de beperking alleen bij wet, of bij o krachtens
de wet. de wet is wetgever in formele zin) wetgever kan bevoegdheid tot beperken
delegeren maar er moet wel een expliciete delegatie zijn. Beperkingen moeten dus bij de wet
worden voorzien.
- Bij de beperking wordt vaak een doelcriterium gebruikt de beperking mag alleen gelden
voor een bepaald doel (dit is ter bescherming van de burgers)
- De beperking moet noodzakelijk zijn van de benoemde belangen. Hierbij kan worden
getoetst aan de eisen van proportionaliteit. De beperking moet in balans staan ten opzichte
van het doel dat men beoogd te beschermen en het doel moet van groot belang zijn
(zwaarwegend)
, Grondrechten met horizontale werking hebben grondrechten effect tussen burgers onderling?
gronderechten ook tussen burgers effect kunnen hebben, kan namelijk rechtsgevolgen hebben voor
burgers. rechter doet door dmv belangenafweging afweging van zwaarwegende belangen denk
hierbij aan grondrechter versus privaatrecht
Botsing van grondrechten gelijke behandeling vs vrijheid van godsdienst
Vrijheid van meningsuiting vs gelijke behandeling
Om dit op te lossen kan het in de awgb staan anders is het aan de rechter om belangen af te wegen.
EVRM: leerstukken algemeen
Artikel 1 EVRM: staatsaansprakelijkheid staat aansprakelijk voor handelingen van de rechterlijk
macht van gedecentraliseerde organen. Alles valt onder aansprakelijkheid van de staat om ervoor te
zorgen dat het recht van de mensen en de naleving daarvan te verzekeren op hun grondgebied.
EVRM wordt door het hof gezien als een levend verdrag het moet worden geïnterpreteerd in het
licht van de veranderde omstandigheden in de rechtsopvattingen in de periodes nadien.
Interpretatie van artikel 8 EVRM transgenders nieuw geslacht/identiteit.
Leerstuk positive obligations Hof is bij interpretatie van de rechten van het verdrag ervan
uitgegaan dat het moet gaan om rechten die effectief zijn voor alle burgers en ingezetenen van de
staten van het evrm en dat die uitoefening van dat recht effectief moet kunnen worden
gegarandeerd door de staat. Staat moet actief bescherming bieden (denk aan strafrechtelijke
onderzoeken)
In het verdrag zijn bij veel vrijheidsrechten beperkingsclausules neergelegd, er is dus de mogelijkheid
gecreëerd voor de overheid om die rechten te beperken in de gevallen dat dat nodig is.
art 9,10,11 beperking moet bij wet zijn voorzien (wet betekent hier de wet in materiele zin. Een
algemene regel. dit omdat de beperking toegankelijk en voorzienbaar is voor de burger. burger
moet weten dat wanneer hij bepaald gedrag vertoont wat de consequenties zijn.
Het hof toetst aan de eisen van de noodzaak in een democratische samenleving. Anders gezegd: de
beperking van een grondrecht moet noodzakelijk zijn in een democratische samenleving. Er moet
worden voldaan aan de proportionaliteitseis en aan de pressing social need eis. Het belang moet echt
zwaarwegend zijn voor de democratische samenleving. De beperking moet in verhouding zijn met
het belang dat dient te worden beoogd.
Doel criterium beperking mag alleen als het voldoet aan het doelcriterium.
Er zijn ook artikelen waar geen beperkingen bij zijn gegeven. Vaak zijn hier wel beperkingen op in de
rechtspraak. Er moet sprake zijn van een legitiem doel, het legitieme doel moet de beperking kunnen
rechtvaardigen moet in verhouding zijn (proportionaliteitseis), het recht mag door de beperking die
gesteld wordt niet in de kern van het recht worden aangetast.
In de context van het evrm het leerstuk van de horizontale werking. Dit speelt alleen al omdat
klachten bij het hof van de rechten van de mensen kunnen worden ingediend tegen de overheid. er
kan worden geklaagd over overheidshandelen en nalaten. Het overheid nalaten kan soms betrekking
hebben op rechtsrelaties tussen burgers. Zo kan op die manier toch het evrm op nationaal niveau
effecten hebben in relaties tussen burgers onderling. (denk aan: als er strafrechtelijk misdrijf wordt
gepleegd is de overheid verplicht art 2 evrm om hier onderzoek naar te starten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nieuwenhuijsenvanden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.