Onderzoeksmethodologie
,Belangrijke begrippen & overzicht
Begrippen
Construct (theoretische Een niet direct observeerbaar/meetbaar concept (abstract, algemeen)
variabele) Een construct is een abstract begrip dat we willen meten.
Voorbeelden: Liefde, intelligentie, agressie, zelfrespect en succes
Bestaan niet als fysieke objecten, maar beïnvloeden ons wel
Abstract concept dat we willen vatten
Geen fysieke aard
we kunnen constructen alleen indirect en imperfect meten door middel
van een operationele definitie. (om het toch te onderzoeken)
Hypothese Falsifieerbare stelling over relatie twee of meer constructen. Vaak causale verbanden
(oorzaak en gevolg), hoeft niet.
In een onderzoek zijn de resultaten "consistent zijn met" of "ondersteunen" een
hypothese, maar niet dat de hypothese is aanvaard. Hypothesen zijn in het beste geval
bestand tegen pogingen om aan te tonen dat ze onjuist zijn. Er zijn bijna altijd andere
verklaringen voor een reeks bevindingen die een hypothese lijken te ondersteunen, dus
een echt wetenschappelijk standpunt is altijd sceptisch.
Theorie Set gerelateerd hypothesen. Vaak in vorm syllogisme (logische stelling) Doel:
beschrijven, verklaren en/of voorspellen.
Kracht theorie gevormd door zwakste schakel
Variabelen (indicator) Zaken/attributen die zich in verschillende modaliteiten (haarkleur, geloof, bloedruk) of
gradaties (leeftijd, lengte)voordoen. Het kan dus van waarde veranderen afhankelijk
van mensen/omgeving
Operationele constructen (abstract). Iets wat je kan meten. Hebben minstens 2
waarden, anders constanten
Onafhankelijke variabele Oorzaak. Als je deze verandert, kan je het effect meten van de afhankelijke variabele.
Gemanipuleerd door de onderzoeker
Afhankelijke variabele Gevolg, hetgeen wat afhankelijk is van de onafhankelijke variabele
(responsvariabele)
Confounding variables Derde variabelen die een verband kunnen verklaren (alternatieve verklaring). Die moet
(confounder) je proberen uit te sluiten in je onderzoek. Meer last bij field research
Confounding Wanneer de niveaus van de onafhankelijke variabele direct variëren met een andere,
niet essentiële/storende factor(en) (interne validiteit)
Condities Niveaus van onafhankelijke variabele. Waar je participanten aan toewijst bij meerdere
onderzoeksgroepen
Correlatie Empirische associatie. Impliceert geen oorzakelijk verband
Operationalisatie Specifieke concrete methode om een construct te meten/manipuleren.
(geobserveerde Geeft de mogelijkheid om mensen te scoren op de onderzochte variabelen
variabele) (meting en proces)
Causaliteit Oorzakelijkheid, oorzaak en gevolg relaties
Cause (oorzaak) Maakt elk ander ding, idee, substantie, manier effect heeft op iets anders op gang te
brengen
Effect (gevolg) Het verschil tussen wat is gebeurd en wat er anders gebeurd zou zijn
Biased Vertekening. Proberen uit te sluiten bij wetenschap
, Populatie De gehele groep mensen waarop de hypothese zou moeten gelden
Debriefing Een informatie uitwisseling aan het einde van een labonderzoek. Waarbij je vraagt hoe
het met de participanten gaat en eventuele nazorg verleend. Tot slot vertel je op het
eind het daadwerkelijke doel van het onderzoek.
Interne validiteit De mate waarin een onderzoeksdesign het mogelijk maakt om een causale conclusie te
trekken over het effect van de onafhankelijke variabelen op de afhankelijke variabelen
Construct validiteit De mate waarin het geoperationaliseerde construct het bedoelde theoretische
construct representeert (kernbegrip)
Externe validiteit In hoeverre de onderzoeksresultaten van instellingen, populaties en dergelijke kunnen
worden veralgemeend of gegeneraliseerd
Conclusie validiteit De mate waarin de gekozen statistische analyse geschikt is om je onderzoeksvraag te
beantwoorden
Betrouwbaarheid Mate waarin meetinstrument vrij is van willekeurige (random-error) fouten (niet-
systematische fouten)
Systematische meetfout Ongewild mee-meten van andere constructen
Niet-systematische Fouten die toevallig optreden en waar geen patroon in zit
meetfout
Statistical power De kans om de voorspelde relatie te vinden als de relatie echt bestaat.
Laboratory setting Omgeving die volledig gecontroleerd wordt door de onderzoeker. Zelfde
omstandigheden in dezelfde setting voor alle participanten
Field research Onderzoek in natuurlijke omgeving van participanten
Engaged research Onderzoek dat wordt uitgevoerd in samenwerking met praktijkmensen, beleidsmakers
en andere maatschappelijke partners.
Het kan geëngageerd onderzoek, partnerschapsonderzoek, collaboratief onderzoek,
actieonderzoek of participatief actieonderzoek worden genoemd.
Random assignment Het random toewijzen van deelnemers aan de verschillende condities (groepen) in je
(Aselecte toewijzing) onderzoek
Probality concepts Het random selecteren van deelnemers voor je onderzoek vanuit gehele populatie
(Random sampling) (selectie uit de populatie waarin je geïnteresseerd bent). (voorafgaand aan aselecte
(Aselecte steekproef) toewijzing)
Non-probality sampling (Niet-willekeurige, selecte, selectieve) steekproeftrekking.
(niet-aselecte steekproef) Sommige elementen in het steekproefkader hebben geen kans om te worden
geselecteerd of hun waarschijnlijkheid is onbekend
Experimenteel onderzoek Manipulatie, meerdere groepen, controlegroep. (Randomized designs) --> positief
((randomized)experiments interne validiteit. Onderzoeken die worden uitgevoerd, met willekeurige toewijzing
) aan de onafhankelijke variabele. Nuttig en waardevol voor oorzakelijke verband.
Randomization Of proefpersonen al dan niet willekeurig aan condities worden toegewezen (aselecte
toewijzing)
