Samenvatting en uitwerkingen van alle hoorcolleges van BAS8 over niet aangeboren hersenletsel in het 12e jaar binnen de opleiding fysiotherapie aan de hogeschool Leiden
THEORIE BAS8
NIET AANGEBOREN HERSENLETSEL (NAH)
DOOR DENISE DE MOOIJ
FYSIOTHERAPIE JAAR 2, HOGESCHOOL LEIDEN
,
,HOORCOLLEGE 1.01 CVA DE BASIS
VOORBEREIDING
AANTEKENINGEN
CVA ALGEMEEN
Cerebro vasculair accident = CVA
2 veelvoorkomende vormen -- >
1. Herseninfarct (ischemie) door trombose of embolie = 80%
Atherosclerose)
2. Hersenbloeding = 20%, heeft vaak meer impact.
Ischemie = verminderde bloedvoorziening met gevolg zuurstof te kort
Soorten motorneuronen:
Perifere motorneuron (2de) =
Een spier wordt aangestuurd door een perifere zenuw waarvan het cellichaam in
de voorhoorn van het ruggenmerg ligt.
De zenuw en het cellichaam samen wordt het perifeer motorisch neuron genoemd
(PMN)
Centrale motorneuron (1e) = bevindt zich in de motorische cortex, functie is het
remmen van reflexen en moduleren van bewegingen (CMN)
De spinale reflex = proprioceptieve reflexboog
Tractus corticospinalis
, = komt vanuit de hersenschors en remt de
reflexen.
Wanneer bewegingen niet gemoduleerd zouden worden zou dit leiden tot houterige en
spastische beweegpatronen.
Piramidebaan
Wordt gevormd door axonen van centrale motorneuronen.
Loopt tussen de thalamus en de basale kernen door en komt in het
bovenste gedeelte van de hersenstam aan.
De piramidebaan kruist in de modula oblongata waardoor een
perifeer en centraal motorneuron elkaar kruisen.
-- > Dit betekent dat een beschadiging in de rechter cortex een
stoornis in de linker lichaamshelft veroorzaakt.
Bij een CVA is de piramidebaan gedeeltelijk defect waardoor er geen
remming en modulering meer plaats vindt op de spinale reflex.
Kenmerken CMN letsel
Veranderde tonus (parese of spasticiteit)
Coördinatieproblemen
Verlies selectiviteit -- > onvermogen tot willekeurig
bewegen)
Balansproblematiek -- > probleem voor loopvaardigheid
Verstoorde somatosensoriek -- > proprioceptie en sensibiliteit
stoornis
Hyperreflexie en pathologische reflexen
Neuropsychologische functiestoornis (NPF) -- > concentratie, langzame
verwerking info
Neglect -- > niet waarnemen wat er aan 1 kant
gebeurt of te zien/ horen is)
Teken van Babinski
= voetzoolreflex, wanneer grote teen omhoog gaat is
er kan er sprake zijn van stoornis aan piramidebaan.
HERSENINFARCT
= Een zuurstof te kort in het brein veroorzaakt door een trombus of embolie in het
bloedvat hierdoor vindt afsterving plaats wat meestal niet meer herstelt. -- > Ischemic core
Tijd is een alles bepalenede factor, binnen 6 minuten vindt er celdood in de ischemic core
plaats.
Ischemic penumbra = aangedaan weefsel rondom de ischemic core wat nog kans heeft op
herstel.
Dit kan door:
Collaterale verbindingen =vorming nieuwe bloedvaten.
Trombolyse = behandeling binnen 4,5 met stof die stolsels kan oplossen.
TRANSIENT ISCHEMIC ATTACK (TIA)
Is een net als een CVA een doorbloedingsstoornis in de hersenen alleen hierbij lost dit
stolsels zich vanzelf op. Dit moet binnen 24 uur zijn anders is er wel sprake van een CVA
Dit kan ook een voorbode zijn op een CVA (10-50%) dus moet altijd goed onderzocht
worden.
HERSENBLOEDING
Kan ontstaat doordat een aneurysma scheurt.
Aneurysma = lokale verwijding van een arterie.
, 4. Berry/ saculair aneurysma = lokale uitstulping
5. Fusiform aneurysma = bloedvat in gehele omtrek verwijdt
Ontstaan -- > artherosclerose, spontaan, traumatisch, ontsteking en systeemziekte.
Artherosclerose =
Komen vooral voor in de cirkel van willis en arterie cerebri media.
