Samenvatting van het boek Eeuwige Schoonheid van Gombrich. De samenvatting is gemiddeld 1 A4 per hoofdstuk, dus echt de kern is eruit gehaald! Het boek zelf is best pittig om te lezen, dus deze samenvatting zal je enorm helpen! Zelf heb ik met de samenvattingen elke toets gehaald!
Samenvatting ‘Eeuwige Schoonheid’: hoofdstuk
1,5,6,15,17,18,19,20,23,25
Hoofdstuk 1: Een vreemd begin
Wij weten niet meer over het eerste ontstaan van kunst dan over het ontstaan van taal. Als we
onder kunst het verrichten van werkzaamheden als het bouwen, schilderen, steenhakken of
patroon weven zien dan bezit iedereen kunst. Als we een luxe-object onder kunst willen verstaan,
moeten we begrijpen dat deze betekenis van het woord kunst zich pas in de laatste tijd heeft
ontwikkeld en dat vele architecten, schilders en beeldhouders uit het verleden daar nooit in die zin
van hebben gedroomd. Elk gebouw wordt met een doel opgericht, ze worden vaak beoordeeld naar
praktische waarde, maar je kunt ze ook beoordelen op architectuur, de architect heeft een goed
gebouw willen maken. Met kunstwerken dacht men eerst aan voorwerpen met een bepaalde functie
en niet aan het doel. We kunnen de kunst pas begrijpen als we het doel weten. Hoe verder we in
de geschiedenis teruggaan, hoe bepaalder, en voor ons vreemder, de bestemmingen zijn die de
kunst heeft gediend. Wij noemen stammen primitief omdat ze dichter bij de toestand staan waaruit
de gehele mensheid is voortgekomen. Voor deze primitieven is bouwen even nuttig als het maken
van beelden. Schilderingen en beelden dienen omwille van hun magische kracht. Wij kunnen deze
eerste vreemde kunstvormen begrijpen als we door dringen in de geest van de primitieve volken en
proberen te ontdekken waarom voor hen schilderingen niet in de eerste plaats iets moois zijn maar
vooral iets machtigs dat in hun dienst staan. Hiervoor moet je eerlijk zijn naar jezelf toen en zien of
er niet iets van dat primitieve gevoel in ons is overgebleven. Er blijft ergens het merkwaardige
gevoel dat wat men aan een portret doet ook de voorgestelde persoon wordt aangedaan. Bijna
overal in de wereld denken de primitieve volken nog zo. Primitieve volken zijn soms vager over wat
echt is en wat een schilderij. Al de vreemde denkbeelden zijn belangrijk, omdat ze ons kunnen
helpen om de oudste schilderingen te begrijpen. Ze werden in grotten ontdekt en komen uit de
ijstijd. Ze zijn zo oud als de vroegste sporen van menselijke arbeid. Niemand zou zo ver in de
mysterieuze aarde kruipen om alleen maar zo’n ontoegankelijke plek te versieren. Vaak zijn de
schilderingen schijnbaar willekeurig over elkaar geschilderd of gekerfd. De logische verklaring is dat
zij de oudste tekenen zijn van het universele geloof in de macht van de afbeelding. Dit zijn
gissingen die gesteund worden door kunsttoepassingen bij de hedendaagse primitieve volken die
nog hun oude gewoonten hebben bewaard. We kennen geen volken meer die dit soort toverij op
wilden roepen maar kunst is nog wel verbonden met ideeën over de macht van de afbeelding.
Sommige primitieve ideeën klinken vreemd maar ze staan nog niet zo ver van onze tijd af dan wij
denken. Er blijft wel een reusachtig verschil tussen dit soort heraldiek (de leeuw in Engeland, beeld
van de wolf in Rome, eerst was er een levende wolf) en spotprentsymbolisme en de diepe ernst
waarmee de stamleden hun verhoudingen beschouwden tot de totem, zoals ze de met hen verwant
gedachte dieren noemen. Soms leven ze in een droomwereld waarin ze zich mens en dier tegelijk
schijnen te voelen. Veel stammen hebben speciale ceremonies waarin ze dierenmaskers op hebben
en zichzelf dan ook als dier zien. Ze weten niet waar het spel eindigt en de werkelijkheid begint.
Allemaal geloven wij in dingen die wij voor vanzelfsprekend houden evenals de primitieven dat
doen, gewoonlijk zelfs in die mate dat wij het ons niet bewust zijn, totdat iemand ons ernaar
vraagt. Dit heeft invloed op kunst, de werken van kunstenaars zijn bestemd een grote rol te spelen
bij vreemde gewoonten en waar het op aankomt is niet of het mooi is, maar of het effect heeft, of
het de magische uitwerking heeft. Mensen van stammen weten precies wat een vorm of kleur
betekent en dat gebruiken die kunstenaars ook. Ze hoeven niet te variëren, maar alleen hun
vaardigheid en kennis ten volle te geven in de uitvoering van het werk. In onze tijd zijn er
overeenkomstige gevallen, maar zelfs in de voorgeschreven regels en gewoonten in ons leven is er
een zeker keuze-element en de ruimte voor smaak en vaardigheid. De primitieve kunst werkt
volgens dezelfde vaststaande regels en geeft de kunstenaar toch de gelegenheid te tonen wat hij
waard is. Het technisch meesterschap van sommige inheemse handwerkslieden is
verbazingwekkend. Bij primitieve kunst is het niet zo dat de kunstenaars slechts primitieve kennis
van hun handwerk hebben. Als we bedenken met welke eenvoudige werktuigen wordt gewerkt,
kunnen we het geduld en de zekerheid slechts bewonderen die deze primitieve handwerkslieden,
die zich eeuwenlang uitsluitend op dit houtsnijden toelegden, hebben bereikt. Natuurlijk is het
simpele feit dat iets moeilijk te vervaardigen is niet noodzakelijk een bewijs dat het een kunstwerk
is. We mogen ook niet denken dat ze het niet beter zouden kunnen omdat hun werken er zo raar
uitzien. Het is niet hun niveau van kunstvaardigheid dat anders is dan het onze, maar het zijn hun
ideeën. De hele geschiedenis van de kunst is een verhaal van veranderingen in ideeën en
behoeften. Ook inheemse kunstenaars kunnen de natuur zo weergeven als wij nu doen. voor een
primitieve kunstenaar is een kunstwerk met gezichtskenmerken iets heel nieuws en anders, het
geeft magische kracht als hij maar ogen heeft. als je andere dingen maakt maar de verhoudingen
blijven kloppen blijft het herkenbaar. Deze ontdekking heeft waarschijnlijk heel veel voor de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marietteolieman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
