De invoering van de vleestaks vanuit een moreel oogpunt
Wie door het centrum van Den Haag fietst kan het niet ontgaan: overal restaurants, snackbars
en winkels die ons verleiden om een hap te scoren. De laatste jaren komen nieuwe eetketens
snel en in grote massa tevoorschijn. Burger King, Kentucky Friend Chicken, Febo en Dunkin
Donuts e.d., ongezond eten ligt op handbereik. Daarentegen is het een zoektocht met weinig
keuzes voor een gezond maaltijd.
Een groot deel van het voedselaanbod in Nederland blijkt ongezond; hierdoor neemt het
probleem omtrent overgewicht toe.1 Inmiddels is meer dan de helft van de mensen tussen de
dertig en zeventig jaar te zwaar. Deze groep loopt hierdoor ook hoger risico op diabetes,
kanker, hart- en vaatziekten en nog een hele rits aan andere aandoeningen die overgewicht
met zich kan meebrengen. Ongezond eten is na roken een van de belangrijkste oorzaken van
vroegtijdig sterven in Nederland. 2
Het milieu neemt steeds meer een grotere rol binnen de politieke agenda. Over de jaren heen
zijn er verschillende moties ingediend in de Tweede Kamer met het verzoek om vlees te
belasten. Belastingheffing is namelijk onder meer een middel om keuzes van consumenten te
beïnvloeden ofwel producenten te remmen of te stimuleren. De verschillende mogelijkheden
tot invoering van een vleestaks worden in het licht van vele regels en beperkingen geplaatst.
Alhoewel uit de Stemwijzer is gebleken dat er groeiende interesse is in vleestaks, zijn er
genoeg overwegingen die gemaakt moeten worden alvorens zo een vleestaks
geïmplementeerd kan worden. De vraag die komt opspelen is dan ook of de invoering van een
zogenoemde vleestaks vanuit een moreel oogpunt is te rechtvaardigen.
Dat (overmatige) vleesconsumptie een verhoogd risico op gezondheidsproblemen met zich
meebrengt staat hedendaags niet langer ter discussie. Dit is min of meer een feit van
algemene bekendheid te noemen. Nu de overheid veel van ons leven reguleert en te maken
heeft met de gevolgen van de kans die zich verwezenlijkt heeft op gezondheidsklachten als
voormeld, zou men kunnen betogen dat de overheid ook een vrijbrief zou moeten hebben om
dit onderwerp aan te pakken, oftewel te reguleren. De kosten van de gezondheidsklachten zijn
immers aan de belastingbetaler. Vleestaks is in dit geval het middel waarmee de overheid de
consumptie en productie van vlees in toom kan houden, c.q. reguleren. Het is eigenlijk niet
anders dan de negatieve gevolgen van vlees mee te nemen in de prijs die men er voor betaalt.
Je betaald dus alleen in geval van consumptie en/of productie. Minder vlees eten zou dus beter
zijn voor zowel het klimaat als onze gezondheid. Prijsbeleid zou kunnen helpen om dat doel te
bereiken., zegt Liesbeth Velema van het Voedingscentrum. “Van het precieze effect van een
vleestaks weten we dus niet zoveel, maar er is genoeg onderzoek waaruit blijkt dat extra of
juist minder beprijzen van voedsel invloed heeft op de verkoop. Dat zie je bijvoorbeeld bij
suikerhoudende dranken en bij gezonde producten.”3
Waar velen van ons niet direct bij stilstaan is een ander aspect van vleesconsumptie,
namelijk de weerslag die vlees heeft op ons milieu én klimaat in het algemeen op veel
raakvlakken zoals ontbossing, hoog waterverbruik en CO2-uitstoot. (Drink)water wordt steeds
schaarser en CO2-uitstoot is een groot knelpunt op de politieke agenda waarmee we
worstelen. Dat het minderen van vleesverbruik een direct gunstig effect heeft op ons milieu is
1 Kolfschooten e.a., Juridisch instrumentarium voor een gezonde voedselomgeving in de stad,
Universiteit van Amsterdam in opdracht van gemeente Amsterdam, december 2020, p. 60 – 61;
Questionmark, Superlijst Gezondheid 2020. Welke supermarkt maakt gezond de makkelijke keuze?, 13
oktober 2020, p. 5.
2 Hilderink & Verschuuren, Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018: Een gezond vooruitzicht. Syn-
these, RIVM 2018, p. 17-18.
3 C van Mersbergen , 'Voor- en nadelen van de vleestaks', De Sentor 2022
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reyhans-. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.