Dit zijn mijn hoorcollege aantekeningen, gebaseerd op het vak Inleiding Methodenleer, gegeven in het 1e jaar van de bachelor Psychologie aan Tilburg University. Ik heb destijds deze aantekeningen geleerd (gecombineerd met mijn ook te kopen samenvatting) en een 9 gehaald. Mocht er iets niet in orde ...
Extra aantekeningen – Inleiding methodenleer
1.1 De empirische cyclus
Wetenschappelijke methode:
- Wees bereid om je ideeën tegen observaties te toetsen
- Respecteer de observaties, ook als ze je ideeën om zeep helpen
Empirische cyclus (Adriaan de Groot):
Observatie -> theorie (inductie) -> voorspelling (deductie) -> toetsen (onderzoeksresultaten) ->
resultaten/theorie evalueren (evaluaties kunnen nieuwe observatie zijn = cyclus)
* observatie: verzamelen en groeperen van empirische feiten
*theorie: vorm een theorie obv de observaties
*voorspelling: leidt een toetsbare hypothese/voorspelling af uit je theorie
*toetsing: onderzoek uitvoeren om hypothese te testen
*evaluaties: wat betekenen de onderzoeksuitkomsten (de nieuwe observaties) voor de theorie? ->
als het onderzoek niet goed is gegaan moet de theorie worden aangepast
1.2 Falsificeerbaarheid
We moeten de hele empirische cyclus kunnen volgen dus moeten de theorieën leiden tot
falsificeerbare voorspellingen.
Sommige theorieën onttrekken zich aan toetsing. Ze zijn in overeenstemming met alle mogelijke
observaties (observatie->theorie->evaluatie) => onweerlegbare theorieën
Voorbeeld: “Het brein wordt bestuurd door kleine groene mannetjes die zich verstoppen zodra je
kijkt”.
Deze theorie is niet falsificeerbaar -> Het is onmogelijk om bewijs te vinden tégen de theorie
Als een theorie onweerlegbaar is dan kunnen we ook niet bepalen welk van meerdere theorieën de
juiste is en dan komen niet dichter bij een verklaring van een fenomeen
!!! Een theorie kan falsificeerbaar zijn zonder dat er ooit een observatie tégen de theorie is gedaan.
Observaties tégen de theorie moeten mogelijk zijn (voorbeeld zwaartekracht)
1.3 Groeiende kennis
Met de resultaten van de toetsing (het onderzoek) evalueren we de theorie -> wat als de voorspelling
wel/niet uitkomt?
Voorbeeld: “Meditatie verhoogd het concentratievermogen” -> theorie is breed en niet direct
toetsbaar => we hebben een concrete/specifieke voorspelling nodig om te kunnen toetsen
Als een voorspelling wel uitkomt? -> dan is de theorie niet weerlegd (X= de theorie is bewezen)
Het is vrijwel onmogelijk om een theorie te bewijzen, omdat je
-> nooit alle alternatieve verklaringen kunt uitsluiten
-> slechts één concrete voorspelling nagaat, en een theorie er eigenlijk oneindig veel doet (theorie is
heel breed)
Als een voorspelling niet uitkomt? -> dan is er een probleem (X=de theorie is weerlegd)
Het is vrijwel onmogelijk om een theorie met één onderzoek te weerleggen, omdat
, -> er altijd iets fout gegaan kan zijn (studie niet goed gegaan, foute voorspelling)
Je kan niet oneindig de theorie blijven bijstellen -> risico dat theorie na verloop van tijd
onfalsificeerbaar wordt
Een theorie is eigenlijk nooit ‘bewezen’; we houden een theorie aan totdat er iets beters langskomt
2.1 Persoonlijke ervaring
Persoonlijke ervaring geen goede bron van informatie:
- Gebrek aan vergelijkingsgroep
We proberen intuïtief te redeneren over onze persoonlijke ervaringen
Een probleem van onze intuïtie is dat we teveel focussen op de present-present cel
We hebben alle vier de cellen nodig voor een goede conclusie (zie voorbeeld tabel uit filmpje
kater/cola/banaan)
- Alternatieve verklaringen/confounds (wat kan het verband nog meer verklaren?)
In wetenschappelijk onderzoek maken we systematische vergelijkingen onder gecontroleerde
omstandigheden en hebben we deze problemen niet (of minder)
2.2 Claims beoordelen
In de wetenschap komen we tot kennis door de empirische cyclus te volgen. Maar, binnen de
empirische cyclus zijn veel keuzes mogelijk (hoe formuleer je je voorspelling/hoe ontwerp je je
studie/etc). Hoe kunnen we wetenschappelijke claims beoordelen?
3 claims, 4 validities -> framework wat we de rest vh vak gaan gebruiken om wetenschappelijke
claims te beoordelen
3 Soorten claims:
- Frequentieclaims: beschrijven een bepaalde mate of hoeveelheid van één variabele
- Associatieclaims: stellen dat een level van een variabele waarschijnlijk geassocieerd is met een
bepaald level van een andere variabele (neemt ene toe/af en andere ook toe/af)
- Causale claims: stellen dat een van de variabelen verantwoordelijk is voor veranderingen in de
andere variabele
4 Validities (is een claim redelijk/reasonable, accuraat en gerechtvaardigd?)
- Constructvaliditeit: hoe goed is een conceptuele variabele/construct geoperationaliseerd?
- Statistische validiteit: in hoeverre zijn de statistische conclusies van de studie accuraat en
redelijk?
- Externe validiteit: hoe goed kunnen de resultaten van deze studie gegeneraliseerd worden naar
andere mensen/studenten?
- Interne validiteit: kunnen we de alternatieve verklaringen voor het verband uitsluiten? (third-
variabele criterion)
3.1 Ethische behandeling van proefpersonen
Voorbeeld:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisvandemerbel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
