Wetenschap moet consistent zijn (denkeigenschap), definities algemeen geldig, vaste kennis
Tegenhanger van relativisme, wat tot scepticisme komt
Zintuigelijke waarneming is onbetrouwbaar
Het voorwerp van wetenschap moet vast zijn (dus niet veranderlijk)
Wat leeft/stoffelijke werkelijkheid is veranderlijk en vergankelijk -> wisselvallig
Aristoteles
In het stoffelijke zit iets blijvends (universale in re) en dus iets algemeen geldigs
Kennis volgt op zintuigelijke waarneming van dingen = a posteriori
Hiërarchie van cognitie/kennen
1. Waarneming (alle dieren hebben het; veranderlijk en daarom onbetrouwbaar; kan alleen
geen kennis geven)
2. Geheugen (sommige dieren hebben het; maakt ervaring en leren mogelijk ->
abstraheren)
3. Ervaring (herinneren van veel produceren één ervaring; kennis van individu)
Vanaf hier wetenschappelijk (streven naar kennis over universalia en oorzaken)
4. Kunde/art (bewustzijn van oorzaken (het algemene); leren -> kennisvorming;
te onderwijzen)
5. Theoretische wetenschap (niet gericht op praktisch nut > gradueel onderscheid)
, 6. Wijsheid/geleerdheid/sofia
Eerste filosofie/theologie = kennis van het eerste wezen/zijnde
Ontologie = leer van het zijnde als zijnde = substantie (ipv materie/vormen)
> Kennis van oorzaken en eerste principes -> zijn bij gratie van substantie (bijv. kleur)
Substanties/wezens/ousia is het zijnde als zijnde primair -> combinaties van vorm en materie
die op zichzelf bestaan
= Eerste principe en oorzaak
Oorzakenleer van een standbeeld
- Vorm (bijv. rond)
- Materie (bijv. brons)
Kal: vorm en stof zijn principes van het concrete wezen
- Bewegingsoorzaak
- Doeloorzaak
Natuurlijke substanties
- Uit de natuur zelf voortgekomen, bijv. mensen, dieren, planten
- Hebben in zichzelf een principe van beweging/verandering en rust -> hun natuur
(materie/vorm)
Vorm = wat het volgens de definitie ervan is
Stof is algemeen (Kal); vorm en sto
Niet-natuurlijke substanties
- Kunstmatig tot stand gekomen, bijv. een stoel
- Hebben in zichzelf geen principe van beweging/verandering en rust
Plato
- Dialogen tussen Socrates en anderen
Filosofisch inzicht met inzicht dat ze het net niet helemaal hebben
Plato’s definitie van kennis is lang aangehouden
Kennis is een ware mening gepaard met een redelijke verklaring (logos)
Het stoffelijk waarneembare is wisselvallig, dus geen kennisobject
Wezens hebben niets vasts, maar zijn dynamisch
Steeds een nieuwe definitie mogelijk (problematisch!)
Kennis ligt niet in de empirie = scepsis
Het vaste ligt voor het waarneembare (ante rem)
Weten gaat vooraf aan de zintuigelijke waarneming van dingen = a priori
Herinnering-> kennis die je te binnen schiet -> definities
Idealen zijn wat is (algemene), wat we zien is het schijnbare
Verdubbeling: echte is abstract, concrete is schijn
Idee is normatief
De soort (bijv.) de mens blijft continu bestaan als idee, zintuigelijke uiting ervan wisselt
> Vergelijking woekerkruid: onzichtbare continu wortels met vergankelijke bloemen
- Dialogen tussen Socrates en anderen
Filosofisch inzicht met inzicht dat ze het net niet helemaal hebben
, Plato’s definitie van kennis is lang aangehouden
Gesprek met Theatetus
1. Kennis door zintuiglijke waarneming die de ziel doet
2. Er zijn ook zaken die de ziel niet door middel van de zintuigen doet maar door middel van
zichzelf
3. Waarnemen is dat wat ze ziel doet door middel van zintuigen
4. Voor kennis is het nodig het zijn te bereiken (de Vormen is het echte zijn, waarneembare
imperfecte kopieën daarvan)
5. Het zijn wordt bereikt door de ziel dmv zichzelf, niet dmv zintuigen
6. Meningen vormen is wat de ziel doet als ze op zichzelf met het zijn bezig is
Vormen meningen doet de ziel dmv zichzelf
Redenering tot indrukken
Kennis is een juiste mening met redenen
Bij juiste meningen is er geen tegenwerping mogelijk
Onvolledig, want je weet nooit of er echt geen tegenwerping is of dat je hem niet weet
Kennis is een juiste mening met onderbouwing
S: Verschil juiste mening en kennis is dat eerste vluchtig is (-> kun je aan twijfelen) en tweede vast is
op basis van een redelijke verklaring
Wat is een redelijke verklaring?
Theaetetus: kleinste deeltjes bestaat alles uit, die zijn onverklaarbaar en dus onkenbaar
Combinaties van deze elementen (lettergrepen) zijn wel kenbaar
Idee verworpen (Socrates: om lettergrepen te kennen moet je letters kennen of lettergrepen
moeten beginselen en dus onkenbaar zijn)
Nieuw idee: kleinste elementen zijn wel kenbaar
Drie mogelijke redelijke verklaringen
1. Uitdrukken van mening is verklaring
Verworpen: kan iedereen
2. Alle elementen doorlopen
Verworpen: verschillende talen -> onduidelijk wat elementen zijn/ware mening met
verklaring mogelijk die geen kennis is
3. Logos als teken waardoor object van alle andere verschilt
Je moet de dingen waar het van verschilt ook kennen en daar juiste meningen over hebben
Gesprek met Meno
M: Hoe onderzoeken wat je niet kent? -> waarvan je niet weet hoe het is? -> je kunt het geen
hoedanigheid en dus geen eigenschappen toekennen
Hoe deugd onderzoeken?
S: Slaaf kun je vragen stellen over wiskundige vormen, die kan vervolgens zelf met sturende vragen
op juiste antwoorden komen en het correcte antwoord kan herkennen wanneer hij het vindt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ecdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,94. Je zit daarna nergens aan vast.