Samenvatting
Samenvatting (2022/2023) Psyche en Soma (termen en definities lectures)
- Vak
- P_MPSYSOMA
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Termen en definities van de slides.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Beschikbare oefenvragen
Oefenvragen
30 Oefenvragen
€2,99
0 verkocht
Enkele voorbeelden uit deze set oefenvragen
1.
Processen in ACT
Antwoord: 1. Aanvaarding (het leven aanvaarden zonder het ongewenste ervaringen te bestrijden) 2. Toegewijde acties (het realiseren van levenswaarden) 3. Cognitieve fusie (in het nu leven d.m.v. mindfulness) 4. Observerende zelf (psychologisch proces waardoor mensen zelfkennis krijgen)
2.
Soorten controle
Antwoord: 1. realistische controle, illusie van controle 2. neurotisch behoud van controle, fallistisch verlies van controle
3.
Definitie chronische vermoeidheid
Antwoord: Chronische vermoeidheid is het zelfgerapporteerde lichamelijk en/of mentaal onwelbevinden, langer dan 6 maanden aanhoudend en zich uitdrukkend in uitputting, als gevolg waarvan iemand lichamelijk en/of mentaal niet kan functioneren op het door hem/haar gewenste niveau.
4.
COPD langzamerhand meer last. Juist of onjuist?
Antwoord: Juist
5.
Angstklachten, depressieve gevoelens en sociale deprivatie komen meer voor bij COPD patiënten dan astmapatiënten. Juist of onjuist?
Antwoord: Juist
6.
Astmapatiënten hebben moeite in het aangaan van gelijkwaardige relaties. Juist of onjuist?
Antwoord: Juist
7.
Astma aanvallen kunnen voorkomen worden wanneer er gehouden wordt aan leefregels. Juist of onjuist?
Antwoord: Juist
8.
COPD patienten hebben moeite in het aangaan van gelijkwaardige relaties. Juist of onjuist?
Antwoord: Onjuist
9.
4 factoren van vermoeidheid volgens de CIS (Checklist Individuele Spankracht)
Antwoord: 1. ernst/subjectieve moeheid 2. concentratieproblemen 3. afname motivatie 4. afname lichamelijke activiteit
10.
3 therapeutische behandelingen naast CGT voor chronische vermoeidheid
Antwoord: 1. Bewegingsprogramma’s 2. Adaptive pacing 3. Mindfulness 4. e-Health toepassingen
Voorbeeld van de inhoud
LEC 1 IntroductieLeerdoelen
1. Je kunt het werkveld van een medisch psycholoog en een psycholoog binnen de medisch specialistische
revalidatie beschrijven.
2. Je kunt verschillende onderzoeksdesigns binnen behavioural medicine beschrijven en deze designs
gebruiken om de methodologie van een studie te beschrijven waarmee je verschillende typen
onderzoeksvragen kunt beantwoorden.
3. Je kunt verschillende diagnostische modellen (o.a. het gevolgenmodel) en typen behandeling (o.a.
psychoeducatie, CGT, MBCT en ACT) in de medische psychologie toepassen op een casus en kritisch
evalueren.
Take-home messages
▪ Psychologische en sociale processen zijn belangrijk, maar voor de behandeling van de ziekte is het
biomedische model essentieel.
Definitie gezondheid Health is a state of complete physical, mental, and social well being and not merely
WHO the absence of disease or infirmity (WHO, 1992)
Biomedisch model Biomedisch model: ziekte kan volledig verklaard worden vanuit fysiologische
processen
- zeer belangrijk voor onze gezondheidszorg.
Biopsychosociaal model ▪ Biopsychosociaal model: het effect van biologische, psychologische en sociale
(George Engel, 1977) factoren op ziekte en gezondheid wordt meegenomen.
- Suls & Rothman (2004): ook culturele en etnische factoren meenemen.
▪ Gezondheid als uitkomst van een complete mix van genetische en biomedische
processen, psychologische processen, leefstijl, sociale context etc.
▪ Het biopsychosociale model is niet één model, maar moet opgevat worden als een
verzameling specifieke modellen, elk met de oorzaken en risicofactoren van een
specifieke aandoening of zelfs fase van een aandoening.
- Vaak zijn er andere biopsychosociale risicofactoren voor het ontstaan en het
verloop van een aandoening.
Wat is er bekend ▪ Oorzaken en risicofactoren voor veel aandoeningen zijn al vanaf de conceptie of
geworden na publicatie vroege kindertijd aanwezig.
van Engels paper in - Genetische risicofactoren
1977? - Sociale risicofactoren: zoals armoede, verwaarlozing, misbruik
- Leefstijlfactoren: zoals voeding, beweging, middelengebruik
Genetische risicofactoren
- Komen vaak tot uiting in interactie met omgevingsfactoren
- Soms verklaren genen 100% (bv. ziekte van Huntington)
- Meestal verklaren meerdere genen samen slechts een deel van de variatie
en is de overige variatie toe te schrijven aan omgevingsfactoren
Wetenschappelijke • Sterkte evidentie voor de invloed van biomedische processen op gezondheid
evidentie ten grondslag - Oorzaak en gevolg is duidelijk
aan het • Evidentie aanwezig, maar minder eenduidig voor de invloed van psychologische
biopsychosociale model en sociale procession op gezondheid
- Vaak gebaseerd op correlaties, geen duidelijke oorzaak-gevolg relatie
- Oorzaak gevolg vaak minder duidelijk, causaliteit eerder circulair
• Voor de invloed van psychologische en sociale processen op gezondheid:
- Bewijs voor invloed op aandoeningen (bv. astma, HIV) en uitkomsten
medische procedures (bv. pijn, wondgenezing, vermoeidheid).
