100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 9. Tijd van wereldoorlogen €6,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Geschiedenis

Samenvatting

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 9. Tijd van wereldoorlogen
 0 keer verkocht

Dit is een samenvatting van tijdvak 9: de tijd van wereldoorlogen. Het gaat over de Eerste en Tweede Wereldoorlog, het interbellum, beurskrach, kolonialisme, totalitaire systemen en propaganda.

Voorbeeld 2 van de 7  pagina's

Document informatie

  • 20 oktober 2022
  • 7
  • 2021/2022
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (4930)

Verkoper

avatar-seller
7Student

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Geschiedenis Tijdvak 9. De tijd van wereldoorlogen

§1 De Eerste Wereldoorlog

KA:
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering

Aanleiding Eerste Wereldoorlog: moord op Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand 28 juni 1914
Oostenrijkers vermoedden dat Servische geheime dienst erachter zat.
Oostenrijk besloot Servië te straffen. Duitsland bood Oostenrijk steun.
Oostenrijk Servië een ultimatum: Oostenrijkse rechercheurs moesten in Servië de vrije hand krijgen.
Servië weigerde, nadat Rusland steun had beloofd.
 28 juli verklaarde Oostenrijk Servië de oorlog
 Rusland en Frankrijk mobiliseerde leger → Duitsland verklaart Rusland en Frankrijk oorlog
 Duitse leger trok neutrale België binnen → Groot-Brittannië verklaart Duitsland oorlog
Geallieerden Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland vochten tegen centralen Duitsland en Oostenrijk.
Nederland bleef neutraal.
Toen VS in 1917 aansloot bij geallieerden was het een wereldoorlog.

Oorzaken oorlog:
Bondgenootschappen ontstaan: Oostenrijk + Duitsland en Rusland + Frankrijk
Spanningen liepen op door nationalisme en onderling vertrouwen.
- Frankrijk wilde wraak voor verloren oorlog tegen Duitsland
- Oostenrijk voelde zich bedreigd door Rusland
- Rusland zag Duitsland en Oostenrijk als obstakel voor machtsuitbreiding
- Duitsland omsingeld door Rusland en Frankrijk en vond dat het recht had op meer macht
 Oorlogsvloot om koloniale rijk uit te breiden → wapenwedloop op zee met Groot-Brittannië
Er heerste militarisme. Leger werd verheerlijkt.
Spanningen op de Balkan vormden grootste bedreiging. In 1912 en 1913 Balkanoorlogen gevoerd.

Verloop oorlog:
 Fransen vielen Elzas-Lotharingen aan
 Duitsers rukte snel op België en Noord-Frankrijk
 West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk in tweeën gedeeld door loopgraven van Frankrijk en Duitsland
- Westelijke front vier jaar muurvast.

Oostfront: Duitsland en Oostenrijk tegen Rusland (binnenlandse problemen)
Communisten onder leiding van Lenin grepen macht in Rusland → regering sloot vrede met Duitsland 1918
Duitsers begonnen voorjaarsoffensief → geallieerden tegenaanval
- Geallieerden twee voordelen: voortdurend nieuwe Amerikaanse troepen en beschikten over tanks

Duitsers teruggedrongen uit oude linies, besef oorlog verloren.
Burgerregering opgesteld om te proberen vrede te sluiten.
Keizer hoorde dat leger niet meer voor hem wilde vechten → vluchtte naar Nederland.
Duitsers vroegen om wapenstilstand, ging in op 11 november 1918.

Eerste wereldoorlog leidde tot ongekende verwoestingen
- Vernietigingskracht wapens toegenomen door industrialisatie.
- Duitsers zetten massavernietigingswapen gifgas in.
- Prikkeldraad en mijnenvelden tussen loopgraven
Veel doden konden niet geïdentificeerd worden.
Veldslagen waren lang.
Overlevenden psychische klachten

, Legers bestonden uit dienstplichtigen en vrijwilligers.
Achterblijvers productie op gang houden (vrouwen en ouderen).
Economie afgestemd op oorlog → beperking productie consumptiegoederen → voedseltekorten.
Duitsland geallieerde blokkade van havens.
Burgers kwamen om van honger of werden vermoord voor intimidatie van bevolking.

Gevolgen oorlog:
Duitsland Vrede van Versailles tekenen
- Kreeg herstelbetalingen opgelegd
- Mocht geen lid worden van Volkenbond, opgericht in 1919
Van multi-etnische staten bleef alleen Rusland bestaan.
- Communisten heroverden die landen → Sovjet-Unie
Habsburgse rijk viel uiteen.
- Slovenië en Kroatië vormden met Servië en Bosnië de nieuwe staat Joegoslavië.
Ottomaanse rijk viel uiteen.
Nationalist Mustafa Kemal stichtte republiek Turkije.

§2 De economische wereldcrisis

KA: De crisis van het wereldkapitalisme

Na de oorlog → recessie
1914 economische groei: roaring twenties of gay twenties
- Amerikaanse economie groeit door uitbreiding wegen- en elektriciteitsnet + opkomst nieuwe producten
- Consumptiemaatschappij: mode, uitgaansleven, vermaaksindustrie
Economische groei → optimisme
 Aandelenkoersen stegen
 24 okt 1929, Zwarte Donderdag, verkochten beleggers aandelen → paniek
 Beurskrach → recessie
 Banken, fabrieken, landbouw failliet → productie ↓ en werkloosheid ↑
- Geen sociale zekerheid
Europa en koloniën ook getroffen door wereldkapitalisme
- Overal overtollige voorraden, productiebeperking, werkloosheid, dalende koopkracht

Directe oorzaak Grote Depressie: beurskrach
 Voor aandelen geld geleend → banken vroegen geld terug toen koersen daalden
 Verminderde waarde, dus banken failliet
 Spaarders bij die banken geld kwijt
Indirecte oorzaak: overproductie
 WOI landbouwgrond verwoest → boeren productie opgevoerd
 Europese landbouw herstelde → meer productie dan vraag → prijzen dalen → boeren failliet
 Amerika: tijdens en na WOI steeg productiecapaciteit, maar lonen niet
 Amerikanen gingen geld lenen
 Crisis 1929 → bedrijven voorraad over en ontsloegen personeel → koopkracht daalt
Wereldcrisis doordat landen met elkaar verbonden zijn in wereldeconomie
1929 vroeg Amerika leningen aan Duitsland terug → Duitsland staakte herstelbetalingen aan Frankrijk en
Groot-Brittannië

Regeringen dachten dat crisis vanzelf zou overgaan als productie en prijzen daalden
- Overheid bezuinigen
Herstel begon met: 1933 new deal President Roosevelt
- Overheid redde banken met staatsleningen, gaf geld aan werklozen etc.
Crisis in het interbellum eindigde pas echt met de Tweede Wereldoorlog
Welvaart begon weer te stijgen aan het eind van de tijd van de wereldoorlogen (1900-1950)

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 7Student. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€6,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd