College aantekeningen
Aantekening Hoorcollege 1-7 (incl. verdiepingsuren)
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges ARW1 (week 1-7), inclusief alle verdiepingsuren.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
ARW HC Week 1I. Wat is recht?
- Taal
- Een discursieve grootheid (tegenovergestelde van intuïtief)
- Dynamisch (voortdurend in beweging)
Tijd- en plaatsgebonden
‘… a living instrument, to be interpreted in the light of present-day conditions…
Wetten op internationaal niveau. Globalisering. Internationalisering &
internetionalisering.
- Ars boni et aequi (Celsus) ‘Kunst van het redelijk en billijke (kunst van het goede
en rechtvaardige)
- (Ulpianus) Eerlijk leven, de ander niet schaden, en ieder het zijne geven.
- (Kant) Het recht is een stelsel waar de vrijheid van de een volgens een algemene wet
in gelijkheid wordt gebracht met de ander.
Wat is recht?
- Allerlei (basis)regeltjes.
1. (verhaal gynacoloog) als je terkortschiet, moet je schade vergoeden
2. (verhaal embryo’s) je moet je aan je afspraken houden
1. Orestes
- Zaak waar wraak op wraak op wraak was.
- Rechter: het beëindigen van een conflict.
- Manieren om geschil te beëindigen mediation, arbitrage, formele rechtspraak
2. Leviathan (zeemonster uit bijbel)
- Hobbes: dit zeemonster symboliseert de natuurlijke staat van de mens de
natuurlijke toestand is een voortdurende staat van oorlog.
- De soeverein kan zorgen voor orde en veiligheid doormiddel van geweldsmonopolie.
- Locke: wel beperkingen aan die macht stellen. De staat moet zich aan het eigen recht
houden. Legaliteitsbeginsel + grondrechten.
- Rousseau: het volk regeert (kiest zijn leiders). Geen zeemonster, maar democratie.
3. Antigone (landverrader mag niet worden begraven)
- De zus gelooft in het natuurrecht en begraaft haar broer toch. Kan/mag/moet je soms
ongehoorzaam zijn?
- Natuurrecht: basisbeginsel van de mensenrechten
- Radbruch: voor WOII rechtspositivist (wat in de wet staat is het recht). Na WOII soms
voorrang voor natuurrecht. (Hoe anders de nazi’s te moeten bestraffen?)
Wat is recht?
- Rechtszekerheid v. rechtvaardigheid
Haviltax arrest. Volgens de HR moet een contract niet zuiver taalkundig uitgelegd
worden.
, - Taal, dus context
- Tegenspraak
- Retoriek
- Redelijkheid en billijkheid (staat open voor interpretatie)
Wat is recht?
- Objectieve / positieve recht:
Geheel van alle geldende rechtsregels
Op een bepaalde plaats
Op een bepaald tijdstip
- Dubbele betekenis
Het objectieve recht: law
Geheel van alle geldende rechtsregels (plaats/tijd)
Synoniem: positief recht
Een subjectief recht: right
Bevoegdheid die een persoon ontleent aan het objectieve recht
II. Waar vinden we het recht?
- Legisme (het recht moet te vinden zijn in de wet) (Montesquieu).
- Wet Algemene Bepalingen (1829)
Hier zit het legisme in. regter moet volgens de wet spreken
In artikel 13 staat dat de rechter niet mag weigeren recht te spreken.
Het recht vinden we in rechtsbronnen (6 bronnen)
1. Verdragen + besluiten van volkenrechtelijke organisaties
2. Wet
3. Jurisprudentie (rechtspraak). (In de praktijk wel (de facto), maar juridische gezien
geen rechtsbron (de iure)) (Lagere rechters hoeven niet het oordeel van de hoge raad
over te nemen)
4. Gewoonte: (Vereiste) langdurig gebruik + rechtsovertuiging.
5. Gepubliceerde beleidsregels.
6. Algemene rechtsbeginselen (sommige in de wet, sommige ongeschreven)
III. Hoe delen we het recht in?
- In publiek- en privaatrecht.