Door deze ligging kunnen ze leiden tot een subarachnoïdale bloeding (SAB)
-- > treedt op in de subarachnoïdale ruimte en is een zeldzame vorm van een beroerte
(5%), komt vaker voor op een jongere leeftijd bij hoog energetisch trauma.
HEMORRAGISCH CVA
Is een bloeding die ontstaat secundair aan het herseninfarct.
Een bloeding bouwt altijd intracerebrale druk op en dit geeft druk op de vaten en
hersenweefsel rondom de bloeding. -- > gevolg dat het weefsel afsterft.
VAATVOORZIENING VAN HET BREIN
ARTERIËLE AANVOER
2. Arterie carotis interna, voorziet het brein voor 80%
van
zuurstofrijk bloed vanaf beide kanten aangevoerd.
= anterieure circulatie (voorste deel hersenen)
3. Arteria vertebralis, voegen samen in de arteria
basilaris (1)
Die voorziet de overige 20% van bloed.
Dit zijn de hersenstam (zorgt voor alle vitale functies)
en
cerebellum.
= posterieure circulatie (achterste deel hersenen)
De anterieure en posterieure circulatie komen samen in de cirkel van Willis
-- > loopt in de subarachnoïdale ruimte aan de basis van het cerebrum.
Hieruit ontspringen 3 grote cerebrale arteriën die het bloed verder verdelen over het brein.
4. Arteria cerebri anterior (ACA) = voorziet voorste mediale gedeelte van zsr.
bloed.
-- > Motorische en sensibele schors.
5. Arteria cerebri media (ACM) = voorziet diep gelegen delen (lateraal) van zsr.
bloed.
-- > Spraak gebied
6. Arteria cerebri posterior (ACP) = voorziet het achterste gedeelte van zsr. bloed.
-- > Optische schors
Binnen het stelsel van de cerebrale vaatvoorziening zijn er een groot aantal
vaatvoorzieningen waarvan de belangrijkste de cirkel van Willis.
Deze is zo aangelegd dat de uitval van 1 arterie carotis onopgemerkt kan blijven.
DIAGNOSTIEK EN INTERVENTIE
MEDISCHE DIAGNOSTIEK
, Het is niet goed mogelijk om op klinische grond te zien of er sprake is van een bloeding of
infarct daarom moet er altijd acute beeldvorming gemaakt worden.
Een bloeding (a) is te zien maar een infarct (b) is vaak pas na 1-3 dagen te zien.
Geen bloeding te zien -- > trombolyse gestart en na een paar uur een MRI gemaakt.
Een MRI is gevoeliger voor veranderingen waardoor de locatie, ernst en grote beter te
zien is.
VROEGE INTERVENTIES
Time is bain -- > binnen 6 min vindt er celdood plaats, daarom strenge protocollen in
ziekenhuizen.
1. Neurologisch onderzoek
2. CT
3. Uitsluiten van bloeding
4. Trombolyse
Interventie infarct
Trombolyse
1. Intraveneuze trombolyse (IVT)
Zijn bloedverdunners, kan tot 4,5 uur na CVA gestart worden.
Hierbij heeft -- >
40% geen verandering prognose
30% overlijden en afhankelijkheid voorkomen
30% minder beperkingen
2. Intra – arteriële trombectomie (IAT)
Verwijderen van de trombus dmv een katheter (via de lies)
-- > Moet binnen 6 uur na het ontstaan van de klachten uitgevoerd worden en
wordt uitgevoerd bij pt die onvoldoende herstellen na IVT of contra-indicaties
hebben.
Voorwaarde is dat de trombus in de proximale cerebrale arterie zit.
Interventie bloeding
3 neurochirurgische interventies
1. Clipping = bloedtoevoer naar de uitstulping afsluiten
2. Wrapping = verpakken het aneurysma met een verbandje wat
3. Coiling = via de lies wordt een katheter ingebracht, via deze katheter
worden spiraaltjes ingebracht waardoor deze geheel wordt
afgesloten.
KLACHTEN EN SYMPTOMEN
De klachten van een CVA verschilt per persoon en zijn afhankelijk van de plaats in de
hersenen en de hoeveelheid weefsel die is aangedaan.
3 NIVEAUS VAN MOTORIEK
1. Archi = handhaven van lichaamshouding en reflexen (reptielenbrein).
-- > ruggenmerg en hersenstam
2. Paleo = automatische motoriek en emotionele motoriek (emotionele brein).
-- > basale kernen, hypothalamus en limbisch systeem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper denisedemooij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
