Inleiding in de psychologie
Hoorcollege 1
Leerdoelen:
1. De student kan een definitie van psychologie weergeven en herkennen in verschillende
verpleegkundige situaties
2. De kernpunten van de verschillende invalshoeken van de psychologie (biologisch, cognitief,
behavioristisch, perspectief van de gehele persoon, ontwikkelingsperspectief, sociocultureel)
uitleggen
3. Patiënten gedrag vanuit een casus verklaren vanuit de verschillende invalshoeken van de
psychologie (biologisch, cognitief, behavioristisch, perspectief van de gehele persoon,
ontwikkelingsperspectief, sociocultureel)
Wat is de definitie van psychologie
Definitie van psychologie is wetenschap van gedrag en mentale processen.
Drie soorten psychologen:
Experimenteel psychologen: onderzoeken uit de nieuwe psychologische kennis
Docenten psychologen: werken binnen een grote diversiteit aan opleidingen: ze geven
bijvoorbeeld les aan studenten van professionele bacheloropleidingen en aan universiteiten.
Toegepaste psychologen: gebruiken de kennis die door experimenteel psychologen is vergaard
om problemen van mensen op te lossen
- Arbeids- en organisatiepsychologen
- Sportpsychologen
- Schoolpsychologen
- Klinisch psychologen
- Forensisch psychologen
- Omgevingspsychologen
- Gerontopsychologen
Pseudopsychologie: niet onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd. In de media is veel wat op psychologie lijkt in feite
pseudopsychologie.
Kritische denkvaardigheden: Om het verschil te kennen tussen psychologie en pseudopsychologie is
het nodig om kritische vragen te stellen.
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
4. Kan de conclusie door de bias zijn beïnvloed?
- Bias: een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op basis
van persoonlijke ervaringen en waarden.
- Emotionele bias: De neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en
gevoelens, in plaats van op een rationele analyse van het bewijsmateriaal
- Confirmatie bias: De neiging om informatie die niet bij je opvattingen aansluit te
negeren of te bekritiseren en om in plaats daarvan informatie te zoeken waar je het wel
mee eens bent.
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
De zes perspectieven
, Biologische perspectief
Cognitieve perspectief
Behavioristische perspectief
Perspectieven van de gehele persoon
Ontwikkelingsperspectief
Socio-culturele
Biologische perfectief: Het psychologische perspectief dat de oorzaken van gedrag zoekt in het
functioneren van de genen, de hersenen en het zenuwstelsel en het hormoonstelsel.
Hersenen erbij betrokken?
Signaal dat naar de hersen gaat?
Hormonale/fysiologische/chemische processen?
Hartslag/ bloeddruk/ ademhaling?
Genetisch
Functie voor overleving van de mens
Oplossing
Angstboodschap niet doorgeven aan de hersenen
Diazepam geven om patiënt te helpen ontspannen
Niet altijd een oplossing, maar wel een verklaring voor de angst
Cognitieve perspectief: gedrag wordt bepaald door interpretaties/ gedachten (cognities) over onze
omgeving. Cognities: gedachtes.
Een van de belangrijkste psychologische perspectieven, waarbij de nadruk ligt op mentale processen,
zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van informatieverwerking.
Naaldangst: De naald veroorzaakt niet de angst, de gedachtes over de naald veroorzaken de angst.
Dit is eng
Dit kan ik niet aan
Dit doet vreselijk pijn
Ik ga flauwvallen
De naald breekt af
Oplossing
Cognitieve (gedrags)therapie
Irrationele gedachten over naald/injectie aanpakken
1. Onderzoek:
Welke gedachten heb ik?
2. Veranderen:
Kloppen mijn gedachten wel?
Wat zijn meer rationele gedachten?
Behavioristische perspectief: Gedrag ontstaat als reactie op stimuli (prikkels) uit de omgeving
afhankelijk van de consequenties van de reactie.
, Een psychologische invalshoek die de bron van onze handelingen zoekt in stimuli vanuit de
omgeving, in plaats van innerlijke mentale processen
Blootstelling (exposure) Fysieke reactie (response) =
Aan de stimulus = Pijn & angst
Prik van een naald (voor volgende prik) = consequentie
Stimulus – Response – Leren. Angst is aangeleerd door een negatieve ervaring met naalden (=
conditionering)
Desensitisatie: leren dat iets normaal is, je wordt dan minder angstig. Door bijvoorbeeld door
therapie.
Ontwikkelingsperspectief: Gedrag wordt bepaald door interactie tussen erfelijke eigenschappen en
onze omgeving. De biologisch psychologen leggen de nadruk op nature, terwijl de behavioristen
nurture benadrukken. In ontwikkelingsperspectief komen deze krachten samen.
Welke levert het grootste aandeel:
Genen/ omgeving? (Nature/ nurture – debat)
Oplossing
Onderzoek doen naar genen die naald-angst kunnen veroorzaken en deze opsporen en
modificeren (=misschien ooit toekomst?)
Onderzoek doen naar aandeel nature/ nurture:
Het laat je vanuit het ontwikkelingsperspectief begrijpen wat de interactie is tussen de genen
en de omgeving, wat verklaring kan bieden (en dus voorspelbaarheid voor grotere groep)
voor het ontstaan van gedrag.
Socioculturele perspectief: Gedrag wordt bepaald door de sociale situatie en/of de cultuur waarin je
je bevindt (kracht van de situatie)
Een van de zes belangrijke perspectieven van psychologie, dat de nadruk legt op het belang van
sociale interactie, sociaal leren en een cultureel perspectief.
Naaldangst
Voorbeeldgedrag van directe omgeving (familie) beïnvloedt angst
Ziekenhuisomgeving/ artsen/ verpleegkundigen/ medepatiënten in de wachtkamer
beïnvloeden angst
Cultuur: China en Japan, niet toegestaan negatieve emoties in het openbaar te uiten
Verschil tussen mannen en vrouwen in uiten van emotie
Oplossing
Ziekenhuisomgeving anders inrichten (v.b ‘healing enviroment’)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasminaoufkir. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,83. Je zit daarna nergens aan vast.