BA Geneeskunde Cluster Circulatie & Longen – RUN 1
THEMA 1 PERIFERE VAATZIEKTEN
Leerdoel 1: klinische epidemiologie van perifere arteriële vaatziekten in de
extremiteiten en het cerebrovasculaire gebied (incidentie, prevalentie, risicogroepen,
prognose)
PERIFEER VAATLIJDEN
- Perifeer vaatlijden is een ziektebeeld waarbij de arteriën in de extremiteiten zijn
vernauwd en/of afgesloten.
- Het is een manifestatie van gegeneraliseerde atherosclerose arteriën in het been
verliezen hun elasticiteit en worden stugger en dikker. Afzetting van vetten en kalk
beschadigt de binnenkant van de arterie en versmalt het lumen, zodat de
bloeddoorstroming afneemt
- Risicofactoren voor perifeer arterieel vaatlijden:
o Roken
o Hypertensie
o Dyslipidemie
o DM
o Obesitas
- Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
o acute ischemie van het (onder) been met bedreiging van de
levensvatbaarheid van het been binnen enkele uren tot dagen.
Mogelijke oorzaken hiervan:
acute progressie van al aanwezige perifere atherosclerose
acute embolie
trauma
Acute ischemie wordt niet per se voorafgegaan door claudicatio
intermittens of kritieke ischemie
Patiënten presenteren zich met een combinatie van 5 kenmerkende
symptomen:
Pain: pijn in rust
Pulseless: afwezigheid van voetpulsaties is een aanwijzing
voor acute ischemie, afwezigheid van dopplersignalen over de
voetarteriën is een extra indicatie
Pallor (bleekheid): vaak veranderingen in kleur en temperatuur
van de voet
Paresthesias: veel mensen ervaren een doof gevoel
Paralysis: vaak beginnend bij de intrinsieke voetspieren
,BA Geneeskunde Cluster Circulatie & Longen – RUN 1
o chronisch obstructief arterieel vaatlijden, onderverdeeld in claudicatio
intermittens en kritieke ischemie
ontwikkelt zich geleidelijk progressief
uiting van gegeneraliseerd vaatlijden en komt gecombineerd
voor met atherosclerose van de coronaire en/of cerebrale
arteriën
patiënten hebben een verhoogd risico op coronaire hartziekten
en cerebrovasculaire aandoeningen
patiënten ervaren vaak minder kwaliteit van leven doordat ze
minder energie hebben, frequenter pijn hebben en in hun
mobiliteit beperkt zijn
Claudicatio intermittens
kenmerkende klachten in de beenspieren (bil, dijbeen, kuit) die
optreden bij lopen:
o pijn (zelden hevig)
o moe en stijf gevoel
o krampen
de typische patient met claudicatio intermittens presenteert
zich met een zeurende pijn of een moe gevoel in de benen of
in de bilregio dat optreedt bij inspanning en weer verdwijnt na
enkele minuten rust (de kuit is de meest voorkomende locatie)
bij stilstaan verdwijnen de klachten, maar ze komen terug als
de patiënt verder loopt bij zitten/staan geen klachten
als de patient sneller loopt/op een heuvel staat, ontstaan de
klachten eerder
soms is er een eenzijdig koudegevoel in de voet
Kritieke ischemie
Er zijn pijnklachten aan voet of been in rust en/of trofische
stoornissen aan voet of been
Meestal sprake van een hevige pijn, vooral in de voorvoet en
aan de tenen. In het begin heeft de patient alleen ’s nachts last
door het wegvallen van de zwaartekracht
Bij veel patiënten vermindert de pijn als ze het been buiten het
bed laten afhangen of als ze even uit bed gaan
Gevolgen kritieke ischemie:
o Verminderde huidcirculatie (koude, dove voeten)
o Nagelafwijkingen
o Verminderde haargroei op tenen en onderbenen
o Slecht genezende huidwondjes
o Soms is de voet ook wat gezwollen en erythemateus
Bij ernstigere vormen zijn er ulcera of is er (dreigende) necrose
of gangreen aan de voet.
, BA Geneeskunde Cluster Circulatie & Longen – RUN 1
- Anamnese
o Vraag hoe lang de klachten bestaan
o Vraag of er (snelle) progressie is
o Informeer naar klachten die wijzen op acute ischemie van het been:
pijn in rust
gevoelsstoornissen (doof gevoel)
spierzwakte
bleekheid
o Informeer naar klachten die passen bij claudicatio intermittens:
pijn of andere vervelende sensaties (moe, stijf, krampen,
temperatuurverschillen) in een spiergroep van de bilregio of het been,
die optreden bij inspanning en verminderen in rust
links-rechtsverschil
o Informeer naar klachten die wijzen op kritische ischemie van het been:
rustpijn en/of nachtelijke pijn (vooral in de voorvoet of tenen), die
afneemt als de patiënt opstaat of het aangedane been laat hangen
afwijkingen aan de huid of nagels van de voeten, zoals wondjes of
zweertjes
o Risicofactoren
Leeftijd ≥ 50 jaar
Doorgemaakte hart- en vaatziekten, DM, reumatoïde artritis
Geslacht (mannen > vrouwen)
Roken
Familieanamnese (hart- en vaatziekten voor het 65e levensjaar bij
ouders, broers of zusters)
Voedingspatroon
Overmatig alcoholgebruik (vrouwen meer dan 1-2 glazen/dag,
mannen meer dan 2-3 glazen/dag)
Gebrek aan lichamelijke activiteiten
- Tekenen die passen bij acute ischemie van het been
o Arterieel
Ontbrekende arteriële pulsaties bij palpatie van a. tibialis posterior, a.
dorsalis pedis en/of a. femoralis
Souffle bij auscultatie van de a. femoralis
Lagere huidtemperatuur van voet en onderbeen bij palpatie met de
handrug
Bleekheid van het been
o Neurologisch
Gevoelsstoornissen van het been
Spierzwakte van het been
- Tekenen die passen bij chronisch obstructief arterieel vaatlijden
o Verzwakte arteriële pulsaties bij palpatie van a. tibialis posterior, a. dorsalis
pedis en/of a. femoralis
o Souffle bij auscultatie van de a. femoralis
o Lagere huidtemperatuur van voeten en onderbenen bij palpatie met de
handrug
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ouiammoussati. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.