(Gratis Menstruatieproducten)
HET DEBAT. Moeten tampons en maandverband gratis
beschikbaar worden in Vlaanderen?
Schotland is het eerste land ter wereld waar tampons en maandverband gratis
worden. Uit een recent onderzoek van Caritas blijkt dat ongeveer 12 procent van alle
Vlaamse meisjes en vrouwen tussen 12 en 25 jaar al eens onvoldoende geld had om
menstruatieproducten te kopen. Wat denk jij? Moeten menstruatieproducten ook in
Vlaanderen gratis beschikbaar worden? Vanavond bundelen we de boeiendste
reacties in een nieuw stuk. Lees hieronder alvast wat enkele experts ervan vinden.
Thijs Smeyers, Caritas Vlaanderen:
Maak de producten hier in België volledig gratis, zegt Caritas. “Meisjes en vrouwen
kiezen er niet voor om elke maand menstruatieproducten aan te moeten kopen. Het
getuigt van een zekere solidariteit tussen geslachten en generaties om er samen
voor te zorgen dat elke vrouw kan beschikken over veilige en propere
menstruatieproducten”, zo staat te lezen in een rapport van Caritas Vlaanderen.
“Momenteel zien we wat dat betreft in de politiek niet veel beweging. Als het in België
ooit gratis zou worden, moet dat beslist worden op federaal niveau en zou het
waarschijnlijk verlopen via een terugbetaling van de ziekteverzekering. Dat klinkt dan
weer vreemd, want menstruatieproducten zijn essentieel en hebben niets met ziekte
te maken”, zegt Thijs Smeyers, coördinator Beleid en Politiek.
Ook pleit de organisatie voor automaten met gratis maandverband in secundaire
scholen. “In het buitenland wordt vooral ingezet op de link tussen
menstruatiearmoede en afwezigheden op school. Om dat specifieke probleem aan te
pakken, worden er automaten voorzien in de toiletten van secundaire scholen waar
elke leerlinge gratis maandverband kan halen. Via een universele, in plaats van
selectieve, aanpak wordt het taboe doorbroken. Caritas Vlaanderen schat de totale
kostprijs hiervan op maximaal 9,5 miljoen euro per jaar. Om die schatting fijner
te krijgen, moeten we starten met enkele proefprojecten om nadien een uitrol verder
te faciliteren. Via die projecten kunnen we nagaan in hoeverre elke leerlinge beroep
doet op het gratis maandverband”.
1
,Goede Liekens, Open Vld-politica:
Volgens Goedele Liekens is een volledig gratis model, zoals in Schotland, geen
ideale oplossing. “Want sommige vrouwen kunnen zich die producten wél
veroorloven. Moet je dan geen grens trekken? Maar waar?” Volgens Liekens “blus je
slechts een kleine brand” door maandverbanden en tampons in voedselpakketten
mee te geven of uit te delen in de OCMW’s . “Zo help je die meisjes of vrouwen niet
de armoede uit”, klinkt het. Gratis maandverbanden en tampons op de scholen is wel
een goed idee, vindt Liekens.
Een lagere tampontaks maakt die producten niet gratis, dus er blijft een zekere
barrière
Eerder werd de tampontaks in ons land verlaagd van 21 naar 6 procent. “Die 21
procent was een schande”, zegt Liekens. “Dat was de taks voor luxeproducten. 6
procent is het btw-tarief voor essentiële en voedingsproducten, dus correcter”,
reageert ze. In ons land worden ook debatten gevoerd om de taks te verlagen tot 0
procent. “Maar dat is geen simpele discussie”, zegt Liekens. “Want wat doe je dan
met brood en toiletpapier, zijn die niet even essentieel en verlagen we daarop dan
ook de taksen? En een verlaging van de tampontaks alleen lost het probleem niet op.
Het is maar een figuurlijk doekje voor het bloeden. Zo’n lagere taks maakt die
producten niet gratis, dus een zekere barrière blijft. Veel belangrijker is daarom dat
we aan efficiënte armoedebestrijding doen onder vrouwen.”
Caroline Vrijens, kinderrechtencommissaris:
Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens pleit ook in ons land voor gratis tampons
en maandverband voor iedereen. “Je hebt én het taboe op armoede én het taboe
over menstruatie”, zei commissaris Caroline Vrijens eerder in een interview met de
krant ‘De Morgen’. Ze vindt dat het nu de beurt is aan de overheid om hier iets mee
te doen. “Waarom zou een meisje stiekem moeten doen over maandverband vragen
op het secretariaat van de school? Het gaat hier om een basisbehoefte”.
Wanneer meisjes of vrouwen geen gebruik kunnen maken van menstruatieproducten
komt het soms zo ver dat ze niet naar school of naar hun werk kunnen gaan
Lieslotte Thys, Open Vld-raadslid:
Lieselotte Thys vroeg op de gemeenteraadscommissie sociale zaken aan de
bevoegde schepenen om aandacht te hebben voor menstruatiearmoede binnen het
2
, Geelse armoedebeleid. Ze formuleerde op de gemeenteraadscommissie twee
voorstellen: het opnemen van menstruatieproducten in het aanvullende
financieringsmechanisme van het OCMW en het voorzien van automaten met gratis
voorbehoedsmiddelen in de secundaire scholen.
“Zowel op armoede als op menstruatie rust nog steeds een taboe. Het wordt tijd om
dat te doorbreken. Twaalf procent van de Vlaamse meisjes geeft aan soms geen
geld te hebben voor menstruatieproducten. Dat is meer dan 1 op 10. Ik vind dat een
hallucinant en zelfs onaanvaardbaar cijfer”, aldus Thys. “Wanneer meisjes of
vrouwen geen gebruik kunnen maken van menstruatieproducten komt het soms zo
ver dat ze niet naar school of naar hun werk kunnen gaan. Laat staan dat ze kunnen
gaan sporten of aan andere activiteiten kunnen deelnemen.”
“Je maandstonden hebben als meisje is al pijnlijk en vervelend genoeg. Je zorgen
moeten maken over tampons en maandverband kan er op dat moment echt niet bij.
Hier moeten we als samenleving oog voor hebben”, zei Thys eerder al.
Belgische Vrouwenraad:
“In de overgang naar een gelijke, duurzame en zorgzame samenleving moet
menstruatiemateriaal gratis beschikbaar zijn”, luidt het bij de Belgische Vrouwenraad.
“Wanneer je (zeker als jong meisje) niet in staat bent om je periodes van
ongesteldheid zorgeloos door te komen, kun je niet gaan en staan waar je wil. Je
dagelijkse leven komt in het gedrang. Er is geen sprake (meer) van gendergelijkheid
op die momenten, niet in vergelijking met jongens en niet in vergelijking met meisjes
die wel het nodige materiaal ter beschikking hebben.”
Schotland heeft dit goed begrepen
“Menstruatiecups zijn een duurzaam product met een positief langetermijneffect op
de wereldwijde afvalberg. Ze zijn geknipt voor jonge vrouwen, dit vanuit het principe
‘jong geleerd is oud gedaan’. Maar ook tampons, herbruikbare maandverbanden en
absorberend ondergoed zouden best gratis aangeboden worden. Cups en tampons
zijn immers niet voor iedereen geschikt.”
Voorts wijst de Belgische Vrouwenraad erop dat menstruatieproducten de
onderwijskansen waarborgen. “Meisjes hoeven niet te spijbelen. Hun zelfvertrouwen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PatouHoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.