1
, - Tegelijkertijd komt uit RCT’s geen bewijs naar voren dat het mogelijk is om
ziektes te behandelen alleen gebruikmakend van psychologische en sociale
factoren.
Bijvoorbeeld:
- Mensen met veel sociale steun overleven langer na de diagnose kanker.
- Tegelijkertijd geen bewijs dat een interventie gericht op het versterken van
sociale steun leidt tot een langer leven na de diagnose.
Conclusie
Psychologische en sociale processen zijn belangrijk, maar voor de behandeling van
de ziekte is het biomedische model essentieel.
Biopsychosociale • Biologische factoren
factoren die een rol - Kanker
spelen bij een hoger - Diagnosestelling lastig
overlijdensrisico van
mensen met schizofrenie • Psychologische factoren
aan kanker. - Lage therapietrouw
• Sociale factoren
- Gebrekkige samenwerking met ziekenhuis
Gezondheidspsychologie Een interdisciplinaire benadering die zich bezig houdt met de relatie tussen gedrag,
en behavioral medicine gezondheid en ziekte, zowel op het gebied van onderzoek als op het gebied van
behandeling, preventie en revalidatie.
Bijvoorbeeld:
- De relatie tussen chronische stress, fysiologische reactie en het optreden
van lichamelijke symptomen
- De rol van gedragsstijlen bij het optreden en in stand houden van
lichamelijke ziekten.
- De invloed van ziekte en medische ingrepen op kwaliteit van leven, angst-
en depressieve klachten, of gevoel van zelfwaardering.
Evidence-based practice Evidence-based practice is gebaseerd op het principe dat 'beslissingen over
gezondheidszorg’ gebaseerd zijn op het beste beschikbare, actuele, valide en
relevant bewijs.
Deze beslissingen zouden moeten worden genomen door degenen die zorg
ontvangen, geïnformeerd door de stilzwijgende en expliciete kennis van degenen
die zorg verlenen, binnen de context van de beschikbare middelen (Dawes et al., 2005:
p.1).
Gevolgen van depressie ▪ Mensen met een chronische ziekte én een depressie
bij chronische ziekte - Slechter herstel
- Minder therapietrouw
2
, - Ongezondere leefstijl
- Verhoogd risico op complicaties en overlijden
▪ Circulair: dit leidt weer tot meer depressieve klachten
▪ Gedeelde etiologie
- (Vroege) sociale factoren zoals een lage SES
- Leefstijl, zoals gebrek aan lichaamsbeweging
- Langdurige stress
Gevolgen van depressie • Meer zorggebruik en hogere zorgkosten
bij chronische ziekte • Hoger ziekteverzuim en meer productieverlies
voor de samenleving • Psychologische zorg vaak kosteneffectief
Psycho educatie 1. Empathisch exploreren van de belevingswereld van de patiënt en diens
naasten en de knelpunten die ze daarin tegenkomen.
2. Educatie over deze reacties, in de context van de medische situatie, de
daaruit voortvloeiende stressoren en de veelvoorkomende
aanpassingsreacties van patiënten en naasten in algemene zin.
3. Exploreren van de aanpassingsreacties van de patiënt en diens naasten en
de knelpunten daarin.
4. Positief bekrachtigen van adequate aanpassingsreacties/exploreren van
mogelijkheden om de veerkracht van de patiënt en zijn naasten te
versterken.
Medische psychologie: ▪ Cognitieve gedragstherapie (CGT)
Behandeling - Cognities en emoties kunnen passend zijn bij de situatie.
▪ Mindfulness-Based Cognitieve Therapie
- Aandacht richten op de ervaring van dit moment, zonder erin op te gaan,
zonder te oordelen, zonder er iets aan te doen.
- Ruimte om op een andere manier met de ervaring om te gaan.
▪ Compassion-Focused Therapy
- Vriendelijkheid en compassie t.o.v. jezelf en je eigen lijden, gedeelde
menselijkheid (vs je afgescheiden voelen), mindfulness.
▪ Acceptance and Commitment Therapy
- Niet langer vermijden, maar aanvaarden van vervelende innerlijke
ervaringen om zo ruimte te creëren voor een waardevol leven.
- Veronderstelling: vermijden van ongewenste innerlijke ervaringen brengt
meer lijden met zich mee.
- Meer aandacht voor toewijding en die dingen die het leven waardevol
maken.
Acceptance and Gebaseerd op Relational Frame Theory. In ACT wordt verondersteld dat het
Commitment Therapy vermijden van ongewenste innerlijke ervaringen meer lijden met zich meebrengt.
(ACT) Gedachten over pijn roepen vaak hetzelfde vermijdende gedrag op als
daadwerkelijke pijnsignalen.
▪ Cognitieve fusie: Mensen nemen hun gedachten letterlijk, beschouwen deze als
waarheid en handelen naar deze.
Processen in ACT
1. Aanvaarding (het leven aanvaarden zonder het ongewenste ervaringen te
bestrijden)
2. Toegewijde acties (het realiseren van levenswaarden)
3. Cognitieve fusie (in het nu leven d.m.v. mindfulness)
4. Observerende zelf (psychologisch proces waardoor mensen zelfkennis
krijgen)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rundvleeskroket. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen