Hoorcollege 1 (6-9-2022)
Organisaties zijn overal en presenteren zichzelf middels logo’s naar de wereld die wij (vaak)
direct herkennen.
Wat is een organisatie?
Hoewel de meesten van ons een organisatie kennen als we er een zien, is de diversiteit en
complexiteit van organisaties en hun activiteiten moeilijk in één formele definitie te vangen.
Als gevolg hiervan bestaan er meerdere, soms tegengestelde opvattingen over organisaties,
die elk specifieke kenmerken van organisaties benadrukken, maar noodzakelijkerwijs slechts
een gedeeltelijk en onvolledig beeld geven.
(Baum & Rowley)
Drie uitdagingen bij het lesgeven van organisatie en macht:
1. Wat wilden auteurs precies duidelijk maken? En wat was er bijzonder aan hun
bijdrage?
2. Koppel de academische tekst aan actuele studies en grote uitdagingen (zoals
klimaatverandering, globalisering, veiligheid & beveiliging, snelle verstedelijking
➢ Hoe deze inzichten toe te passen in de recente praktijk?
➢ Wat is er in de loop van de tijd veranderd?
3. Wat is het nut van theoretiseren over organisaties en macht?
Theorizing on organizations and power
It is not about theory versus practice used everyday language, but about:
• Geïnformeerde kennisclaims
• Algemene structuur van karakter van gebeurtenissen
• Ons begrip verdiepen
• Conceptualisering
• Formulieren; verklarend, interpreterend, emancipatoir (Cornelissen et all, 2021)
What is theory – 1
Een theorie is:
Een set van onderling samenhangende constructies (concepten) definities en proposities die
een systematisch beeld van verschijnselen geven door relaties tussen variabelen te
specificeren, met als doel de verschijnselen te verklaren en te voorspellen.
Sociale identiteit is iemands gevoel
van wie ze zijn op basis van hun
groepslidmaatschap(pen). Tajfel
(1979) stelde voor dat de groepen
(bijv. sociale klasse, familie,
voetbalteam enz.) waartoe mensen
behoorden een belangrijke bron van
trots en zelfrespect waren.
,What is theory – 2
Grounded theory is een complex iteratief proces. Het onderzoek begint met het opwerpen
van generatieve vragen die helpen om het onderzoek te sturen, maar die niet statisch of
beperkend zijn bedoeld. Naarmate de onderzoeker gegevens begint te verzamelen, worden
de theoretische kernconcepten geïdentificeerd. Tussen de theoretische concepten en
gegevens worden voorlopige verbanden ontwikkeld.
Organisatie en macht als een sociale wetenschappelijke discipline
• De focus ligt niet zozeer op efficiëntie en effectiviteit (of managementtools), maar op
begrip (‘Verstehen’):
➢ Verschillende sociaalwetenschappelijke thema's, methoden en theorieën zijn
nuttig
➢ Inbedding in maatschappelijke fenomenen en ontwikkelingen is cruciaal
• Gezond verstand, verschillende definities, vooroordelen …
Organizations
- Organisaties zijn sociale entiteiten die doelgericht zijn; zijn ontworpen als bewust
gestructureerde en gecoördineerde activiteitensystemen, en zijn gekoppeld aan de
externe omgeving. (Daft, 2004).
- Organisatie is "een systeem van bewust gecoördineerde persoonlijke activiteiten of
krachten" (Chester Barnard)
- Organisaties zijn arena's van macht waar discursieve strijd plaatsvindt
- Of auteurs ontkennen het bestaan van ‘organisaties’ en spreken liever van processen
van ‘organiseren’.
Organisaties: een kijk hierop
De visie die we in deze cursus aannemen, komt in de buurt van die van Baum en Rowley
(2002: 2):
“De meeste woorden die eindigen op “-tion” zijn dubbelzinnig tussen proces en product –
tussen de manier waarop men daar komt en het resultaat. Ons woord, organisatie, deelt
deze ambivalentie, die zelf verwijst naar het proces van 'organiseren', of naar het resultaat
van organiseren.
