Dit document bevat een samenvattingen van tijdvak 1 t/m 9 van Geschiedenis. Het is te gebruiken voor alle leerjaren HAVO aangezien hier de stof in zit van de tijdvakken die je moet weten voor de toetsen. Met deze samenvattingen ben ik met een 8 geslaagd voor Geschiedenis!
Kenmerkend aspect: De levenswijze van jager-verzamelaars
- De bronnen zijn ongeschreven omdat het schrift nog niet was uitgevonden
- Primaire bronnen zijn bronnen die komen uit die tijd
Middel van bestaan: jagen en verzamelen
Samenlevingstype: (bevolking die een sociaal geheel vormt, maatschappij) jagers
verzamelaars
Verschillende invalshoeken:
1. Politiek → Kleine Nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
2. Economie → Jagen en verzamelen
3. Sociaal → Weinig sociale verschillen, strikte rolverdeling tussen man & vrouw
4. Cultuur → Magische jacht- en vruchtbaarheidsrituelen en grafgiften
Kenmerkend aspect: Het ontstaan van landbouw(samenlevingen)
+11.000 v. chr
Begin Neolithische revolutie in de vruchtbare halve maan
Landbouw(agrarisch):
- akkerbouw
- veeteelt
Ontwikkeling van de middelen van bestaan in de vruchtbare halve maan:
,Verschillende invalshoeken:
1. Economie → Landbouw: akkerbouw en veeteelt
2. Politiek → Dorpen werden bestuurd door dorpsoudsten en priesters
3. Sociaal → Sedentaire revolutie: Vaste woonplaats, toename van sociale verschillen,
strikte rolverdeling tussen man & vrouw
4. Cultuur → Magische rituelen en veel uitvindingen.
- Schrift meestal gebruikt om voorraden op te schrijven
- In de vruchtbare halve maan was een goed klimaat & rivieen waardoor landbouw
mogelijk was
Kenmerkend aspect: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Mesopotamië
1. Economie → Landbouw: akkerbouw & veeteelt, ambachten, handel
2. Politiek → Steden werden bestuurd door koning en priesters, steden groeiden uit tot
rijken
3. Sociaal → Grote groepen, sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de
samenlevingen sociale klasse
4. Cultuur → Polytheïstische godsdienst, magische rituelen in tempels en veel
uitvindingen
Egypte
1. Economie → Landbouw: akkerbouw & veeteelt, ambachten, handel
2. Politiek → Steden werden bestuurd door koning en priesters, steden groeiden uit tot
rijken, boven en beneden Egypte vormen een natiestaat met farao als leider
3. Sociaal → Grote groepen, sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de
samenlevingen sociale klasse
4. Cultuur → Polytheïstische godsdienst, magische rituelen in tempels en veel
uitvindingen, monotheïsme (één godsdienst)
,Tijdvak 2 - De griekse stadstaat
Kenmerkend aspect: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken
over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
Vanaf 850 v. chr. komt de opkomst van Griekse stadstaten.
Stadstaat (polis)
- “Stad’ met omringend platteland
- klein in oppervlakte en inwonersaantal
- Autarkisch → zelfvoorzienend
- Autonoom → eigen bestuur en regels
Staatsvormen:
Monarchie: Staatsvorm waarbij de macht legitiem bij één persoon ligt
Tyrannie: Staatsvorm waarbij de macht niet legitiem bij één persoon ligt
Aristocratie: Regering van de adel (aristocraten)
Oligarchie: Regering van een kleine groep mensen die niet perse van adel zijn
Democratie: Regering door de bevolking met burgerrecht
Burgerschap: Het feit dat je burger bent met alle politieke en maatschappelijke rechten die
daarbij horen
Filosofen probeerde de wereld te verklaren op een rationele manier.
↓ begin van
Wetenschap: Opdoen van kennis/theorie op basis van experimenten, waarneming en
gebruik van het verstand.
Hellenisme: Verspreiding van de Griekse cultuur naar het oosten vanaf de tijd van Alexander
de Grote.
Kenmerkend aspect: De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
(klassieke cultuur)
Klassiek: Voortreffelijk voorbeeld, iets dat blijvende waarde heeft.
Romeinse architectuur:
- mengeling van Griekse stijlen (zuilen)
- gebruik van beton zorgt voor meer mogelijkheden → bogen en koepels
Kenmerkend aspect: De groei van het Romeins imperium waardoor de
Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
Bestuur van het Romeinse rijk:
Koningstijd:
- monarchie
Republiek:
- macht verdeeld over meerdere functies
- functionarissen voor een jaar gekozen
- belangrijkste functie: consul
- senaat heeft de meeste macht
- oligarchie
Keizertijd:
- macht in handen van de keizer
- senaat en consuls bleven bestaan, maar hadden weinig macht
- monarchie
Enorme groei van het Romeinse rijk:
- Stadstaat → Imperium (Een groot rijk onder macht van een keizer of één volk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickyyxo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
