Complete samenvatting van het boek "Goederen- en zekerhedenrecht". Dit boek wordt gebruikt voor het BA2/BA 3 vak Goederenrecht voor de universiteit Leiden. Rechtsgeleerdheid studenten volgen dit vak in het derde jaar, en de andere studenten (notarieel recht) volgen dit in het tweede jaar.
ALLE k...
Literatuur goederenrecht
Samenvatting van
W.H. van Boom; Goederen- en zekerhedenrecht
ISBN: 978-94-6212-658-9
Hoofdstukken 2 tot en met 37
,WEEK 1
2. Een eerste overzicht
2.1 Vermogensrecht in het algemeen
Vermogensrecht: geheel van goederen en schulden (art 3:1 en 3:276 bw)
- goederenrecht: verkrijging/verlies, wat is een goed, vermogen vaststellen etc.
- verbintenissenrecht: ontstaan/tenietgaan verbintenissen en bescherming
- rechtspersoon = natuurlijk persoon, twab art 2:5 bw
Subjectieve vermogensrechten:
- relatieve rechten: verbintenissenrecht → aanspraak tegenover een bepaald persoon
- absolute rechten: goederenrecht → verhouding tussen een goed en een persoon
Goederen (art 3:1 bw):
- zaken: voor mensen vatbare stoffelijke objecten (art 3:2 bw)
- vermogensrechten: rechten die ofwel
- overdraagbaar zijn, afzonderlijk of samen
- ertoe strekken stoffelijk voordeel te verschaffen
- verkregen zijn in ruil voor verstrekt of in het vooruitzicht gesteld stoffelijk voordeel
2.2 Een aantal beginselen en uitgangspunten
Het meest omvattende recht: eigenaar heeft exclusief recht op zijn eigendom, art 5:1 bw
- niet beperkt in tijd en/of functie
- exclusieve bevoegdheid: gebruiken, vruchten genieten en verantwoordelijkheid voor lasten
Numerus clausus - gesloten systeem
- verbintenissenrecht: open systeem, men kan verbintenisrechtelijke rechtsverhouding zelf
bepalen
- goederenrecht: gesloten systeem, de wet bepaalt het wezen, de inhoud en de grenzen
- beperkte rechten vloeien voort uit moederrechten → genots- en zekerheidsrechten:
- g: vruchtgebruik (art 3:201 bw)
- g: erfdienstbaarheid (art 5:70 lid 1 bw)
- g: erfpacht (art 5:85 lid 1 bw)
- g: opstalrecht (art 5:101 lid 1 bw)
- z: pand en hypotheek (art 3:227 lid 1 bw)
Dispositie vrijheid: elk persoon is vrij en bekwaam om vermogen te verwerven en te vervreemden
Alle goederen zijn uitwinbaar voor de schulden van de rechthebbende: art 3:276 bw
- A mag zich verhalen op de goederen van B als A de crediteur is van B
- goederen van anderen dan B zij niet uitwinbaar voor de schuld van B aan A
- als A crediteur van B is, is hij bevoegd om zich te verhalen op elk goed van debiteur B
- preferentie: art 3:278 bw
Droit de suite/zaaksgevolg/volgrecht: recht dat de zaak volgt en er op blijft rusten
- uitzonderingen in art 3:86 bw
Publiciteit, specialiteit, eenheid
- publiciteitsbeginsel: goederenrechtelijke aanspraken moeten voor de buitenwereld kenbaar
gemaakt worden → voorspelbaarheid en stabiliteit
- specialiteitsbeginsel: goederen moeten voldoende bepaald worden om er aanspraak op te
kunnen maken → rechtszekerheid
- eenheidsbeginsel: aanspraak op het goed in het geheel →eenvoud, behoud van waarde en
bescherming van derden
1
,Nemo plus en Prior tempore
- chronologie is belangrijk
- nemo plus: je kan niet meer recht overdragen dan je zelf hebt
- prior tempore: oudere >>> jongere goederenrechtelijke aanspraak
3. Goederen en hun rechthebbenden - het juridisch raamwerk
3.1 Een nadere onderverdeling
Art 3:1 bw:
Goederen
- zaken (art 3:2 bw)
- roerende (art 3:3 bw)
- onroerende (art 3:3 bw)
- vermogensrechten
- absolute
- relatieve: vorderingsrechten
- beperkte rechten op goederen
Goederen
- registergoederen
- onroerende zaken en beperkte rechten op die zaken
- teboekgestelde roerende zaken en beperkte rechten op die zaken
- niet-registergoederen
- roerende zaken
- vorderingsrechten
3.2 Zaken en bestanddelen
Zaken: voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object (art 3:2 bw)
- de mogelijkheid om te identificeren/isoleren/individualiseren
Bestanddelen: twee regels (art 3:4 bw)
- lid 2: afscheiding leidt tot beschadiging → bestanddeel van de hoofdzaak
- HR: Zalco II
- lid 1: volgens verkeersopvatting onderdeel van een zaak → bestanddeel van die zaak
- HR: Dépex/curatoren Bergel
Roerend of onroerend:
- o: grond, nog niet gewonnen delfstoffen, met de grond verenigde beplantingen, gebouwen en
werken die duurzaam met de grond zijn verenigd (rechtstreeks of door vereniging met andere
gebouwen of werken)
>>> Portacabin arrest: onroerende zaak?
