In de samenvatting vind je alles terug over het 1ste deel recht. De samenvatting is gebaseerd op de PPT en eigen notities. Het is zo gemaakt dat het voor iedereen duidelijk is.
Het ‘recht op een eerlijk proces’ is een mensenrecht dat onder andere opgenomen is in artikel 6 Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM)
Wordt ook wel recht op behoorlijke rechtsbedeling genoemd
Dat veronderstelt de uitbouw van onafhankelijke en onpartijdige rechtbanken waar burgers naar toe kunnen
wanneer ze een juridisch geschil hebben
Burgers hebben daarbij het recht om zich te laten bijstaan door een advocaat (recht op juridische bijstand)
Vaak leiden juridische geschillen evenwel niet tot een procedure voor de rechtbank wegens te duur, te lang,
te omslachtig...
Geschillen worden daarom vaak beslecht buiten de rechtbank. Dat kan op verschillende manieren. We
noemen dit ‘alternatieve geschillenregeling’
Belangrijk in heel dit verhaal is ook de vraag in welke mate mensen op de hoogte zijn van hun rechten. En
waar ze terecht kunnen wanneer ze juridische informatie wensen. We noemen dit ‘rechtshulp’
Deze presentatie gaat achtereenvolgens in op:
→ Rechtshulp
→ Alternatieve geschillenregeling
→ Geschillenregeling voor de rechtbank
2. WAAR KAN JE TERECHT VOOR RECHTSHULP?
2.1 ADVOCATUUR
Advocaten doen meer dan burgers vertegenwoordigen voor de rechtbank
Taken van een advocaat:
→ Cliënten informeren
→ Advies te verstrekken
→ Helpen om geschillen buiten de rechtbank te beslechten (onderhandelen, bemiddelen...)
→ Vertegenwoordigen bij procedures (pleitmonopolie, behalve…)
In elk gerechtelijk arrondissement gratis juridische eerstelijnsbijstand, bemand door advocaten
Vindt plaats in justitiehuizen, OCMW’s, Sociaal huis....
Beantwoordt eenvoudige juridische vragen over uiteenlopende onderwerpen:
→ Huur
→ Faillissement ...
→ Familiale zaken (adoptie, ouderlijk gezag, echtscheiding, uitkering levensonderhoud...)
→ Consumentenproblemen
→ Uitvoering straffen (bv. werkstraf, elektronisch toezicht, voorwaardelijke vrijlating)
→ ...
Juridisch advies eerstelijnsbijstand kan bestaan uit:
→ Antwoord op eenvoudige juridische vragen
Moet ik antwoorden op deze brief?
Welke dienst kan mij verder helpen?
Moet ik aanwezig zijn op de zitting?
Is het de moeite een advocaat te raadplegen?
Kan ik nog iets ondernemen
, → Informatie over bevoegde diensten
→ Verwijzing naar bevoegde diensten indien nodig
Juridische eerstelijnsbijstand wordt georganiseerd door de Commissie voor juridische bijstand (CJB)
Samenstelling:
→ Vertegenwoordigers van de balie (advocaten)
→ Vertegenwoordigers van het Geïntegreerd Breed Onthaal (OCMW, CAW, Sociale Diensten
Ziekenfondsen)
→ Vertegenwoordigers van organisaties die werken met de meest kwetsbare doelgroepen
Taken:
→ Organiseert zitdagen eerstelijnsbijstand
→ Bevordert overleg tussen organisaties voor juridische bijstand
→ Verspreidt informatie over juridische bijstand
2.2 OCMW
Artikel 1. OCMW -wet
“Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te
stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.
Er worden openbare centra voor maatschappelijk welzijn opgericht die, onder de door deze wet bepaalde
voorwaarden, tot opdracht hebben deze dienstverlening te verzekeren.”
Art. 60§2 OCMW-wet
“Het centrum verstrekt alle nuttige raadgevingen en inlichtingen en doet stappen om de betrokkenen alle rechten en
voordelen te verlenen waarop zij krachtens de Belgische of de buitenlandse wetten aanspraak kunnen maken”
Meeste OCMW’s hebben dienst rechtshulp
→ Stafmodel of baliemodel
→ OCMW’s zitten in CJB
2.3 VAKBONDEN
Vakbonden voorzien rechtshulp voor hun leden
Juridisch advies op vlak van arbeidsrecht – sociale zekerheidsrecht
→ Ontslag
→ Kinderbijslag
→ Werkloosheid
→…
Kunnen pleiten voor de arbeidsrechtbank (uitzonderlijk ook ondernemingsrechtbank, beslagrechter)
Uitzondering op pleitmonopolie advocaten
2.4 MUTUALITIETEN (ZIEKENFONDSEN
Meeste ziekenfondsen voorzien rechtsbijstand voor hun leden
Juridisch advies op vlak van sociaal /medisch recht:
→ Ziekteverzekering
→ Pensioenen
→ Verhoogde kinderbijslag
→ Ziekenhuisfacturen
→ Medische fouten
→…
Soms ook procesfinanciering
Vaak via “Dienst maatschappelijk werk van ziekenfonds”
, De dienst Ledenverdediging (van de CM) informeert, adviseert, bemiddelt en verdedigt indien nodig je belangen
voor de rechtbank als je met onderstaande problemen geconfronteerd wordt:
Problemen met instellingen of zorgverleners
→ Honoraria van zorgverleners
→ Ziekenhuisfacturen
→ Organisatie van de zorgverlening
→ Kwaliteit van de gezondheidszorg
→ Administratieve problemen
Problemen met de toepassing van de sociale wetgeving
→ Verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering
→ Rust- en overlevingspensioen
→ Gewaarborgd inkomen van bejaarden
→ Verhoogde kinderbijslag
→Financiële tegemoetkoming voor personen met een handicap
Problemen ten gevolge van letsels opgelopen door een medisch ongeval veroorzaakt door zorgverleners
5. VERBRUIKERSORGANISATIES
Test aankoop is de bekendste
Geeft tijdschriften uit met consumenten- en juridische informatie
→ Test-aankoop
→ Budget & recht
→ Test gezondheid
Geven advies aan leden en bieden rechtsbijstand
Nemen vaak deel aan arbitrages (alternatief voor de procedure bij de rechtspraak) en geschillencommissies
(adviseert en bemiddeld, of doet een uitspraak)
Mogelijk om “class actions” (groepsvordering) te voeren namens consumenten
→ Dieselgate - Volkswagen
→ NMBS
→ Groupon
→ ...
6. WETSWINKELS EN HUURDERSBONDEN
Wetswinkels ontstaan jaren ‘70 door studenten rechten
Gaven/geven gratis advies op juridisch vlak
Vaak omgevormd tot huurdersbonden die huuradvies geven
Huurdersbonden tegenhanger eigenaarssyndicaten : collectieve belangenbehartiging
7. KINDERRECHTWINKELS
Sinds 2017 is de naam kinderrechtswinkel gewijzigd naar tZitemZo
Taken van tZitemZo zijn:
→ Individueel info- en advies verstrekken
→ Collectief informatie verstrekken
→ Maatschappelijke actie voeren
→ Daadwerkelijke rechtsbijstand bieden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinestevens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