Hoewel het scala aan definities voor verwarring kan zorgen, bieden ze samen ook een
manier om de volledige breedte van het organisatieleven te vatten.”
Thema’s die belangrijk zijn voor organizing, for
organisational life.
,Why bother about organizations?
- Organizations are all around
- We spend most of our lives, both working and private, in organizations
- Large organizations have become dominant in our society
- Organizations are able to help solving pressing problems
- Organization theory can introduce new perspectives to practice: organizing instead
of organizations
Hoorcollege 2 - (8-9-2022)
Agency en structure
Agency en structure is de brug tussen micro en macro
Iedereen denkt dat hij of zij in controle is. Maar dat zijn we niet. Dit geeft verkeerde inzicht
in sociale processen, want sociale processen halen controle weg.
1. Instituantional relaties and individual lifewords:
Structure moet aan de top. De woorden
boven structuur zijn woorden die wij
gebruiken of naar structuur de refereren.
Structuur ligt niet binnen onze macht. Het is
alles in onze samenleving en organisaties dat
op de een of andere manier effect op ons
heeft.
Agency = onze betrokkenheid met de sociale
wereld. Agency is onze individuele
actie/denkwijze.
Structuur is niet bij ons, wij zijn structuur en agency op hetzelfde moment. We reproduceren
structuren. Zonder ons zal structuur uit elkaar vallen en verdwijnen.
Agency-structure is niet in onze hand, we hebben het niet maar zijn wel onderdeel van.
Maar produceren het wel en is er altijd.
, Ziekenhuis is als een kastenmaatschappij → je hebt verschillende blokken (specialismes);
medische specialisten, het management, de verpleekkundige etc. Het duurt lang voordat je
van het ene specialisme naar de andere kan, het is überhaupt erg lastig. Tussen de
specialisme is een duidelijke hiërarchie aanwezig.
➔ Structuur kan je niet negeren. Je kan niet door de structuur heen gaan en het dan
negeren. Mensen zullen je altijd aan de sociale structuur herinneren. Dus als je
degene ‘boven’ jou disrespectvol behandeld dan zal je dat te horen krijgen
(consequenties.
➔ Als je ergens bijv. nieuw binnenkomt ga je je eerst verdiepen hoe je je moet kleden, je
gedragen binnen de structuur etc. Wanneer je je hier ook naar gedraagt zal je snel
onderdeel worden van die structuur.
Als twee kanten van een medaille, zijn sociale
werkelijkheden zowel individueel als institutioneel,
zowel persoonlijke leefwereld als
bovenpersoonlijke structuur
We leven in onze wereld en zijn ook bewust van onze persoonlijke levens. Maar onze
persoonlijke leefwereld speelt zich af binnen grotere structuren. Maar van deze grotere
strcuturen zijn wij ons niet zo bewust gedurende de handelingen etc.
2. Institutionalization
Agency → (existutinalization/institutalization) → structure
Existutinalization is referraing to the individual…
Process of institutalization
1. Habitation – ‘that’s how I do it’
➢ De meeste van ons kiezen voor dezelfde stoel als
voorheen, we kiezen voor routines/gewoontes.
2. Reciprocal typification – that’s how we do it’
➢ Het is goed om de andere te leren kennen, zodat je weet wat de andere gaat doen
en je jouw routine erop kan aanpassen. Een vriend doet dit en dat, dus jij doet
precies iets anders zodat het niet ‘rommelig’ wordt.
3. Legitimation – that’s why we do it
➢ We moeten kunnen verklaren waar we in verkeren om andere uit te kunnen leggen
waarom we het doen. Je wil dat ze het weten omdat ze anders het kunnen
‘verpesten’. Dit is zoals we het doen en we willen graag dat jij hier ook onderdeel
van bent. Waarom we denken dat normaal, normaal is. ‘Doe maar normaal, dan doe
je al gek genoeg’.
4. Objectification – that’s just the way it is
