Samenvatting
Samenvatting Havo 4 biologie thema 5
Mijn samenvatting gaat over Thema 5. Het is uit het boek BVJ. Bestemd voor leerlingen in Havo 4 die nog even moeten knallen voor hun toets. Ik sta een 8 voor biologie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie samenvatting THEMA 5Basisstof 1 : regeling en homeostase
HOMEOSTASE
Het handhaven van factoren zoals zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie, osmotische waarde
van lichaamsstoffen en je lichaamstemperatuur rondom een bepaalde waarde door je lichaam heet:
normwaarde. Normaal is je lichaamstemperatuur rond de 37* maar dit kan veranderen door je
omgeving, dit heet dynamisch evenwicht. Dit word in stand gehouden door de regelkring. En het in
stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu heet homeostase.
REGELKRINGEN
Regelkringen werken als een verwarmingssysteem (zie volledige uitleg blz 10). Wanneer een
toename van het resultaat zorgt voor een remming van het proces, spreek je van een negatieve
terugkoppeling. Als resultaat afnemend is en de terugkoppeling het proces versterkt heet dit een
positieve terugkoppeling.
Zie afb. 1 blz 11 😉
Bijvoorbeeld: aan het eind van een zwangerschap daalt het progesteron gehalte, en stijgt het
hormoon oxytocine door de hypofyse. Dit hormoon zorgt voor steeds heftigere weeën waardoor de
uitdrijving kan plaatsvinden.
Bij meercellige organismen hebben de cellen geen contact met uitwendige milieu. Tussen de cellen
van een weefsel bevind zich weefselvloeistof, en samen met bloed vormt dat het inwendige milieu
(daartussen zit tenminste 1 cellaag). Inhoud van darmen, blaas en longen hoort bij het uitwendige
milieu.
, Basisstof 2: hormonale regulatie
HORMONEN
Informatie tussen cellen worden overgedragen door signaalmoleculen. Deze moleculen worden
afgegeven door cellen aan receptoren in het membraan van andere cellen: doelwitcellen. Dit kan
zorgen voor een reactie. Hormoonklieren geven ook signalen af en die heten hormonen. Die
hormonen worden afgegeven aan het bloed (daarom heten ze ook wel endocriene klieren. (Zie 3.1
blz 13)). Afgifte van hormonen door hormoonklier heet secretie. Klieren met een afvoerbuis heten
juist exocriene klieren (3.2, blz 13). Dat heet excretie of uitscheiding.
DOELWITORGANEN
Vanuit de bloedvaten gaan hormonen via weefselvloeistof naar alle cellen van een organisme. De
hormonen zijn werkzaam in organen die receptoren bezitten voor dat hormoon (zie afb 4, blz 13). De
mate van een reactie door een hormoon hangt af van de hormoonconcentratie in het bloed, en door
het aantal receptoren.
HORMOONKLIEREN
Het hormoonstelsel bestaat uit hormoonklieren. Zie afb 6 (blz 14) voor de ligging hiervan.
DE HYPOFYSE EN DE HYPOTHALAMUS
De hypofyse bestaat uit een hypofyseachterkwab en een hypofysevoorkwab. Sommige beïnvloeden
de werking van andere hormoonklieren. (afb 7!!! Blz 15). De hypothalamus regelt secretie van
hormonen door de hypofyse heen. Door de hypothalamus en hypofyse liggen het zenuwstelsel en
hormoonstelsel met elkaar verbonden.
HYPOFYSEHORMONEN
De hypofyse produceert het groeihormoon (GH). Door te veel -> reuzengroei.
Te weinig -> dwerggroei.
Sommige hormonen zorgen voor goede voortplanting. Het vrijkomen van oxytocine uit de
hypofyseachterkwab stimuleert weeën en na de geboorte voor melk uit de melkklieren.
Het antidiuretisch hormoon (ADH) regelt resorptie van water in nieren bij vorming van urine. De
osmotische waarde in het bloed blijft daardoor constant.
DE SCHILDKLIER
De schildklier ligt voor je strottenhoofd. (zie afb 11, blz 16). De schildklier produceer thyroxine
(schildklierhormoon). Het stimuleert de verbranding van glucose (stofwisseling). (bij kinderen
stimuleert het vooral de groei van beenderen, en ontwikkeling van het zenuwstelsel). TSH stimuleert
de secretie van thyroxine en vorming van schildklierweefsel. (jodium is noodzakelijk voor vorming
van thyroxine). Thyroxine remt de productie en secretie van TSH. Concentratie thyroxine daalt =>
secretie van TSH neemt toe => stijging TSH => secretie van thyroxine neemt toe.
Als de schildklier te veel thyroxine maakt, kan dit zorgen voor snellere stofwisseling en meer
gewichtsverlies, toename eetlust en rusteloosheid. Als het juist afneemt kan het zorgen voor
toename van gewicht en vermoeidheid. Een te lage hoeveelheid thyroxine vanaf de geboorte zorgt
voor dwerggroei en dan heb je vaak ook een geestelijke beperking.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tarajillrebel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen