Celdeling en erfelijkheid
leerdoelen:
Na het bestuderen van de stof kun je:
● de celtheorie beschrijven;
● de celcyclus beschrijven;
● de bouw van het DNA beschrijven;
● het proces replicatie beschrijven;
● uitleggen hoe een chromosoom er uit ziet in een cel die in de G1 fase zit en hoe een
chromossom er uit ziet in een cel die deelt;
● weergeven wat het verschil is tussen chromatine, chromatide en een chromosoom;
● de terminologie van de erfelijkheid beheersen
● een beschrijving geven van groei en normale celdeling
● de oogenese en de spermatogenese beschrijven
● uitleggen wat het verschil is tussen een erfelijke overgedragen en een niet erfelijke
overgedragen retinoblastoom is
de les:
celdeling en erfelijkheid. erfelijkheid begrijp je veel beter als je celdeling goed begrijpt.
programma:
- chromosomenkaart
- mitose
- celcyclus
- DNA replicatie
- chromosoom voor en na celdeling
- vormen van DNA
waarom dit onderwerp voor de oogzorg?
je zult veel te maken krijgen met overerving. Heel veel ziektes die een genetische bepaling
hebben.
wat zijn erfelijke ziektes?
hoe ontstaan erfelijke ziektes?
hoe groot is de kans dat een erfelijke ziekte
wordt overgeërfd?
, Je hebt van elke chromosoom er 2, 1 van je
vader, 1 van je moeder. (altijd een soort van
reserve)
chromosomen die bij elkaar horen gaan
tijdens de celdeling als een x in elkaar zitten.
Chromosomen bestaan uit DNA, waarop de
genen te vinden zijn.
een chromosomenkaart
zit een ziekte op X of Y chromosoom?
geslachtsgebonden overerving.
taaislijmziekte: komt geen water bij het
slijm, dus heel taai. komt door het chloor
kanaaltje. genetische aandoening: wil
zeggen dat een eiwit niet goed wordt
aangemaakt waardoor een niet werkzaam
chloride kanaaltje ontstaat.
CF:
- 4% van de mensen is drager van het gen op chromosoom 7
- 0,0004% van de baby’s heeft CF (1 op de 2500)
- recessief autosomaal
retinoblastoom:
tumor in het oog
- waarom wel bij kinderen en niet bij volwassenen?
- wat is het verschil tussen de erfelijke (2 ogen) en de niet erfelijke (1 oog) vorm?
willen we dit weten? ja
Voordat we gaan kijken hoe genen tussen individuen doorgegeven worden… kijken we
eerste hoe genen binnen een individu worden doorgegeven.
Tijdens alle delingen moest DNA gekopieerd worden en precies doorgegeven worden aan
de volgende cel.
, Mitose
is een normale celdeling waar de volledige DNA gekopieerd en doorgegeven wordt.
Robert Hooke ontdekte cellen. Hij zag ze als een soort bakstenen in de muur, als een soort
blokjes om er volume aan te geven.
Waar komen cellen vandaan?
Schwam en Schleiden kwamen in 1837 met de celtheorie.
de celtheorie:
- elk organisme bestaat uit 1 of meer cellen
- cellen vormen de primaire bouwstenen voor de structuur en functie van de
organismen en hebben alle kenmerken van het leven (elke cel leeft)
- cellen ontstaan uit andere cellen
de celcyclus zet 2 dingen op een rij: hoe ziet een cel er gewoon uit en hoe ziet een cel er uit
als die gaat delen
Kun je dit praktisch maken?
A heeft meer dochtercellen
omdat mitose een groter deel
van de cirkel is dan B. Mitose
doet er iedere keer even lang
over.
Kanker cel deelt veel te snel.
Kun je die interfase langzamer
maken zodat die niet meer zo
snel deelt?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkioptometrie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.