- gebouw kan duurzaam verenigd met de grond zijn als de aard/inrichting gericht is om
duurzaam ter plaatse te blijven
- verplaatsbaarheid is geen zelfstandige maatstaf
- de naar buiten kenbare bedoeling van de bouwer of opdrachtgever van de bouw is van belang
- bestemming om duurzaam ter plaatse te blijven moet naar buiten kenbaar zijn vanwege de
positie van derden
→ gevolgen voor natrekking, art 5:20 bw
2
, 3.3 Onroerende zaken en eigendom er van
Het Nederlandse grondgebied
- perceel zonder eigenaar → Staat wordt eigenaar (art 5:24 bw) = vangnetbepaling
- ontbreken inschrijving ≠ geen eigenaar
- eigendom grond omvat in beginsel de bovengrond en de aardlagen in de verticale kolom,
zonder dieptegrens (art 5:20 lid 1 bw)
Offshore: bodem van de territoriale zee en de Waddenzee is eigendom van de staat (art 5:25 bw)
- beperkte rechten op de zeebodem: art 3:8 lid 1 bw
- eigendom stranden en oevers: art 5:26-5:35 bw
Netwerken:
- onroerende zaak (art 3:3 bw)
- natrekking is mogelijk (art 5:20 lid 1 aanhef en onder e bw) → lastig want netwerken
lopen over verschillende percelen
- art 5:20 lid 2 bw: alleen de aanlegger is eigenaar → netwerk moet ingeschreven
worden in kadaster en openbare registers (art 3:17 lid 1 aanhef en onder k bw)
Eenheid door natrekking bij onroerende zaken
- eigenaar grond wordt van rechtswege eigenaar → beëindiging zelfstandig bestaan van de
roerende zaak en verval eigendomsrechten en beperkte rechten die daaruit worden afgeleid
- verticale natrekking kan doorbroken worden door:
- horizontale natrekking over perceelsgrenzen heen: h >>> v → overbouw en onderbouw
- horizontale scheiding: eigenaar onroerend goed is geen eigenaar van de grond (art
5:101 bw)
3.4 Registergoederen
Art 3:10 bw: het is noodzakelijk om de goederen bij overdracht of vestiging in te schrijven in daartoe
bestemde registers
- alle percelen grond, te boek gestelde zee- en binnenvaartschepen en te boek gestelde
vliegtuigen en de gevestigde beperkte rechten op deze registergoederen en de daarop
gevestigde beperkte rechten
Stoffelijke objecten (zaken):
- art 3:89 lid 1 bw: levering dmv een notariële akte en inschrijving in de openbare registers
- art 8:199 en 8:790 bw: de roerende zaken die schip zijn, zijn dat pas zodra ze in de openbare
registers te boek staan
- art 8:1306 bw: te boek staande luchtvaartuigen zijn registergoederen
→ onroerende zaken zijn altijd registergoed en er zijn roerende zaken die registergoed zijn
Beperkte rechten op registergoederen: vruchtgebruik etc. op een registergoed moet ook in een
notariële akte staan en ingeschreven worden in de openbare registers.
3.5 Vruchten
- art 3:9 lid 1 bw: vrucht van een goed? → verkeersopvattingen
- natuurlijke: veulen, fruit
- burgerlijke: rechten uit goederen → recht op dividend
- art 5:1 lid 3 bw: eigenaar zaak wordt eigenaar van de vruchten op moment dat vrucht
zelfstandig wordt (art 3:9 lid 4 bw)
- uitzondering art 5:45 bw: valt op perceel van de buren, dus buren worden eigenaar
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leidsstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