1. Publiek: verticaal (ongelijkwaardig, overheid heeft bevoegdheden over de burger)
2. Privaat/burgerlijk/civiel: horizontaal (gelijkwaardig, personen en rechtspersonen)
(De overheid kan ook in deze lijn zitten, bijv. voedsel leveren aan gemeente)
,Traditionele rechtsgebieden
1. Staatsrecht (publiek)
- Inrichting van de staat en zijn organen.
- Grondwet
2. Bestuursrecht (publiek)
- Juridische bestuursactiviteit v/d overheid
Bestuursorganen
Besluiten
Belanghebbenden
3. Strafrecht (publiek)
- Rechtsgebied van de strafbare gedragingen
Publiekrechtelijk, met privaatrechtelijke trekken
Overheid die ingrijpt in leven burgers
Maar: veelal conflict tussen burgers
Vervolgingsmonopolie Openbaar Ministerie (OM)
Maar: klachtrecht (art. 12 Sv)
4. Burgerlijk recht (privaat)
- Horizontale verhouding
Verhouding burgers onderling
Verhouding burgers en rechtspersonen
NV, BV, vereniging, stichting
Ook staat, provincie, gemeente
Hoe delen we het recht in?
- Naar de functie ervan
1. Conflict-voorkomend: ordening
Materieel recht
Geboden en verboden
Vanwege gerechtigheid en/of doelmatigheid
2. Conflict-oplossend: handhaving
Formeel recht (procesrecht)
Hoe delen we het recht in
- In functionele rechtsgebieden
IT-recht
Milieurecht
Jeugdrecht
Gezondheidsrecht
Demonstratierecht
Etc.
Belangrijk onderscheid:
Formeel recht: gaat om de procedure, de regel.
, Materieel recht: gaat meer om de inhoud.
Verdiepingsuur week 1:
Stelling: ‘Een materiële rechtsstaatopvatting is afhankelijk van tijd en plaats.’ (Onjuist)
Formele rechtstaat: staat is gebonden aan het recht.
Materiële rechtstaat: de overheid houdt zich aan het recht (legaliteitsbeginsel) en dit recht stelt
ook wat voor. Formeel + dat het recht wat moet voorstellen. (Grenzen aangeven voor het
zeemonster)
Stelling: ‘Rousseau stelt dat de effectuering van individuele vrijheidsrechten een
noodzakelijke voorwaarde vormt voor volkssoevereiniteit. (Onjuist)
De meerderheid beslist, de algemene wil van het volk. Individualisering is gevaarlijk voor de
vrije wil.
Stelling: ‘Art. 2:248 Burgerlijk Wetboek bevat een regel van formeel recht.’ (Onjuist)
Een wet van formeel recht gaat over procesrecht.
Altijd eerst opzoeken, gaat over de inhoud.
Formeel recht is iets anders dan formele wetgeving.
Stelling: ‘De coördinatiefunctie, naar het idee van Thomas Hobbes, houdt in dat de staat
burgers angst inboezemt, zodat zij zich beheersen en gedragen.’ (Onjuist)
De ordefunctie zorgt voor het beheersen en gedragen van de burgers.
De coördinatiefunctie zorgt ervoor dat de soeverein de macht heeft om knopen door het
hakken. Besluiten neemt.
Tentamenvraag (2017)
Lees artikel Ya 45 Kieswet
a. Maakt deze bepaling deel uit van een wet in formele zin?
Beatrix (regering), Staten-Generaal en Raad van State. Dus wet formele zin. (Het gaat om de
herkomst, wetgever (regering en staten generaal, art 81 v.d. grondwet). Beatrix regering en
staten generaal (uitleggen op tentamen).
b. Bevat deze bepaling materieel recht?
Nee. Gaat om procesrecht formeel recht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper History98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen